Jakość wody w stolicy

JAKOŚĆ WODY W WARSZAWIE

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A. od 121 lat zaopatruje w wodę mieszkańców Warszawy. W tym czasie, wraz z rozwojem stolicy, wybudowano ponad 3000 km sieci wodociągowej, którą codziennie dostarczamy 390 tysięcy m³ wody do stołecznych domów, instytucji czy przedsiębiorstw. Oznacza to, że statystyczny warszawiak zużywa ok. 220 l wody każdego dnia, w tym na cele mieszkaniowe ok. 163 l/dobę.

Źródła wody
Woda, którą codziennie dostarczamy mieszkańcom aglomeracji warszawskiej, produkowana jest w trzech głównych zakładach wodociągowych – Centralnym, Praskim i Północnym oraz kilku mniejszych stacjach uzdatniania. Najstarszym, a zarazem najbardziej znanym wodociągiem, jest Zakład Wodociągu Centralnego (ZWC), zwany „Stacją Filtrów”. Źródłem wody dla tego Zakładu jest Wisła. Woda pobierana spod jej dna trafia do uzdatniania w dwóch niezależnych ciągach technologicznych. Pierwszy ciąg technologiczny uzdatnia wodę infiltracyjną czerpaną spod dna Wisły. Woda pobierana jest z ujęć infiltracyjnych zlokalizowanych wzdłuż lewego brzegu rzeki i z Ujęcia Zasadniczego tzw.„Grubej Kaśki”. W procesie uzdatniania woda jest napowietrzana, filtrowana w komorach filtrów pospiesznych i filtrów powolnych, a następnie poddana dezynfekcji końcowej dwutlenkiem chloru. Filtry powolne, w ramach realizowanego od 1995 r. przez MPWiK „Programu Poprawy Jakości Wody” oraz rozpoczętego w 2005 r. Projektu „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie”, wyposażone zostały w warstwę granulowanego węgla aktywnego. Jeszcze wcześniej, bo w latach 70 – tych XX wieku, dokonano rozbudowy ZWC poprzez uruchomienie II ciągu technologicznego. Rozbudowa okazała się niezbędna ze względu na rosnące w Warszawie zapotrzebowanie na wodę. Uruchomiony w 1972 roku II ciąg technologiczny oczyszcza wodę pobraną z Osadnika Czerniakowskiego (obecnie jest to mieszanina wody powierzchniowej i infiltracyjnej). Wykorzystywany jest tu proces koagulacji i sedymentacji w pulsatorach z użyciem koagulantu – siarczanu glinu, filtracji pospiesznej przez złoże piaskowe i dezynfekcji mieszaniną chloru i dwutlenku chloru. Zakład produkuje ponad 50% wody zużywanej przez mieszkańców stolicy. Swoim zasięgiem obejmuje centralne i południowe dzielnice lewobrzeżnej Warszawy wraz z tzw. Pasmem Pruszkowskim (Pruszków, Piastów, Michałowice).

Prowadzona obecnie przez Spółkę modernizacja technologii uzdatniania wody w Zakładzie Wodociągu Centralnego i Zakładzie Wodociągu Północnego jest kolejnym krokiem w drodze do sprostania rosnącym wymaganiom odbiorców wody – Klientów MPWiK.

Zakład Wodociągu Praskiego (ZWP), drugi z „wielkiej trójki”, uruchomiony został w 1964 roku. Uzdatnia wodę ujmowaną za pomocą ujęć infiltracyjnych oraz ze słynnej „Grubej Kaśki”. Ujmowanie wody spod dna Wisły odbywa się przy pomocy drenów ułożonych promieniście w nurcie rzeki na głębokości od 5 do 7 m pod dnem Wisły. Do drenów dostaje się woda infiltrowana przez naturalne złoże piaskowe, nieporównanie lepszej jakości niż płynąca woda powierzchniowa. W Wodociągu Praskim woda jest poddawana procesom napowietrzana w aeratorach, filtracji pospiesznej oraz dezynfekcji końcowej mieszaniną chloru i dwutlenku chloru. Ze zbiorników magazynujących woda trafia, poprzez sieć wodociągową do odbiorców zamieszkujących tzw. „Dolne Miasto” i tereny podskarpowe lewobrzeżnej Warszawy oraz centralną i południową część prawobrzeżnej Warszawy. Również w tym Zakładzie planuje się uzupełnienie układu technologicznego o wysoko specjalistyczne procesy, jak ozonowanie pośrednie i filtracja na węglu aktywnym.

Technologia produkcji wody w najmłodszym zakładzie tzn. w Zakładzie Wodociągu Północnego (ZWPn) różni się od pozostałych. Wynika to ze specyfiki wody surowej, którą charakteryzuje bardzo wysoka barwa i zawartość związków organicznych. Wodociąg Północny (uruchomiony w 1986 roku) czerpie wodę z Jeziora Zegrzyńskiego, które tworzą rzeki Bug i Narew. Następnie woda wpływa na układ technologiczny składający się z następujących procesów uzdatniania: wstępnego utlenienia za pomocą ozonu, koagulacji i sedymentacji w pulsatorach, filtracji pospiesznej w komorach ze złożem piaskowym oraz dezynfekcji końcowej od niedawna mieszaniną chloru i dwutlenku chloru. Zakład zaopatruje północne dzielnice lewobrzeżnej i prawobrzeżnej Warszawy wraz z gminami ościennymi.

