Rok 2020 z pewnością nie będzie dla gospodarki odpadami rokiem nudnym, ponieważ prawna narracja budowana w latach 2018 i 2019 właśnie w tym roku zacznie przynosić wymierne efekty.

Nowy rok jest okazją do składania sobie życzeń, a także do podejmowania noworocznych zobowiązań. Jak uczy doświadczenie, zobowiązania często rolujemy z roku na rok, nic nie tracąc na ich aktualności. Często też bywa, że życzenia spełniają się w przewrotny sposób i zamiast grubego portfela i cienkiej talii otrzymujemy je, ale zamienione miejscami. Podobnie bywało w naszej branży nie raz.

Nie tracąc nadziei i wiary w magiczną moc życzeń noworocznych, warto pokusić się o wyartykułowanie kilku z nich. Tym głębsza wiara w ich spełnienie, że nowy rok powitaliśmy w nowym resorcie, pełnym przyjaznego klimatu i pełnym nowych pomysłów na gospodarkę odpadami.

Po pierwsze, życzmy sobie, aby przeprowadzić z udziałem ekspertów z organizacji branżowych i samorządowych analizę obecnego stanu gospodarki odpadami z identyfikacją problemów w zakresie: efektywności, kosztów systemu i realności stawianych sobie celów. Ostatnie działania ustawodawcze przekładają się na drastyczny wzrost kosztów gospodarki odpadami, nie podnosząc jednocześnie efektywności systemu w zakresie ani wzrostu poziomów recyklingu, ani optymalizacji kosztów. Likwidacji uległy małe, lokalne monopole, zastąpione jednym ogólnokrajowym supermonopolem. Dyktuje on zrównanie cen w całym kraju, niestety do najwyższych.

Należy w pierwszej kolejności rozwiązać problem zagospodarowania nadmiaru wytwarzanej frakcji kalorycznej, a także nierealnych do realizacji oraz generujących koszty wymagań m.in. w zakresie monitoringu, zabezpieczeń ppoż. oraz wdrażanej, ?najlepszej w świecie? BDO. Należy podjąć systemowe działania ograniczające wytwarzanie trudnych do recyklingu odpadów oraz zwiększyć wydajność systemu recyklingu.

Po drugie życzmy sobie przeprowadzenia kompleksowej analizy aktów prawnych będących w trakcie opracowywania i planowanych do opracowania ? podając do publicznej wiadomości harmonogram pracy nad nimi oraz wstępne założenia, jeśli istnieją. Branża jest bowiem zaskakiwana nowymi projektami aktów prawnych z terminem na konsultacje 7-10 dni, a ostatnio nawet trze dni. To ?nieco? zbyt mało czasu na refleksję, analizę i merytoryczne odniesienie się. Większość wnoszonych uwag nie jest uwzględnianych, a wstępne założenia zmieniane są w trakcie procedowania. Wprowadzane zmiany są często rewolucyjne i niezgodne z aktualnym jeszcze KPGO. Jego aktualizacja także może być jednym z życzeń noworocznych.

Po trzecie, życzmy sobie powołania zespołu reprezentującego interesariuszy odpadowych i samorządy, który w gronie ekspertów opiniował będzie procedowane i proponowane zmiany prawne, oceniając realnie i wieloaspektowo ich potencjalne skutki. Dotychczasowe oceny skutków regulacji (OSR) umieszczane w projektach aktów prawnych nie są bowiem w większości przypadków wiarygodne. Docelowo należy opracować nową ustawę o odpadach oraz nową ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Obecnie obowiązujące akty prawne są coraz mniej spójne, niejednoznaczne i trudne, a przez to kosztowne w stosowaniu. Powinno to uporządkować gospodarkę odpadami, pozwalając na optymalizację kosztów i eliminując jednocześnie nieprawidłowości.

Na deser życzmy sobie:

  1. zagospodarowania całej wytwarzanej frakcji kalorycznej nienadającej się do recyklingu,
  2. przywrócenia regionalizacji ? z uelastycznieniem korzystania z instalacji zastępczych,
  3. wsparcia rozwoju branży recyklingu,
  4. wprowadzenia realnego mechanizmu ROP i skierowania pieniędzy z ROP do instalacji komunalnych,
  5. okrojenia BDO, która ruszyła od 1 stycznia,
  6. nietworzenia nowych, rewolucyjnych oraz najlepszych w Europie i świecie wymagań ppoż. wyłącznie dla odpadów,
  7. wycofania lub co najmniej znacznego ograniczenia pierwszej, a więc znów najlepszej w Europie i w świecie elektronicznej ewidencji odpadów, zwanej BDO,
  8. rozpoczęcia i wdrażania oraz promowania nowych technologii przetwarzania odpadów,
  9. finansowania powszechnej kampanii edukacyjnej i informacyjnej,
  10. wszystkiego najlepszego w nowym 2020 roku.

 

Czy te marzenia się spełnią? Częściowo ocenicie Państwo już czytając ten artykuł.

Piotr Szewczyk

przewodniczący Rady RIPOK