Pieniądze na stacje demontażu samochodów
Nowy projekt Narodowej Strategii Spójności (NSS) na lata 2007-2013, zaakceptowała Rada Ministrów 1 sierpnia br. Jest to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności.
Strategia zakłada realizację celów wyznaczonych m.in. przez Strategię Lizbońską, Strategiczne Wytyczne Wspólnoty oraz wnioski wynikające z analizy mocnych stron polskiej gospodarki, a także określa stojące przed nią szanse i zagrożenia. Łączna wartość środków finansowych, zaangażowanych w realizację NSS, wyniesie ok. 85,6 mld euro, z czego aż 25 mld euro będzie przeznaczone na ochronę środowiska.
Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”
W ramach sześciu ogólnokrajowych Programów Operacyjnych przeznaczonych dla Polski na lata 2007-2013 stworzony został oddzielny Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”, przeznaczony na realizację projektów z zakresu ochrony środowiska. Jego głównym celem jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. W ramach tego Programu realizowanych będzie 15 Priorytetów, z czego dwa będą dotyczyły m.in. gospodarki odpadami.
• Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
Głównym celem tego Priorytetu jest zwiększenie korzyści gospodarczych poprzez zmniejszenie udziału odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania i na rekultywację terenów zdegradowanych. Środki finansowe przeznaczone na ten Priorytet wynoszą 1 mld euro i pochodzą z Funduszu Spójności, a dofinansowanie kształtuje się na poziomie 85% wydatków kwalifikowanych.
W ramach Działania 2.1 tego Priorytetu wspierane będą projekty dotyczące kompleksowych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi od projektu do realizacji budowy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (w szczególności odpadów niebezpiecznych), instalacji umożliwiających przygotowanie odpadów do procesów odzysku (w tym recyklingu), instalacji do odzysku (w tym recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych) oraz instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych z odzyskiem energii, a także instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych w procesach innych niż składowanie. Ponadto będą wspierane projekty dotyczące dostosowania istniejących składowisk odpadów do obowiązujących przepisów oraz przygotowania dokumentacji niezbędnej do wnioskowania i realizacji przedsięwzięcia (studium wykonalności, dokumentacja techniczna dla projektów i dokumentacja przetargowa).
Beneficjentami mogą być jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz podmioty świadczące z zakresu zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Jedynym warunkiem koniecznym do spełnienia jest to, iż projekt musi dotyczyć systemów gospodarki odpadami, które obsługują co najmniej 150 tys. mieszkańców.
• Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska
Głównym celem Priorytetu jest ograniczenie negatywnego wpływu istniejącej działalności przemysłowej na środowisko i dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów prawa wspólnotowego. Środki finansowe pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i wynoszą 200 mln euro, a poziom dofinansowania zostanie określony poprzez limity wynikające z pomocy publicznej.
W tym Priorytecie występuje Działanie 4.6, w którym wspierane będą projekty dotyczące budowy, rozbudowy lub modernizacj instalacji do odzysku (w tym recyklingu) lub unieszkodliwiania odpadów specyficznych czy niebezpiecznych, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów, które zgodnie z Krajowym i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami mogą pełnić funkcje usługowe dla położonych w pobliżu jednostek gospodarczych. Obiekty te nie mogą jednak uniknąć wytwarzania podobnych typów odpadów, budowy, rozbudowy lub modernizacji instalacji do przekształcania odpadów w celu ułatwienia magazynowania i transportu odpadów oraz przygotowania ich do odzysku lub unieszkodliwiania, a także budowy, rozbudowy lub modernizacji instalacji do zbierania lub magazynowania odpadów (w szczególności odpadów niebezpiecznych). Głównym beneficjentami mogą być przedsiębiorstwa.
Regionalne Programy Operacyjne
W ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), opracowanych przez każde z województw, przewidziane jest wsparcie dla ochrony środowiska zarówno dla jednostek samorządu terytorialnego, ich jednostek organizacyjnych, związków, porozumień, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych, jak i przedsiębiorców.
