Kampania "Misja-emisja" zakończona

– W społeczeństwie niska jest świadomość dotycząca zagrożeń, jakie niesie za sobą spalanie w piecach złej jakości paliw (a także odpadów), korzystanie z nisko sprawnych urządzeń grzewczych czy też nieodpowiedni ich stan techniczny. Dlatego też postanowiliśmy podjąć ten temat w ramach naszych działań – wyjaśnił Tomasz Szymkowiak, koordynator kampanii „Misja-emisja”. Zaznaczył jednak, że budowanie powszechnej świadomości społeczeństwa w zakresie zagrożeń wynikających z niskiej emisji i zmiana nawyków dotyczących sposobu ogrzewania mieszkań jest zadaniem niezmiernie trudnym, czasochłonnym i bardzo kosztownym. – Pozytywne zmiany światopoglądowe w tym zakresie wymagają działań pokoleniowych, dlatego też naszym celem było wytworzenie pewnych impulsów, które mają spowodować zmianę sposobu myślenia społeczeństwa na  ten temat i myślę, że udało nam się to – dodał T. Szymkowiak. Organizatorem przedsięwzięcia, dofinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, była firma Abrys. Kampania została objęta honorowym patronatem Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Gospodarki, Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Związku Miast Polskich oraz Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie.

Na początku było…

Realizacja projektu rozpoczęła się w styczniu 2014 r., uruchomieniem strony internetowej misja-emisja.pl, na której przez cały czas trwania kampanii zamieszczano aktualne wydarzenia dotyczące niskiej emisji, a także całego projektu. Umieszczano na niej także dobre praktyki samorządów w zakresie likwidacji niskiej emisji oraz artykuły dotyczące tego zjawiska (np. na temat przyjaznych środowisku źródeł ciepła, zagrożeń zdrowotnych wiążących się z niską emisja). Wraz z uruchomieniem strony aktywowany był również profil kampanii na Facebooku oraz kanał YouTube. Osoby, które zgodziły się na otrzymywanie newslettera, co miesiąc mogły śledzić bieżące wydarzenia odbywające się w ramach kampanii, czytając jego zawartość. Na stronie internetowej został zamieszczony także widget, dzięki któremu w przystępny sposób można dowiedzieć się,  jakie ilości szkodliwych substancji (np. dwutlenek węgla, tlenki azotu, dioksyny) emitowane są podczas spalania w piecu pieluchy, czasopism, kapci czy też opon.

W ramach projektu przeprowadzono badania ankietowe, pozwalające zorientować się w działaniach podejmowanych na rzecz likwidacji niskiej emisji, podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (gminy) oraz przedsiębiorstwa energetyki cieplnej.

Kampanię zainaugurowała konferencja prasowa, która odbyła się 6 lutego br. w Centrum Prasowym PAP w Warszawie. Wzięli w niej udział przedstawiciele Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, Fundacji PlasticsEurope Polska oraz Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej.

Kamera! Akcja!

W ramach kampanii obejrzeć można było  film, do którego zdjęcia odbyły się na poznańskim Rynku Śródeckim. Mimo niskiej temperatury (było wówczas – 8°C), młodzi i utalentowani aktorzy-amatorzy doskonale wcielili się w swoje role i przekonywali „nieco okopcconą” mieszkankę starej kamienicy, że nie należy palić odpadów w piecach. – Czy tu mieszkają dymownicy? – pytały podejrzliwie dzieci. W podobnych warunkach pogodowych, na dachu poznańskiej kamienicy, nagrywany był kolejny film. Tym razem walczącego z dymonami komisarza Dymskiego (bohatera kampanii „Misja-emisja”) wcielił się koordynator kampanii „Misja-emisja” – Tomasz Szymkowiak. – Nazywam się Dymski. Komisarz Dymski. Kiedyś byłem zwykłym kominiarzem…, ale pewnego dnia poczułem, że w powietrzu czai się coś groźnego dla mnie i moich bliskich… dymony – mówi na wstępie nasz bohater. Trzeci film pokazuje, jak może wyglądać życie mieszkańców miasteczka, w którym powietrze zanieczyszczone jest tak mocno, że aby przeżyć należy nosić specjalne kombinezony ochronne, natomiast ostatni, nakręcony wiosną br. unaocznia, jak mogą zareagować ludzie na widok osoby bezceremonialnie śmiecącej w miejscu publicznym, a jak w przypadku człowieka, który podpala zgrabione wcześniej odpady. Wszystkie filmy można obejrzeć na kanale YouTube kampanii „Misja-emisja”.

