Gminy przyszłości

„Ranking Dobrych Praktyk” to publikacja przybliżająca proekologiczne i prospołeczne inicjatywy polskich gmin, które mogą stanowić przykład działań skutecznych, ale i inspirację do podejmowania analogicznych aktywności przez inne gminy. 10 najlepszych projektów zostało wytypowanych przez grono ekspertów konkursu „Gmina przyszłości” organizowanego w ramach Ogólnopolskiego Programu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Społeczności Lokalnych „Gaspol kibicuje klimatowi” pod patronatem Ministerstwa Gospodarki.

 „Jeśli gmina właściwie wykorzystuje swoje atuty (geograficzne, kulturowe, środowiskowe, gospodarcze, społeczne) i wybiega w swoich planach rozwojowych w przyszłość, bez wątpienia zasługuje na miano Gminy przyszłości” – wyjaśnia Artur Michalski, juror konkursu. „Przyszłość gmin zaczyna się dzisiaj, tak więc Gmina przyszłości to taka, która już dziś podejmuje aktywne działania z myślą o jutrze” – dodaje dr Andrzej Hałasiewicz, członek jury.

Do konkursu gminy zgłaszały projekty w jednej z dwóch kategorii – ekologia i społeczeństwo. W kategorii ekologia zwyciężyła Szczawnica zgłaszając projekt instalacji 2000 kolektorów słonecznych u mieszkańców indywidualnych. W tym celu gmina powołała niezależne Stowarzyszenie „EKO Szczawnica”. Inicjatywa objęła dostawę i montaż kompletnych instalacji solarnych dla gospodarstw domowych oraz obiektów zbiorowego zakwaterowania. Dziś stowarzyszenie skupia przeszło 380 członków, którzy są aktywnie zaangażowani w realizację programu.

„Szczawnica wyróżnia się na tle innych zgłoszonych projektów kompleksowym podejściem oraz efektywnym wykorzystaniem dostępnych zasobów środowiskowych i finansowych. Gmina doskonale zna swoje atuty i skutecznie z nich korzysta; to doskonały przykład na to, jak szukać i wdrażać innowacyjne projekty w Polsce” – komentuje Andrzej Chodacz, kierownik programu „Gaspol kibicuje klimatowi”.

W kategorii społeczeństwo, zwyciężyły ex aequo Bieliny i Reszel. Bieliny nagrodzono za projekt „Centrum Tradycji i Tradycji Gór świętokrzyskich wraz z restauracją zabytków Świętego krzyża”, w ramach którego rewitalizacji poddanych zostało 6 zabytkowych obiektów zlokalizowanych na terenie gminy Bieliny i Nowa Słupia. Celem projektu było zwiększenie atrakcyjności turystycznej regionu oraz poprawa warunków życia lokalnej społeczności m.in. poprzez zwiększenie liczby miejsc pracy w regionie.

„Projekt Bielin wyróżnia silne prospołeczne podejście. Gmina w sposób przemyślany czerpie z lokalnych zasobów, by budować innowacyjną lokalną społeczność oraz wpływać na poprawę sytuacji ekonomicznej i gospodarczej w regionie” – komentuje dr Andrzej Hałasiewicz, juror konkursu.

Reszel został wyróżniony za udział w „Międzynarodowym Stowarzyszeniu Miast Cittaslow”, którego celem jest promowanie i rozpowszechnianie kultury dobrego życia poprzez badania, eksperymentowanie i stosowanie rozwiązań dotyczących organizacji miasta. W ramach projektu gmina podejmuje liczne działania m.in. na rzecz ochrony środowiska, rozwoju infrastruktury miejskiej, promowania lokalnych produktów i turystyki.

„To niezwykle ważne, by angażować mieszkańców do uczestniczenia w rozwoju i promocji gminy. W ten sposób zyskuje gmina, ale i jej mieszkańcy; tworzą się nowe więzi i relacje między pokoleniami, różnymi grupami społecznymi i gospodarczymi, tak kluczowe dla zrównoważonego rozwoju” – uzasadnia dr Hałasiewicz.

W dziesiątce najlepszych gmin, których dobre praktyki zaprezentowano w rankingu, znalazły się ponadto: Wisznice, Wierzchosławice, Jaworzno, Dierzgoń, Słupsk, Sanok i Racibórz. Wszystkie projekty wyróżniało nowoczesne podejście, wymierne korzyści, jakie wynikały dla gminy i jej mieszkańców oraz umiejętne wykorzystanie dostępnych środków unijnych i krajowych na realizację projektów.

„Ranking pokazuje, że dziś nie ma już tak wielkiego znaczenia, jak wielka czy zamożna jest dana gmina. Dzięki możliwości otrzymania dotacji na zieloną energię m.in. z funduszy unijnych czy krajowych, niemal każda z nich  ma szansę podejmować proekologiczne inwestycje, np. w efektywność energetyczną. Kluczowym wyznacznikiem powodzenia staje się wówczas zaangażowanie, pomysłowość i konsekwencja w dążeniu do osiągnięcia założonego celu” – komentuje Sylwester Śmigiel Prezes Gaspol S.A., będącej inicjatorem publikacji.

W skład jury oceniającego nadesłane projekty weszli eksperci w dziedzinie energetyki, socjologii, pozyskiwania środków unijnych oraz wykorzystywania odnawialnych źródeł energii:
– dr inż. Arkadiusz Węglarz, członek Krajowej Agencji Poszanowania Energii
– dr  Andrzej Hałasiewicz, Instytut Socjologii Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Zastępca dyrektora Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA przy Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
– inż. Artur Michalski, Group Grupa Doradztwa Europejskiego, były Wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)
– Kamil Dolata, Gaspol
– Bożena Wróblewska, Gaspol
– Andrzej Chodacz, kierownik programu „Gaspol kibicuje klimatowi”.

Pełen opis nagrodzonych projektów znajduje się w „Rankingu Dobrych Praktyk” dostępnym na stronie www.kibicujklimatowi.pl/konkurs.