Które z tych polskich miast ma najciekawsze zabytki? [ZAGŁOSUJ]

Pamiątki przeszłości

W Lublinie do najciekawszych miejsc, które warto zobaczyć należy zamek królewski oraz zabytki zlokalizowane na starym mieście.

Zamek Lubelski: zlokalizowane u zbiegu Bystrzycy i Czechówki, otoczone rozlewiskami wzgórze było trudne do zdobycia. Naturalne walory zadecydowały, że prawdopodobnie już w VI w. powstała tu wczesnośredniowieczna osada o charakterze obronnym. Wzniesiony na wzgórzu w I poł. XIV w. przez Kazimierza Wielkiego gotycki zamek, popadł w ruinę wskutek działań wojennych w 2 poł. XVII w. i ostatecznie został rozebrany w XVIII w. Z dawnego zespołu zamkowego do dzisiaj zachowała się tylko XIII-wieczna romańska wieża zwana donżonem, gotycka kaplica pw. Świętej Trójcy (wyróżniona Znakiem Dziedzictwa Europejskiego) oraz fragment gotyckiej baszty zwanej żydowską.

Obecny, neogotycki kompleks budynków wzniesiono w latach 1824-26. Mieściło się w nim więzienie, wykorzystywane przez rosyjskie i austriackie władze zaborcze, niemieckich okupantów a także władze PRL do 1954 r. Zabudowania zamkowe są siedzibą Muzeum Lubelskiego, którego zbiory zgromadzono w kilku działach, m.in.: archeologicznym, numizmatycznym, militariów czy etnograficznym. W galerii malarstwa eksponowany jest słynny obraz Jana Matejki “Unia Lubelska”, a także cenne płótna twórców polskich i zagranicznych.

Stare Miasto: lubelskie Stare Miasto należy do najpiękniejszych w Polsce. Wyróżnia się średniowiecznym układem przestrzennym oraz bogactwem zdobień zabytkowych kamienic, wśród których uwagę przykuwają szczególnie te z okresu renesansu, m.in. Konopniców przy Rynku, Klonowica przy Rynku czy Lubomelskich przy Rynku. Stare Miasto zachwyca autentycznością i klimatem sprzed wieków. Wejścia do tego magicznego miejsca strzeże Brama Krakowska – jedna z architektonicznych wizytówek miasta, która wraz z murami obronnymi została wzniesiona w XIV wieku.

Szlakiem historii

Ratusz – Budynek ratusza uchodzi za jeden z najciekawszych obiektów architektury klasycystycznej w Polsce. Jest on obok łowickiej katedry i budynku muzeum najbardziej rozpoznawalnym gmachem w mieście. Ratusz wzniesiono w 1828 r. wg proj. Bonifacego Witkowskiego. Jest to budynek na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, z charakterystyczną wieżą, na której znajduje się zegar wybijający miejskie kuranty. Na piętrze znajduje się Sala Radziecka, miejsce posiedzeń Rady Miejskiej. Salę zdobią malowidła z 1918 r. autorstwa Józefa Lamparskiego z Warszawy oraz portrety. Ratusz był wielokrotnie remontowany w XIX i XX w. W elewacji ratusza wmurowane są tablice przypominające znaczące dla miasta wydarzenia.

Bazylika – Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja jest jednym z najstarszych kościołów w regionie. Jak wynika z inskrypcji z 1668 r., umieszczonej pod chórem, pierwszy drewniany kościół parafialny miał stać w tym miejscu w 1100 r., wystawiony staraniem książąt mazowieckich. W 1433 r. abp Wojciech Jastrzębiec podniósł kościół parafialny do godności kolegiaty i erygował przy nim kapitułę. W poł. XV w. abp Jan Odrowąż Sprowski, rozpoczął budowę kolegiaty murowanej z cegły i rudy darniowej. Budowę kościoła kontynuowali kolejni jego następcy. Najpoważniejszej przebudowy kolegiaty w 2 poł. XVII w. dokonał arcybp Maciej Łubieński Autorem  projektu był architekt i budowniczy Tomasz Poncino, który nadał jej charakter trójnawowego kościoła z wydłużonym prezbiterium. Podczas przebudowy kościołowi nadano cechy barokowe. Katedra pełni funkcję mauzoleum 12 prymasów Polski. Z uwagi na liczne pochówki najważniejszych dostojników Kościoła w Polsce nazywana jest „Wawelem Mazowsza”.

Na szczególną uwagę zasługują wspaniałe organy, bogate zbiory biblioteki i skarbiec. 14 czerwca 1999 r. papież Jan Paweł II nawiedził progi łowickiej świątyni i nadał jej tytuł Bazyliki Mniejszej. Katedra jest miejscem czci relikwii św. Wiktorii, św. Wojciecha i obrazu Matki Bożej „Księżnej Łowickiej”. W południowej wieży katedralnej funkcjonuje Muzeum Diecezjalne udostępniające najpiękniejsze zabytki ze skarbca łowickiego, z tarasu widokowego północnej wieży można podziwiać panoramę Łowicza i okolicy.

