Pierwszy polski powiat z niskoemisyjnym programem

Opracowanie ma charakter strategiczny i zawiera kierunki działań przeznaczone dla samorządu gminnego, powiatowego, przedsiębiorstw komunalnych, prywatnych, mieszkańców oraz pozostałych członków wspólnoty samorządowej zamieszkującej powiat starogardzki. „Pilotażowy program niskowęglowego rozwoju powiatu starogardzkiego” (PPNR) to rezultat działań projektu „Dobry klimat dla powiatów” finansowanego z instrumentu LIFE+ Komisji Europejskiej oraz NFOŚiGW.

Ambitny cel

Głównym celem programu jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, które ma być realizowane z zapewnieniem rozwoju lokalnej gospodarki i tworzenia przyjaznych środowisku miejsc pracy. Program przewiduje, że do 2020 r. uda się ograniczyć emisję gazów cieplarnianych o 17,2 %, a do 2030 r. emisja ta zostanie ograniczona o 18,6 % w stosunku do 2005 r.  Cały dokument został podzielony na dwie części: pierwsza zawiera diagnozę sytuacji powiatu w zakresie gospodarki emisyjnej, a druga propozycje programowe w zakresie rozwoju gospodarki powiatu po 2015 r. Mają one charakter przekrojowy i ich realizacja ma szczególne znaczenia dla uzyskania efektu końcowego. Program Niskowęglowego Rozwoju zawiera konkretne działania mające ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, ich efekty i możliwe źródła finansowania niezbędnych inwestycji. Jednak szczególny nacisk położono na zrozumienie i wsparcie dla realizacji programu przez mieszkańców powiatu, organizacje pozarządowe i lokalne władze, którzy zaproponują rozwiązania, aby takie zrozumienie i wsparcie budować.

Kluczowe obszary

W każdej części eksperci skupili się na analizie kluczowych obszarów do których należą: energetyka, transport, przedsiębiorczość, tereny wiejskie (w tym leśne), gospodarka komunalna, odpadowa, zagospodarowanie przestrzenne, a także budowanie świadomości na rzecz niskowęglowej gospodarki. W każdej z nich określono spodziewane efekty programu. Przykładowo w części dotyczącej energetyki skupiono się na wykorzystaniu lokalnych zasobów odnawialnych: wiatru, słońca, wody, biomasy roślinnej, odpadów produkcji rolnej, hodowlanej i przetwórstwa rolno-spożywczego. Ponadto gazu wysypiskowego i z oczyszczania ścieków oraz odpadów z oczyszczalni ścieków oraz ciepła ziemi i powietrza. Z kolei branża spożywcza powinna kłaść nacisk m.in. na rozwój sieci sprzedaży regionalnych produktów. Odpady z tej branży mogłyby być wykorzystywane na cele energetyczne. W obszarze transportu proces planowania przestrzennego powinien przebiegać zgodnie z zasadami zrównoważonego transportu, które zapewniają z jednej strony komfort przemieszczania, z drugiej strony następuje ograniczenie potrzeb transportowych, głównie w zakresie transportu samochodowego.

Flagowe przedsięwzięcia

Jednocześnie w PPNR  zaproponowano flagowe przedsięwzięcia służące wdrażaniu wizji.  Pierwsze to niskoemisyjna produkcja sztandarowych wyrobów powiatu np. wódki lub mrożonek. Kolejna to koncepcja rewitalizacji starogardzkiej starówki obejmująca nie tylko odnowę estetyki budynków, lecz także znacząco poprawiająca efektywność zużycia energii, ograniczająca zapotrzebowanie na nią i promująca rozwiązania bazujące na odnawialnych źródłach energii. Rewitalizacja objęłaby też wdrożenie na całym obszarze staromiejskim zrównoważonego transportu. Wśród propozycji znalazła się też koncepcja utworzenia zagłębia biogazowego – głównie małych biogazowni rolniczych – które wykorzystywałoby odpady rolno-spożywcze i biomasę. Bazowałoby ono na działalności kilku ważnych powiatowych instytucji i przedsiębiorstw, do których należą Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Bolesławowie i Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych Stary Las. Strefa pn „Niskoemisyjna Dolina Wdy”, która miałaby przyciągać gości transportem bez emisji, ciszą, budownictwem energooszczędnym, lokalnymi potrawami i energią pozyskiwaną z zielonych źródeł, to jeszcze jedno z proponowanych w programie flagowych przedsięwzięć.

Jak podkreśla Andrzej Kassenberg, koordynator programu z Instytutu na rzecz Ekorozwoju opracowany dokument stanowi szansę szansy na dokonanie przełomu w kierunkach rozwoju powiatu starogardzkiego i występujących na jego terenie gmin.

Program niskowęglowego rozwoju powiatu starogardzkiego można znaleźć tutaj.