Platforma partycypacyjna rusza w Gliwicach

1 marca pod adresem www.decydujmyrazem.gliwice.pl startuje platforma partycypacyjna – jest to równocześnie dzień rozpoczęcia naboru wniosków w Gliwickim Budżecie Obywatelskim 2023. W ubiegłym roku po raz pierwszy uruchomiono elektroniczny formularz do zgłaszania pomysłów do budżetu obywatelskiego (w 4 dzielnicach wszystkie wnioski wpłynęły tą drogą, dla całego miasta sumarycznie było ich więcej niż papierowych). Został on bardzo dobrze przyjęty, co potwierdziło badanie ankietowe przeprowadzone wśród wnioskodawców, a także szereg rozmów z przedstawicielami rad dzielnic. Oczywiście pojawiały się pomysły, co jeszcze można usprawnić, poprawić – i w tym kierunku budżet obywatelski będzie zmierzał. Bezsprzecznie jednak wykorzystanie nowoczesnego, elektronicznego narzędzia, jakim będzie platforma partycypacyjna, na potrzeby GBO ułatwi mieszkańcom aktywny udział w procedurze.

Projektowana platforma to jednak nie tylko budżet obywatelski – docelowo ma ona się składać z kilku lub kilkunastu portali, które łączyć ma jedno – możliwość zaangażowania mieszkańców w sprawy miasta.

Dobrze wiedzieć

Żeby zacząć myśleć o działaniu, warto mieć podstawowe informacje, jakie są możliwości i obszary współpracy, jakie są potrzeby, a jakie ograniczenia. Platforma będzie więc po pierwsze źródłem informacji. Mieszkańcy znajdą tam docelowo szereg danych o mieście, publikowanych m.in. w ogłaszanym corocznie Raporcie o stanie miasta. Z tego miejsca łatwo będzie też trafić do Miejskiego Systemu Informacji Przestrzennej. W dziale Aktualności mieszkańcy dowiedzą się, jakie konsultacje się aktualnie toczą, na jakim etapie znajduje się procedura budżetu obywatelskiego, co nowego znalazło się na platformie. W założeniu platforma partycypacyjna ma także ułatwiać mieszkańcom dotarcie do działających w mieście i przy prezydencie miasta zespołów, rad i grup doradczych – ostateczny kształt i zakres tych informacji zależy jednak od zaangażowania tych podmiotów i zostanie poddany konsultacjom.

Chcę wyrazić swój głos

Zarządzanie miastem wiąże się z nieustannym podejmowaniem decyzji. Interesy mieszkańców jako wspólnoty reprezentuje Rada Miasta i Prezydent Miasta, którzy mają do tego demokratyczny mandat. O wielu ważnych sprawach w mieście decyduje Rada Miasta Gliwice. Jej postanowienia realizuje Prezydent Miasta, który odpowiada za działanie urzędu, miejskich instytucji, realizację budżetu itd. Radni, prezydent i jego zastępcy, a także urzędnicy są w kontakcie z mieszkańcami – tego wymaga ich praca. Opinie i głosy mieszkańców są zawsze bardzo istotne. Przy podejmowaniu kluczowych, złożonych i niełatwych często decyzji o mieście trzeba brać pod uwagę dobro całej wspólnoty mieszkańców. Wszystko to musi się także odbywać, co jest nadrzędne, w ramach obowiązującego prawa.

Aby poznać głosy i opinie mieszkańców, ogłaszane są konsultacje społeczne, przeprowadzane są badania ankietowe. Warto brać w nich udział. Dotychczas informacje o konsultacjach były publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Gliwicach. Ma on jednak bardzo formalny charakter, a specjalistyczny język może niektórym utrudniać wzięcie udziału w danych konsultacjach. Dlatego docelowo znajdą się one także na platformie, prezentowane w prostej, przystępnej formie. Swoją opinię będzie można przekazać do przeprowadzającego konsultację wydziału wprost ze strony, nie szukając nigdzie danych adresowych.