W pierwszym półroczu 2007 roku średnia produkcja wody wszystkich zakładów stanowiących Wodociągi Układu Centralnego (ZWC, ZWP, ZWPn) wraz z mniejszymi stacjami uzdatniania wyniosła ok. 390 tysięcy m³ na dobę.

Badanie wody
Na każdym etapie produkcji woda poddawana jest szczegółowym badaniom prowadzonym przez Zakład Laboratoriów Badawczych MPWiK S.A. W skład Zakładu wchodzi 6 laboratoriów pracujących przy głównych obiektach Spółki, takich jak zakłady wodociągowe i oczyszczalnie ścieków.

Zadaniem laboratoriów badających wodę jest kontrola, czy produkt końcowy spełnia normy prawa polskiego i europejskiego. Zakład Laboratoriów Badawczych wykonuje rocznie około 250 000 analiz wody, tak dla zakładów wodociągowych (produkujących), jak i sieci wodociągowej. Produkowaną wodę kontroluje również Państwowa Inspekcja Sanitarna.

MPWiK w m.st. Warszawie S.A. stale pracuje nad poprawą standardów pracy laboratoriów badawczych. Dzięki naszym staraniom Laboratorium Badawcze Wody „Filtry” oraz Laboratorium Badawcze Ścieków „Czajka” otrzymały certyfikaty akredytacyjne. Certyfikaty te, przyznane w czerwcu 2007 r., potwierdzają, że laboratoria wykonują badania zgodnie z obowiązującymi przepisami, a przede wszystkim spełniają wymagania stawiane laboratoriom badawczym przez międzynarodową normę PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Jednocześnie Zakład Laboratoriów Badawczych uzyskał Certyfikat Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001:2000 w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych wody i ścieków.

Sieć wodociągowa
Warszawska sieć wodociągowa ma łączną długość ponad 3 000 kilometrów. Przez cały okres istnienia wodociągów w Warszawie – ponad 120 lat – sieć jest rozbudowywana i modernizowana. W tym czasie, wraz z rozwojem technologii, zmieniały się materiały, z jakich produkowano przewody magistralne i rozbiorcze.

Poważnym problemem dla producentów wody w dużych miastach, w tym również dla MPWiK S.A. w Warszawie, jest zjawisko wtórnego zanieczyszczenia wody podczas jej przepływu ze stacji uzdatniania do odbiorców. Zjawisko wtórnego zanieczyszczenia wody jest rezultatem kontaktu wody z przewodami sieci wodociągowej. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ w kontakcie z wodą większość materiałów, z których wykonane są rury ulega korozji elektrochemicznej bądź biologicznej. Aby zapobiec wtórnemu zanieczyszczeniu wody w sieci wodociągowej stosuje się systemowe płukania przewodów wodociągowych.

Inwestycje
Naprawy doraźne nie pozwalają jednak na zauważalne zmniejszenie ilości awarii i strat wody. Dlatego MPWiK realizuje szeroki program modernizacji, renowacji i rozbudowy warszawskiej sieci wodociągowej. Opracowany został Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2007-2015, a od 2005 r. realizowany jest również Projekt „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie” współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej. W ramach tych projektów MPWiK do 2015 r. planuje zmodernizować 262 km i wybudować 260 km sieci wodociągowej. Szacowany koszt inwestycji w urządzenia wodociągowe w latach 2007-2015 wyniesie ok. 1 423 768 tys. PLN.

MPWiK w m.st. Warszawie S.A. zdaje sobie sprawę, że prowadzone prace mogą być uciążliwe dla mieszkańców stolicy. Dzieje się tak dlatego, że niektóre roboty modernizacyjne (wynikające również z przebudowy układu drogowego ulic) wymagają zamknięcia zasuw. W konsekwencji następują zmiany kierunku przepływu wody, która porywa odłożony w przewodach osad. Niestety, mimo stosowania najnowocześniejszych technologii, sukcesywnej wymiany i renowacji sieci wodociągowej, nie jest możliwe wyeliminowanie całkowicie tego zjawiska.

Porady
Wtórne zanieczyszczenie wody dotyczy nie tylko sieci eksploatowanej przez MPWiK, ale również wewnętrznych sieci osiedlowych, sieci wysokiego ciśnienia i samych instalacji wewnętrznych. MPWiK nie ma żadnego wpływu na jakość tych sieci i instalacji – są one wykonywane i eksploatowane przez właścicieli nieruchomości (w przypadku osiedli mieszkaniowych przez spółdzielnie i wspólnoty). Często instalacje te mają wiele lat i są w złym stanie technicznym. Oznacza to, iż mimo, że w danym miejscu, w sieci ulicznej dostarczana przez przedsiębiorstwo wodociągowe woda jest bardzo dobrej jakości, po przebyciu drogi od głównego wodomierza do kranów odbiorców ma nieprzyjemny zapach, czy barwę. W takim wypadku należy w pierwszej kolejności spuścić kilka litrów wody. Jeżeli to nie pomoże, należy zgłosić sprawę administratorowi lub zarządcy nieruchomości, który może wykonać płukanie instalacji. Zwykle czynność ta daje wymierny, pozytywny efekt.

Warto również, aby każdy z nas pamiętał, że gdy woda nie jest używana i tym samym „stoi” przez kilka godzin w instalacji, po odkręceniu kranu może mieć gorsze właściwości organoleptyczne (smak i zapach). Dzieje się tak często po nocy, ale zwłaszcza po dłuższej nieobecności w domu. Warto wówczas samemu zadbać o płukanie instalacji domowej poprzez spuszczenie kilku litrów wody.