Dymski kontra dymony

W ramach projektu opracowano komiks pn. „Dymski kontra dymony”, w którym opisano walkę komisarza Dymskiego z dymonami. Czy Komisarz Dymski da sobie z nimi radę? Czy uda mu się zmienić nawyki mieszkańców, praktykujących spalanie śmieci i niskiej jakości węgla w swoich piecach? Czy poradzi sobie z Arcydymonem? Odpowiedzi można znaleźć w komiksie, który w formie elektronicznej dostępny jest na naszej stronie internetowej. Tekst komiksu opracowali Agnieszka i Mikołaj Maternikowie, natomiast rysunki wykonał Piotr Antkowiak. – Komiks w zabawny sposób pokazuje problematykę niskiej emisji. Bohater od pierwszej strony budzi sympatię czytelnika, a temat niskiej emisji jest pokazany w ciekawy sposób. Lekturze z takim samym zainteresowaniem odda się dziecko, jak i człowiek dorosły – podkreśla Tomasz Szymkowiak. W formie drukowanej publikacja była dystrybuowana wśród mieszkańców, biorących udział w inicjatywie „Ciepło, cieplej…ciepłownia!, a także uczestników wszystkich wydarzeń organizowanych w ramach kampanii. W formie drukowanej i elektronicznej przygotowano także biuletyn, w którym znalazły się materiały dotyczące niskiej emisji (aspekty prawne, wpływ niskiej emisji na zdrowie ludzi i środowisko, przegląd proekologicznych metod ogrzewania, a także wywiady i opinie).

Dla gmin

Do przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, odpowiedzialnych za poprawę jakości powietrza 5 marca 2014 r. zorganizowano konferencję pn. „Niska emisja – poważny problem”. – W jej ramach  dyskutowano o prawnych, finansowych i technicznych aspektach niskiej emisji. Pokazano także dobre praktyki samorządów od lat zaangażowanych w walkę o czyste powietrze. Mamy nadzieję, że nie tylko wyedukowaliśmy uczestników konferencji, ale także zainspirowaliśmy ich do podjęcia inicjatyw, mających na celu likwidację niskiej emisji – wyjaśnił koordynator kampanii „Misja-emisja”. W konferencji wzięło udział ponad 100 osób, a niespełna dwukrotnie więcej oglądało jej przebieg na żywo dzięki transmisji internetowej. Dla gmin najbardziej zaangażowanych w poprawę jakości powietrza opracowano konkurs „Gmina z misją”, którego celem była promocja inicjatyw podejmowanych przez gminy w zakresie likwidacji niskiej emisji. Przez cały czas trwania konkursu (od stycznia do końca września 2014 r.) gminy za każde takie działanie zbierały punkty. Wygrywał ten podmiot (jeden w każdej z trzech kategorii), który uzyskał ich najwięcej, a tym samym wykazał się największą aktywnością w walce z niską emisją. Pod uwagę były brane takie działania jak: zorganizowanie wsparcia finansowego dla mieszkańców, zamieniających ogrzewanie węglowe na bardziej ekologiczne, przeprowadzenie termomodernizacji budynków, stanowiących własność gminy, zorganizowanie spotkania z mieszkańcami nt. niskiej emisji itp. – Dzięki konkursowi gminy mogły poznać działania, które są podejmowane przez inne tego typu jednostki w zakresie walki z niską emisją i wykorzystać je w swoich miejscowościach – podsumował T. Szymkowiak. Laureatami konkursu, do którego zgłosiło się 49 jednostek samorządu terytorialnego, zostały miejscowości: Koszęcin (w kategorii „Miasta poniżej 50 tys. mieszkańców”), Piaseczno (w kategorii „Miasta od 50 do 100 tys. mieszkańców”) oraz Bielsko-Biała (w kategorii „Miasta pow. 100 tys. mieszkańców”).