Inną formą wyrażenia opinii – tym razem w temacie wydatkowania środków z budżetu miasta – jest głosowanie w budżecie obywatelskim. Jest to szczególna forma konsultacji społecznych, dzięki której wspólnie wyznaczamy priorytetowe w danym roku dla gminy zadania do realizacji. W poprzednich edycjach GBO głosowanie elektroniczne było możliwe, ale nowością, która w tym roku pojawi się w głosowaniu w związku z powstawaniem platformy, jest możliwość innej niż poprzez e-mail weryfikacji głosu – poprzez kod otrzymany jako sms.

Mam pomysł

Kolejną formą zaangażowania jest zgłaszanie własnych pomysłów na inwestycje lub zadania „miękkie” (np. wydarzenia kulturalne, edukacyjne, sportowe itd.), które miasto mogłoby zrealizować. Tutaj spore pole do popisu daje budżet obywatelski. Mieszkaniec może zgłosić pomysł dotyczący dzielnicy, w której mieszka, lub całego miasta.

Od tego roku wszystkie elementy procedury GBO, począwszy od składania wniosków, skończywszy na głosowaniu i jego wynikach, będą dostępne pod nowym adresem www.decydujmyrazem.gliwice.pl. GBO ciągle się rozwija, zainteresowanie mieszkańców tą procedurą rośnie, o czym świadczy chociażby rekordowa liczba głosów oddanych w ubiegłorocznym głosowaniu. Rozwijać musi się więc i elektroniczna strona GBO. Nowa platforma pozwoli na łatwiejsze zbieranie poparcia dla wniosków dotyczących zadań ogólnomiejskich (powinny one zyskać poparcie co najmniej 150 mieszkańców Gliwic). Do tej pory poparcie zbierano na papierowych listach. Od tego roku będzie możliwe także zebranie poparcia online, wysyłając znajomym czy sąsiadom specjalny link.

Mieszkańcy znajdą informacje o GBO także w BIP czy na stronie www.gliwice.eu, nadal będzie można także składać wnioski czy oddawać głosy na papierze.
Zróbmy coś… razem!

W budżecie obywatelskim trzeba mieć tylko – albo i aż – dobry pomysł. Można jednak iść krok dalej i mieć nie tylko pomysł, ale i chęć do wspólnej realizacji. Dobre ramy do współpracy daje Gliwicka Inicjatywa Lokalna. Co to takiego? To procedura, dzięki której mieszkaniec może zaproponować realizację zadania służącego lokalnej społeczności i deklaruje swój udział (może mieć on postać wkładu rzeczowego, finansowego lub pracy społecznej). Określa także, jakiego wsparcia oczekuje od miasta. Na platformie partycypacyjnej gliwiczanie znajdą szczegółowe informacje także o inicjatywie. Portal poświęcony temu tematowi będzie rozszerzany w przyszłości.

Pomysł na platformę

W ubiegłym roku odbyło się kilkadziesiąt spotkań różnych grup roboczych, pracujących nad nową strategią rozwoju miasta – „Gliwice 2040”. Były to spotkania online i w terenie, dotyczące różnych tematów, konkretnych dzielnic, ale i całego miasta. Podczas tych spotkań pojawiały się wielokrotnie głosy mieszkańców mówiące o:

konieczności wdrożenia nowych form współpracy z mieszkańcami,
oczekiwaniu częstszych konsultacji i włączania mieszkańców w procesy decyzyjne,
konieczności używania w kontaktach z mieszkańcami nowoczesnych narzędzi, atrakcyjnych dla młodych ludzi, zwiększonej promocji działań wspierających aktywność mieszkańców,
potrzebie działań edukacyjnych skierowanych do mieszkańców.

