Przełomowy, ale i trudny czas dla OZE

Rok 2010 jest okresem pełnym wyzwań dla energetyki odnawialnej. Ze wzrostem gospodarczym wiąże się zwiększanie liczby inwestycji, w tym tych mających na celu wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych (OZE).

Pomimo dość dużych nakładów inwestorskich, jakie należy ponieść, sygnały płynące z sektora potwierdzają gotowość do perspektywicznego rozwoju OZE w transporcie, w dziedzinie energii elektrycznej, a także w zakresie ogrzewania i chłodzenia. Jest to widoczne zwłaszcza podczas konsultacji społecznych „Krajowego planu działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych”. Wypełnienie celu 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych w tym dokumencie założono poprzez udział poszczególnych technologii OZE w bilansie energii finalnej brutto do 2020 r. Jak się okazuje, przyjęte wielkości są jednak niezadowalające, gdyż przedstawiciele poszczególnych technologii OZE wskazują na o wiele większe możliwości inwestycyjne, a więc i produkcyjne w perspektywie 2020 r. Należy w tym miejscu wyjaśnić, że Action Plan jest prognozą, a zarazem sygnałem, wskazującym, gdzie w Polsce mamy największe możliwości. Dokument został opracowany w oparciu o realny potencjał inwestycyjny podmiotów działających na rynku energii oraz o możliwości przyłączenia nowych mocy do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE). O tym, jaka będzie ostateczna struktura bilansu mocy KSE, w rzeczywistości zadecyduje cały szereg różnych czynników, np. kierunki dalszej ewolucji unijnej polityki energetycznej oraz uwarunkowania wewnętrzne o charakterze makro i mikroekonomicznym.

Jednakże implementacja dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych i opracowany Action Plan to tylko jedno z obecnych wyzwań.

Należy zaznaczyć, że minister gospodarki w ramach implementacji przepisów dyrektywy 2009/28/WE opracował dokument pn. „Prognoza będąca realizacją zobowiązania wynikającego z art. 4 ust. 3 dyrektywy 2009/28/WE”. Prognoza została przyjęta przez Komitet do spraw Europejskich w styczniu 2010 r. i przekazana do Komisji Europejskiej. Przedstawia informacje dotyczące przewidywanego udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii w latach 2010-2020 i wskazuje, że Polska jest w stanie osiągnąć w 2020 r. poziom powyżej 15%.

Będą nowe ustawy i nowelizacje starych

Zasadnicza transpozycja postanowień dyrektywy do polskiego porządku prawnego będzie realizowana poprzez opracowywaną ustawę o odnawialnych źródłach energii. Należy zaznaczyć, iż kwestia kryteriów zrównoważonego rozwoju dla biopaliw będzie transponowana już poprzez inną ustawę, a mianowicie nowelizację ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Zgodnie z Regulaminem Pracy Rady Ministrów, minister gospodarki opracował projekty założeń do ww. ustaw, które zostaną poddane uzgodnieniom wewnątrzresortowym, międzyresortowym oraz konsultacjom społecznym. Uzgodnione założenia zostaną przekazane do zatwierdzenia przez Komitet do spraw Europejskich i Radę Ministrów. Na podstawie założeń do powyższych ustaw Rządowe Centrum Legislacji opracuje projekty ustawy, które będą przyjmowane również przez Radę Ministrów. Należy pamiętać, że każdej ustawie towarzyszą także rozporządzenia wykonawcze, których opracowanie leży w gestii ministra gospodarki. Przykładem są np. podpisane ostatnio przez ministra obwieszczenia w sprawie wartości opałowych oraz średnich cen biokomponentów i paliw ciekłych w latach 2007, 2008, 2009 i 2010.

Następnym istotnym elementem jest transpozycja dyrektywy 2009/30/WE, która będzie realizowana poprzez nowelizację ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Przedmiotową nowelizację minister gospodarki prowadzi obecnie dwutorowo. W pierwszej kolejności zostaną wprowadzone przepisy dot. możliwości dodawania większej niż dotychczas ilości biokomponentów do paliw ciekłych, wprowadzając wymagania jakościowe dla benzyn silnikowych o zawartości bioetanolu do 10% (tzw. paliwo E10) oraz dla oleju napędowego o zawartości estru metylowego do 7% (tzw. paliwo B7). Projekt założeń został przyjęty już przez stały komitet Rady Ministrów i oczekuje obecnie na przyjęcie przez Radę Ministrów. W ramach drugiej części transpozycji minister gospodarki opracował projekt założeń do nowelizacji ustawy o monitorowaniu…, który obecnie podlega konsultacjom wewnątrzresortowym.

Działania wykonawcze

Oprócz transpozycji dyrektyw na ministrze gospodarki spoczywa obowiązek realizacji Polityki energetycznej Polski do 2030 r. W zakresie energetyki odnawialnej ważnym dokumentem są tu „Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020”, które obecnie oczekują na przyjęcie przez Stały Komitet Rady Ministrów. Zatwierdzenie tego dokumentu przez Radę Ministrów zapoczątkuje proces przeprowadzenia we współpracy z samorządem lokalnym kampanii informacyjnej temat korzyści wynikających z budowy biogazowni. Minister gospodarki jeszcze w 2010 r. opracuje także przewodnik dla inwestorów zainteresowanych realizacją budowy biogazowni rolniczych, zawierający m.in. typowe projekty biogazowni.

Należy pamiętać, że w ramach Polityki energetycznej minister gospodarki prowadzi prace zmierzające do identyfikacji oraz usunięcia barier w rozwoju morskich farm wiatrowych. Obecnie uzgadniane są zmiany do ustawy o obszarach morskich i administracji morskiej, które znacznie polepszą otoczenie prawne tych inwestycji.

Jednakże jedną z najważniejszych kwestii w ramach prac prowadzonych przez Departament Energetyki jest analiza mająca na celu wypracowanie mechanizmu wsparcia dla tzw. zielonego ciepła. Ta niezwykle ważna kwestia jest priorytetem prac w 2010 r. Na koniec warto podkreślić, że, oprócz wymienionych, istnieje cały szereg innych ważnych aktów prawnych oraz dokumentów, które są obecnie przedmiotem prac Departamentu Energetyki, i dotyczą rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii, biopaliw i jakości paliw.

dr Henryk Majchrzak, dyrektor Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki
Śródtytuły od redakcji