Muzeum w Łowiczu – Budowę gmachu w stylu barokowym z fundacji prymasa Michała Stefana Radziejowskiego rozpoczęto w 1689 r. wg proj.  architekta królewskiego Tylmana z Gameren. W czasie II wojny światowej gmach został zniszczony. Ocalało jedynie skrzydło południowe z kaplicą Św. Karola Boromeusza. W latach 1950-1952 odbudowano trzy skrzydła budynku (bez wschodniego). Obecnie mieści się tu muzeum.

Najcenniejszą częścią gmachu jest kaplica Św. Karola Boromeusza, zdobiona freskami Michała Anioła Palloniego, uważanymi za „najpiękniejsze freski barokowe iluzjonistyczne na północ od Alp”. W kaplicy mieści się stała ekspozycja sztuki baroku w Polsce oraz prezentacja obiektów sztuki sakralnej i świeckiej XVII i XVIII w. Na piętrze znajduje się dział historyczny im. Władysława Tarczyńskiego, z cennymi pamiątkami świetności Łowicza i Ziemi Łowickiej: archeologicznymi, średniowiecznymi, rzemiosła w Łowiczu, z okresu upadku Rzeczypospolitej i powstań narodowych, odzyskania niepodległości i II wojny światowej. Na piętrze tym urządzony jest też gabinet kolekcjonera i salonik z XIX/XX w. oraz makiety z widokiem miasta i zamku łowickiego w XVII w. Drugie piętro zajmuje dział etnograficzny im. Anieli Chmielińskiej, przybliżający kulturę ludową Księżaków z ekspozycją budownictwa i narzędzi rolniczych, rzeczy codziennego użytku, strojów, haftów, wycinanek, mebli, rzeźby, malarstwa.

Z kolei Nowy Rynek zachował swój średniowieczny układ urbanistyczny. Zachowane są wąskie, średniowieczne działki. Liczne kamieniczki w pierzejach rynku pochodzą z XVI i XVII w., część przebudowana została w XVIII i XIX w. To jeden z trzech, zachowanych w pierwotnej formie, trójkątnych rynków w Europie. Przez wieki rynek pełnił funkcję targowiska miejskiego, a odchodzące od niego ulice stanowiły zaplecze targowe. W czasie II wojny światowej południowa pierzeja rynku uległa zniszczeniu, a część rynku została włączona do getta. Po wojnie plac pełnił ponownie rolę targowiska miejskiego. W latach 50. XX w. został zrekultywowany i przekształcono go w park miejski z fontanną. Podczas prac wykopaliskowych w latach 90. zlikwidowano fontannę (jej zwieńczenie stanowi obecnie element fontanny na dziedzińcu muzeum), rozebrano nawierzchnię i ciągi komunikacyjne. W latach 2005-2006 przeprowadzono rewitalizację Nowego Rynku. W 2007 r. Nowy Rynek w Łowiczu otrzymał prestiżową nagrodę Towarzystwa Urbanistów Polskich w kategorii „Zrewitalizowana przestrzeń publiczna”. Obecnie rynek zdobi fontanna, odtworzono i uwidoczniono w kostce brukowej układ fundamentów dawnego renesansowego ratusza oraz fragment bruku z 1525 r.

Stary Rynek to serce Starego Miasta, przy którym do dziś zachowało się wiele cennych zabytków architektury. Rynek przez kilka stuleci pełnił funkcje handlowe. Budynek ten uległ jednak całkowitemu zniszczeniu w czasie wielkiego pożaru Łowicza w 1525 r. W jego miejscu stanął nowy gmach ratusza. Jego zasadniczą część stanowił jednopiętrowy, masywny budynek zwieńczony okazałym fryzem attyki, u dołu zaś posiadający wysunięte do przodu, obszerne wejście. Z chwilą  wybudowania ratusza na Nowym Rynku stracił on na swoim znaczeniu i został zmieniony na skład soli oraz na siedzibę bractwa prasołów – handlarzy solą. Poprzez nową jego funkcję, handel – kupczenie, nazywany był „Kupusem”. Budynek rozebrano w połowie lat 20. XIX w.

Zasoby dziedzictwa

Tarnowski rynek jest jednym z mniejszych ale najpiękniejszych placów miejskich w kraju – otoczony zabytkowymi budynkami, z perełkami w postaci renesansowych kamieniczek z podcieniami. Pośrodku stoi ratusz, z zachowanymi gotyckimi fragmentami pierwotnej architektury, zwieńczony wysoką attyką z charakterystycznymi 14 maszkaronami. Autorem renesansowej formy budowli jest Jan Maria Padovano. Trzydziestometrowa wieża ratusza z której rozpościera się wspaniały widok na miasto skrywa działający mechanizm najstarszego w Polsce ręcznie nakręcanego zegara ratuszowego. Ratusz po gruntownym remoncie zaprasza do zwiedzania. Tuż obok ratusza od strony południowo-wschodniej stoi niepozorny słupek – w dawnych czasach w tym miejscu znajdował się pręgierz dla „niecnych bab”.