Poniżej przedstawiono dwa przykłady wykorzystania funduszy.
Województwo dolnośląskie
Priorytet 5 – Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz zachowanie różnorodności biologicznej i ochrona przyrody na Dolnym Śląsku
Jego celem jest poprawa stanu środowiska naturalnego, zapobieganie jego degradacji i zachowanie różnorodności biologicznej oraz walorów przyrodniczych Dolnego Śląska.
Działanie 5.3 – Odpady
Wspierane będą projekty dotyczące budowy i rozbudowy nowoczesnych obiektów obsługujących do 150 tys. mieszkańców, łączących w sobie jednoczesną zbiórkę, segregację, składowanie, recykling, unieszkodliwianie odpadów komunalnych, przemysłowych, budowlanych, wielkogabarytowych oraz odpadów niebezpiecznych i specyficznych. Ponadto wspierane będą projekty przyczyniające się do likwidacji „dzikich wysypisk śmieci” i zapobiegające powstawaniu nowych (zwłaszcza na obszarach turystycznych czy uzdrowiskowych) oraz objętych ochroną (np. siecią Natura 2000), a także dotyczące rekultywacji wyłączonych z eksploatacji składowisk szczególnie zagrażających środowisku.
Województwo wielkopolskie
Priorytet 3 – Środowisko
Celem Priorytetu jest poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi regionu.
Działanie 3.3 – Odpady
Nie w pełni uporządkowana gospodarka odpadami i przede wszystkim niezadowalający system zagospodarowania odpadów niebezpiecznych będą wymagały działań dotyczących modernizacji i tworzenia nowych systemów zagospodarowania odpadów. Szczególny nacisk położony będzie na nowoczesne systemy, obejmujące przede wszystkim przetwarzanie i segregację odpadów (np. recykling, kompostowanie, uzyskiwanie biogazu, spalanie odpadów i termiczna obróbka odpadów z odzyskiem energii oraz systemy zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych).
Pojawia się tylko jedno pytanie, w jaki sposób wykorzystać te pieniądze, aby przynosiły efekty nie tylko przez kilka najbliższych lat, ale też przez kolejne dziesięciolecia. Odpowiedź na to pytanie, miejmy nadzieję, poznamy już w 2007 r.
Ryszard Gola-Sienkiewicz
specjalista ds. funduszy unijnych
Strategia zakłada realizację celów wyznaczonych m.in. przez Strategię Lizbońską, Strategiczne Wytyczne Wspólnoty oraz wnioski wynikające z analizy mocnych stron polskiej gospodarki, a także określa stojące przed nią szanse i zagrożenia. Łączna wartość środków finansowych, zaangażowanych w realizację NSS, wyniesie ok. 85,6 mld euro, z czego aż 25 mld euro będzie przeznaczone na ochronę środowiska.
Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”
W ramach sześciu ogólnokrajowych Programów Operacyjnych przeznaczonych dla Polski na lata 2007-2013 stworzony został oddzielny Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”, przeznaczony na realizację projektów z zakresu ochrony środowiska. Jego głównym celem jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. W ramach tego Programu realizowanych będzie 15 Priorytetów, z czego dwa będą dotyczyły m.in. gospodarki odpadami.
• Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
Głównym celem tego Priorytetu jest zwiększenie korzyści gospodarczych poprzez zmniejszenie udziału odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania i na rekultywację terenów zdegradowanych. Środki finansowe przeznaczone na ten Priorytet wynoszą 1 mld euro i pochodzą z Funduszu Spójności, a dofinansowanie kształtuje się na poziomie 85% wydatków kwalifikowanych.
W ramach Działania 2.1 tego Priorytetu wspierane będą projekty dotyczące kompleksowych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi od projektu do realizacji budowy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (w szczególności odpadów niebezpiecznych), instalacji umożliwiających przygotowanie odpadów do procesów odzysku (w tym recyklingu), instalacji do odzysku (w tym recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych) oraz instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych z odzyskiem energii, a także instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych w procesach innych niż składowanie. Ponadto będą wspierane projekty dotyczące dostosowania istniejących składowisk odpadów do obowiązujących przepisów oraz przygotowania dokumentacji niezbędnej do wnioskowania i realizacji przedsięwzięcia (studium wykonalności, dokumentacja techniczna dla projektów i dokumentacja przetargowa).