Edukacja od podstaw

W krzewienie wiedzy na temat zjawiska niskiej emisji włączono także nauczycieli, studentów pedagogiki oraz osoby zajmujące się edukacją ekologiczną. To właśnie oni zostali zaproszeni do udziału w konkursie „Lekcja o niskiej emisji”. – Jego celem było przybliżenie uczniom zagadnień związanych z niską emisją, rozwijanie postawy ekologicznej i aktywizacja środowiska nauczycielskiego. Zadanie polegało na przygotowaniu scenariusza lekcji, poświęconej niskiej emisji – wyjaśnił Tomasz Szymkowiak. Scenariusze zostały ocenione na kapitule, a sześć najlepszych prac nagrodzono. Zwycięzcy otrzymali czytniki e-booków. Walory edukacyjne miała także zorganizowana w czerwcu 2014 r. w Poznaniu gra miejska „Porwanie Dymskiego”. Zadaniem drużyn było odszukanie i uwolnienie porwanego przez dymowników komisarza Dymskiego. Drużyny na podstawie wskazówek, zdobywanych poprzez prawidłowe rozwiązanie zadań i zagadek, podążali tropem porywaczy, odkrywając tym samym tajemnicę zniknięcia Dymskiego i pojawienia się Arcydymona. Uczestnicy w ramach zadań zobowiązani byli m.in. do rozdawania biuletynów na temat niskiej emisji lub komiksów „Dymski kontra dymony”, a także objaśniania idei przedsięwzięcia i tego, czym jest zagrożenie niską emisją napotkanym na trasie osobom. – Gra miejska, która łączy naukę z zabawą, sprawdziła się w odniesieniu do tak trudnej tematyki, jaką jest niska emisja. Dzięki niej pokazaliśmy, że na trudne tematy można mówić w sposób lekki, a gra miejska może mieć również wymiar edukacyjny – podkreślił T. Szymkowiak.

Ciepło, cieplej…

W ramach kampanii „Misja-emisja” przedsiębiorstwa energetyki cieplnej były zachęcane do włączenia się w inicjatywę „Ciepło, cieplej… ciepłownia” i organizację dni otwartych ciepłowni, których tematem przewodnim była likwidacja niskiej emisji. – W jej ramach ciepłownie realizowały różne działania – organizowały zwiedzanie swoich zakładów, konkursy dla dzieci i dorosłych, pogadanki itp. W zamian za przyłączenie się do akcji otrzymywały od nas materiały edukacyjne (komiks „Dymski kontra dymony” oraz biuletyn), a często także strój Dymskiego. W wydarzeniach nierzadko brał udział także przedstawiciel projektu, który aktywnie włączał się w działania edukacyjne dotyczące likwidacji niskiej emisji – podkreślił Tomasz Szymkowiak. Celem imprezy było zwrócenie uwagi mieszkańców miast na problemy niskiej emisji, a jednoczesne zachęcenie ich do skorzystania z bardziej przyjaznego środowisku źródła ciepła w porównaniu z ogrzewaniem indywidualnym w przestarzałych piecach. W inicjatywę „Ciepło, cieplej… ciepłownia!” włączyły się ciepłownie m.in. z Poznania, Łodzi, Włocławka, Gliwic, Gniezna, Olsztyna, Dębicy, Bielsko-Białej, Przemyśla, Kościerzyny, Żyrardowa, Siedlec, Białej Podlaski, Koła, Piaseczna oraz Łomży.

Kampania „Misja-emisja” była realizowana prawie przez dwanaście miesięcy. To sporo czasu by podjąć wiele pożytecznych działań w celu ochrony powietrza, jednak wciąż mało by całkowicie zmienić mentalność społeczeństwa, które niestety nierzadko jeszcze wkłada do pieca to, co akurat ma pod ręką. I nie można się zgodzić się z poglądami, że dzieje się tak tylko dlatego, że nie mają niczego innego, bo w większości przypadków brakuje świadomości co do skutków zdrowotnych i środowiskowych takich działań. To, że kampania „Misja-emisja” jest na finiszu nie oznacza, że nie będziemy sprzeciwiać się takim zachowaniom, bo w myśl hasła przewodniego kampanii wciąż będziemy „walczyć razem” o czyste powietrze.