Polityka energetyczna Polski do 2030 r.

Wobec gwałtownego wzrostu cen ropy naftowej na światowych rynkach, rosnącego zapotrzebowania na paliwa, zanieczyszczenia środowiska oraz coraz częstszych awarii systemów energetycznych, Ministerstwo Gospodarki zintensyfikowało prace nad nową polityką energetyczną dla Polski. Jej realizacja będzie wymagać podjęcia w nadchodzących latach wielu istotnych dla sektora decyzji, właściwego doboru kierunków i narzędzi działania oraz rozstrzygnięcia szeregu dylematów, z którymi obecnie boryka się polska energetyka.

W związku z tym, resort gospodarki opracował wstępny projekt Strategii do 2030 roku oraz Tezy do dyskusji o polityce energetycznej, które posłużą za punkt wyjścia do debaty nad założeniami i kierunkami strategii energetycznej państwa. Oba opracowania zostały przesłane do konsultacji przedstawicielom sektora energetycznego. Na podstawie uwag i opinii partnerów społecznych przygotowany zostanie projekt dokumentu pt.  Polityka energetyczna Polski do 2030 roku.

Polska polityka energetyczna będzie spójna z polityką Unii Europejskiej i jej celami. Dokument uwzględni jednak specyficzne uwarunkowania polskiej energetyki i sektora górniczego. Zamiarem Ministerstwa Gospodarki jest, aby opracowanie powstało według schematu: cel – metoda realizacji – możliwe efekty. Priorytetem strategii będzie efektywność energetyczna, a postępy w tej dziedzinie będą kluczowe dla realizacji pozostałych założeń dokumentu. Jego głównymi celami są: bezpieczeństwo energetyczne, konkurencyjność gospodarki oraz ochrona środowiska.

Resort proponuje, aby działania w tym zakresie skoncentrować na trzech obszarach: zmniejszeniu zużycia energii, podwyższeniu sprawności jej wytwarzania oraz ograniczeniu strat w przesyle i dystrybucji. Osiągnięcie wymiernych wyników na tym polu ułatwić ma wdrożenie odpowiednich rozwiązań prawnych. Przygotowana zostanie także lista środków wzrostu efektywności energetycznej obejmująca wszystkie sektory gospodarki.  

Kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski będzie mieć w opinii MG wykorzystanie własnych surowców energetycznych, dywersyfikacja dostaw paliw oraz rozwój infrastruktury wytwórczej i przesyłowej.

Podstawowym paliwem polskiej elektroenergetyki pozostanie węgiel. Złoża surowca, którymi dysponuje Polska, uniezależniają nasz kraj od importu.

Kontynuowane będą działania mające na celu zwiększenie dywersyfikacji dostaw ropy. Resort gospodarki chce w procesie konsultacji poznać opinię przedstawicieli sektora paliwowego nt. projektów dostaw surowca z krajów rejonu Morza Kaspijskiego, czy planowanych zakupów na światowym rynku (m.in. z krajów Ameryki Łacińskiej i Bliskiego Wschodu).

Dyskusji wymagają również kwestie dotyczące kontynuowania dywersyfikacji dostaw gazu, poziomu wykorzystania zasobów krajowych oraz wdrażania nowych technologii jego pozyskiwania.

Wyzwaniem pozostaje również stymulowanie inwestycji w nowe moce wytwórcze i zgromadzenie środków na ten cel. Odpowiednim narzędziem do rozwiązania tego problemu wydaje się być polityka właścicielska państwa w stosunku do czterech skonsolidowanych w ramach „Programu dla elektroenergetyki” grup energetycznych. Resort gospodarki oczekuje sugestii przedstawicieli branży, jaka polityka byłaby w tym względzie najskuteczniejsza.

Rozstrzygnięcia wymagają także kwestie formalne, m.in. które instytucje i w jakim zakresie będą odpowiedzialne za poszczególne aspekty bezpieczeństwa energetycznego państwa.

Pomiędzy operatorami systemów przesyłowych i dystrybucyjnych powinny zostać jasno podzielone obowiązki w dziedzinie zapewnienia niezawodnych dostaw paliw i energii oraz instalacji magazynowania gazu i instalacji LNG. Potrzebne są również rozwiązania, które pozwoliłyby określić kwestię ponoszenia konsekwencji za szkody wynikłe z awarii w dostawie paliw i energii.  

Dla wzmocnienia warunków konkurencji konsekwentnie wdrażane będą wytyczne dyrektyw unijnych. Autorzy założeń do Strategii proponują m.in., aby do czasu wykształcenia się mechanizmów konkurencji na rynku gazu ziemnego taryfy były zatwierdzane przez regulatora. Z kolei w przypadku sieciowej energii cieplnej, MG postuluje zliberalizowanie polityki regulacyjnej. Resort podkreśla także potrzebę zapewnienie równego dostępu do sieci energetycznych i wprowadzanie przejrzystych ram dla inwestycji infrastrukturalnych.

W trakcie konsultacji MG chce poznać propozycje przedstawicieli branży dotyczące regulowania rynku energii oraz bilansowania popytu i podaży. Rozwiązanie tego problemu jest szczególnie istotne dla właściwego funkcjonowania hurtowego rynku energii elektrycznej. Konieczne wydaje się tu podjęcie decyzji dotyczących m.in. liberalizacji cen.  

Dla Polski, która produkuje ponad 90 proc. energii elektrycznej z węgla, obniżenie emisji CO2 o 20 proc. do 2020 r. wydaje się szczególnie trudne. Rozwiązaniem, które może złagodzić restrykcyjność tych wymogów, może być odłożenie w czasie wprowadzenia postulowanego przez Komisję Europejską systemu aukcyjnego na zakup przez sektor energetyczny wszystkich pozwoleń na emisję dwutlenku węgla.

Proponowany przez Komisję Europejską w styczniu 2008 r. udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym wynosi dla Polski 15 proc. w roku 2020. MG będzie zachęcać producentów do większego wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i wysokosprawnej kogeneracji oraz promować technologie ograniczające emisję zanieczyszczeń.

W procesie konsultacji konieczne będzie wskazanie najbardziej efektywnych technologii OZE oraz takiego sposobu ich wspierania, który zagwarantuje producentom tej energii odpowiednie ceny i nie naruszy unijnych zasad konkurencji.

Zobowiązania dotyczące ograniczania emisji gazów cieplarniach zmuszają także Polskę do poszukiwania rozwiązań niskoemisyjnych w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. W tym kontekście rozważana będzie możliwość wprowadzenia energetyki jądrowej w Polsce. Ostateczną decyzję poprzedzą rzetelne analizy i konsultacje społeczne.
Na opinie ekspertów branży energetycznej Ministerstwo Gospodarki czeka do 1 września br.

źródło: mg.gov.pl