Do tych postulatów należy dołączyć jeszcze te dotyczące budżetu obywatelskiego, m.in. głosowania online czy powstania mapy z zaznaczonymi zrealizowanymi zadaniami. Warto także wspomnieć, że Miasto Gliwice uczestniczy w projekcie Intelligent Cities Challenge (ICC), którego celem jest współpraca w zakresie wdrażania zaawansowanych technologii cyfrowych, zwiększenia konkurencyjności oraz osiągnięcia neutralnego klimatycznie rozwoju miast. W jego ramach wyłoniono 100 miast, w tym Gliwice, które dzięki udziałowi w projekcie korzystają ze wsparcia oraz dobrych praktyk innych europejskich ośrodków. Podczas wspólnych spotkań i szkoleń eksperci (Alexander Gluhak, CEO i założyciel Urban Data Collective; doświadczony lider technologiczny, propagator technologii Internetu rzeczy i jej zastosowania w inteligentnych miastach i społecznościach; oraz Irene Garrido, konsultantka ds. planowania miejskiego w Arup Spain z ponad 8-letnim doświadczeniem w badaniach i analizie urbanistycznej, architektka skupiająca się na zrównoważonym rozwoju i projektowaniu zorientowanym na potrzeby ludzi) podzielili się swoimi doświadczeniami z wdrażania narzędzi informatycznych wspierających partycypację. Ich diagnozy i rekomendacje były zgodne z postulatami mieszkańców Gliwic.

Wnioski wyrażone przez gliwiczan w trakcie przygotowywania strategii potwierdzają potrzebę uruchomienia platformy partycypacyjnej. Miasto chce w ten sposób kontynuować działania zmierzające do większego zaktywizowania i zintegrowania lokalnej społeczności. Poprzedziły je już m.in. zmiany w procedurze Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego, umożliwienie współdziałania w ramach Gliwickiej Inicjatywy Lokalnej, zintensyfikowanie współpracy z radami dzielnic, a także zmiany w działaniu Centrum 3.0 – Gliwickiego Ośrodka Działań Społecznych.

Jak będą przebiegały prace?

Platforma składać się będzie z kilku lub nawet kilkunastu portali. Jako pierwsze zostaną uruchomione te dotyczące budżetu obywatelskiego, inicjatywy lokalnej, aktualności. Kolejne będą tworzone i sukcesywnie uruchamiane w ciągu całego roku 2022. Platforma pozwala na tworzenie baz w oparciu o MSIP, tworzenie formularzy i ankiet, umożliwia weryfikację użytkowników (aby uniknąć np. wielokrotnego głosowania przez jedną osobę), zawężanie konsultacji m.in. do konkretnych obszarów (np. danej dzielnicy), ma także nieograniczone możliwości rozbudowy. Te funkcjonalności posłużą do budowania poszczególnych portali tematycznych. Liczymy, że platforma będzie się w przyszłości rozwijać i ewoluować, nadążając za potrzebami mieszkańców i zmieniającą się rzeczywistością.

Założenia dla platformy przedstawiono Miejskiej Radzie Działalności Pożytku Publicznego podczas jej ostatniego posiedzenia (9 lutego). Członkowie rady reprezentującej gliwickie organizacje pozarządowe wnieśli kilka ciekawych pomysłów do jej struktury. Informacje o nowej platformie przekazano też w trakcie spotkania z radami dzielnic (15 lutego), na których uwagi i pomysły Centrum 3.0 czeka do końca marca. Zaplanowano także kolejne konsultacje w przyszłym miesiącu – tym razem z uczestnikami Forum Lokalnych Liderów Społecznych. Pracownicy Centrum 3.0 – Gliwickiego Ośrodka Działań Społecznych, jednostki odpowiadającej za przygotowanie platformy, pojawią się także w przestrzeni miejskiej, aby zapytać o zdanie innych mieszkańców – gdy tylko pogoda i epidemia pozwolą na bardziej sprzyjające warunki do spotkań „offline”.