Andrzej Konieczka

Azbest to minerał włóknisty z grupy serpentynów lub amfiboli, które wykazują wiele przydatnych właściwości, jak np. znaczną wytrzymałość na rozciąganie, dobre pochłanianie dźwięku, złe przewodzenie ciepła, odporność na wiele agresywnych czynników chemicznych. Najczęstsze odmiany krystalograficzne azbestu to chryzotyl, krokidolit oraz amozyt.


Gospodarcze wykorzystanie azbestu na szerszą skalę rozpoczęło się ponad 100 lat temu. W latach 80-tych dwudziestego wieku jego wydobycie sięgnęło około 4 mln ton rocznie, a jego głównymi producentami były ZSRR i Kanada. Największa konsumpcja azbestu była w NRD - ponad 3 kg na jednego mieszkańca. Polska używała wówczas ok. 1,5 kg na mieszkańca i lokowała się na 15 miejscu na świecie.
Udział azbestu w poszczególnych wyrobach jest różny. W płytach dachowych (eternit) sięga 10-15% wag., w osłonach ścian, ciągów wentylacyjnych i elementów grzejnych 12-15%, w izolacjach ognioodpornych, elektrycznych i akustycznych 12-100%, w elementach ciernych do hamulców i sprzęgieł 15-75%, w uszczelnieniach i szczeliwach 4,5-85%, a w odzieży ochronnej do prac z chemikaliami 65-100%.
Generalnie wydziela się dwie grupy wyrobów zawierających azbest z uwagi na stopień związania go z pozostałymi składnikami. Twarde produkty azbestowo-cementowe o stosunkowo niskim udziale azbestu do 15%, silnie związane cementem - należą do nich płyty, rury oraz ciągi kanalizacyjne oraz miękkie produkty azbestowe, o wysok...