Forum Recyklingu 2015 za nami

Pierwszym poruszonym tematem był recykling pojazdów jako ogniwo w gospodarce o obiegu zamkniętym. – Polityka, oprócz zmian w dyrektywach dotyczących odpadów, zakłada stworzenie planu działań gospodarki o obiegu zamkniętym – mówił Łukasz Sosnowski z Ministerstwa Gospodarki. Wpisanie tego systemu do recyklingu pojazdów ma być złożonym procesem, w którego skład wchodzi: wybór surowców (pierwotnych lub wtórnych), projektowanie, produkcja i przetworzenie, dystrybucji pojazdów. – Ta ostatnia kwestia rozumiana jest nie tylko przez pryzmat zakupu, ale też eksploatowania pojazdu – dodał Sosnowski. – Ministerstwo Gospodarki przeprowadziło konsultacje, w wyniku których sformułowano podstawowe założenia nowych standardów: innowacyjność i powiązanie z badaniami i rozwojem, jakość surowców poprzez zrównoważoną konsumpcję i produkcję, nowe możliwości sektora usług – podsumował Sosnowski.

O nowelizacji prawa o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji mówił Paweł Sosnowski z Ministerstwa Środowiska. Wprowadzono szereg zmian dostosowujących polskie prawo do prawodawstwa unijnego: rezygnacja z systemu opłaty recyklingowej, wprowadzenie bezwzględnego zakazu stosowania ołowiu w przedmiotach wyposażenia i częściach pojazdu oraz przepisów odnoszących się do zagospodarowania zużytych części z samochodów osobowych, w tym obowiązku (odpłatnego) przyjmowania ich przez stacje demontażu. Dodatkowo doprecyzowano sposób tworzenia sieci zbierania pojazdów, ograniczono liczbę prób strzępienia do jednej przeprowadzanej na pięć lat i wprowadzono opłatę produktową nakładaną na stacje demontażu za nieosiąganie wymaganych poziomów.

Dzięki wystąpieniu prof. dr hab. Agnieszki Merkisz-Guranowskiej z Politechniki Poznańskiej, uczestnicy Forum Recyklingu poznali systemy recyklingowe obowiązujące zagranicą. Na uwagę zasługuje Holandia, gdzie w latach 90. podpisano porozumienie sektorowe, a za zarządzanie systemem odpowiedzialne jest Konsorcjum ARN. Stacje demontażu otrzymują dofinansowanie do każdego czystego wraku przekazanego do młyna przemysłowego. Kolejnym przykładem była Dania – tutaj wprowadzono opłaty środowiskowe, których głównym celem jest zlikwidowanie „szarej strefy”. W Norwegii system opłat depozytowych obowiązuje już od 1978r.  We Francji sieć odbioru musi być zapewniona przez producentów, a w Wielkiej Brytanii dodatkowo jest sformułowany wymóg potencjału przerobowego stacji. – Najbardziej rozbudowany system recyklingu na świecie funkcjonuje w Japonii. W państwie tym właściciele pojazdów wnoszą opłaty recyklingowe, ale odpowiedzialność za efektywność i w dużej mierze za organizację sieci ponoszą producenci i importerzy samochodów  – mówiła prof. dr hab. Merkisz-Guranowska.

– Do recyklingu, w porównaniu z innymi dobrami, trafia wysoki odsetek samochodów – rozpoczął Ryszard Gola-Sienkiewicz z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie, który omówił miejsce branży recyklingu w gospodarce na przykładzie stacji demontażu pojazdów samochodowych. W Stanach Zjednoczonych recyklingowi ma być poddawanych 12 mln aut, a w Europie – 8 mln. – Według statystyk jest to 16. branża jeśli chodzi o dochody uzyskiwane w gospodarce w USA – dodał Gola-Sienkiewicz. Ważnym elementem dotyczącym funkcjonowania branży mają być też kadry. W Polsce w obszarze tym zatrudnionych ma być blisko 5400 osób.

Prof. dr hab. Włodzimierz Urbaniak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu omówił – systematycznie wzrastający – udział tworzyw sztucznych w pojazdach. – Przemysł samochodowy zużywa prawie 7% całkowitej produkcji tworzyw sztucznych i jest to o ok. 114% więcej niż 20 lat temu – mówił prof. Urbaniak. Asortyment tworzyw sztucznych stosowanych w pojazdach jest bardzo duży (przeciętny samochód zbudowany jest z ok. 2 tys. materiałów polimerowych). Stacja demontażu może dostarczyć 100 000 t tworzyw sztucznych. – Najlepsze efekty uzyskuje się, dobierając optymalny model recyklingu dla danego strumienia tworzywa sztucznego – podsumował prof. Urbaniak.

W kolejnej prezentacji, Mariusz Szwedziński z CMC Poland przedstawił warunki przyjęcia złomu do strzępiarki. Reprezentowana przez niego firma zajmuje się produkcją gotowych wyrobów stalowych przy jednoczesnych działaniach minimalizujących ingerencję w środowisko, m.in. ograniczenie emisji pyłowej, czy też zabezpieczenie gruntu i wód gruntowych. Recyrkulacja aluminium była z kolei tematem wystąpienia Przemysława Grzybka z Alumetal. Unikatową właściwością aluminium, obok lekkości, wytrzymałości, czy odporności na korozję, jest jego odnawialność. – Przy odpowiednim podejściu do procesu produkcyjnego, aluminium można wielokrotnie przetwarzać, jednocześnie zachowując na wysokim poziomie jakość produktu końcowego – mówił Grzybek. Udział aluminium w produkcie samochodowym, jeśli chodzi o wagę, systematycznie wzrasta – dodał przedstawiciel Alumetal. Wskutek braku produkcji aluminium pierwotnego, rosnąca konsumpcja aluminium w Europie musi być zaspokojona przez aluminium z recyklingu oraz import tworzywa spoza Europy.

Jakub Smakulski z Eko-Auto przedstawił oblicza szarej strefy. Stowarzyszenie skontrolowało podmioty podejrzane o nielegalny demontaż pojazdów. Głównymi niedociągnięciami ma być oczywiście brak ewidencji jakościowej i ilościowej wytwarzanych odpadów oraz brak wymaganych dokumentów.

Zgodnie z tradycją seminaria zakończyły się debatą prowadzoną przez Katarzynę Błachowicz, redaktor naczelną czasopisma „Recykling”. Ostatnia dyskusja podczas tegorocznego Forum Recyklingu dotyczyła możliwości wprowadzania rozwiązań systemowych w recyklingu pojazdów i  sposobach likwidacji „szarej sfery”. Swoje poglądy przedstawili: Hanna Kończal (zastępca Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska),  Adam Małyszko (prezes Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów), prof. dr hab. Agnieszka Merkisz-Guranowska (Politechnika Poznańska), Jakub Smakulski (prezes Polskiego Stowarzyszenia Stacji Demontażu Pojazdów Eko-Auto).

Katarzyna Błachowicz, redaktor naczelna czasopisma „Recykling”, już teraz zaprasza na kolejną edycję Forum Recyklingu.