Beneficjentami mogą być jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz podmioty świadczące z zakresu zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Jedynym warunkiem koniecznym do spełnienia jest to, iż projekt musi dotyczyć systemów gospodarki odpadami, które obsługują co najmniej 150 tys. mieszkańców.
• Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska
Głównym celem Priorytetu jest ograniczenie negatywnego wpływu istniejącej działalności przemysłowej na środowisko i dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów prawa wspólnotowego. Środki finansowe pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i wynoszą 200 mln euro, a poziom dofinansowania zostanie określony poprzez limity wynikające z pomocy publicznej.
W tym Priorytecie występuje Działanie 4.6, w którym wspierane będą projekty dotyczące budowy, rozbudowy lub modernizacj instalacji do odzysku (w tym recyklingu) lub unieszkodliwiania odpadów specyficznych czy niebezpiecznych, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów, które zgodnie z Krajowym i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami mogą pełnić funkcje usługowe dla położonych w pobliżu jednostek gospodarczych. Obiekty te nie mogą jednak uniknąć wytwarzania podobnych typów odpadów, budowy, rozbudowy lub modernizacji instalacji do przekształcania odpadów w celu ułatwienia magazynowania i transportu odpadów oraz przygotowania ich do odzysku lub unieszkodliwiania, a także budowy, rozbudowy lub modernizacji instalacji do zbierania lub magazynowania odpadów (w szczególności odpadów niebezpiecznych). Głównym beneficjentami mogą być przedsiębiorstwa.
Regionalne Programy Operacyjne
W ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), opracowanych przez każde z województw, przewidziane jest wsparcie dla ochrony środowiska zarówno dla jednostek samorządu terytorialnego, ich jednostek organizacyjnych, związków, porozumień, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych, jak i przedsiębiorców.
Poniżej przedstawiono dwa przykłady wykorzystania funduszy.
Województwo dolnośląskie
Priorytet 5 – Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz zachowanie różnorodności biologicznej i ochrona przyrody na Dolnym Śląsku
Jego celem jest poprawa stanu środowiska naturalnego, zapobieganie jego degradacji i zachowanie różnorodności biologicznej oraz walorów przyrodniczych Dolnego Śląska.
Działanie 5.3 – Odpady
Wspierane będą projekty dotyczące budowy i rozbudowy nowoczesnych obiektów obsługujących do 150 tys. mieszkańców, łączących w sobie jednoczesną zbiórkę, segregację, składowanie, recykling, unieszkodliwianie odpadów komunalnych, przemysłowych, budowlanych, wielkogabarytowych oraz odpadów niebezpiecznych i specyficznych. Ponadto wspierane będą projekty przyczyniające się do likwidacji „dzikich wysypisk śmieci” i zapobiegające powstawaniu nowych (zwłaszcza na obszarach turystycznych czy uzdrowiskowych) oraz objętych ochroną (np. siecią Natura 2000), a także dotyczące rekultywacji wyłączonych z eksploatacji składowisk szczególnie zagrażających środowisku.
Województwo wielkopolskie
Priorytet 3 – Środowisko
Celem Priorytetu jest poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi regionu.
Działanie 3.3 – Odpady
Nie w pełni uporządkowana gospodarka odpadami i przede wszystkim niezadowalający system zagospodarowania odpadów niebezpiecznych będą wymagały działań dotyczących modernizacji i tworzenia nowych systemów zagospodarowania odpadów. Szczególny nacisk położony będzie na nowoczesne systemy, obejmujące przede wszystkim przetwarzanie i segregację odpadów (np. recykling, kompostowanie, uzyskiwanie biogazu, spalanie odpadów i termiczna obróbka odpadów z odzyskiem energii oraz systemy zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych).
Pojawia się tylko jedno pytanie, w jaki sposób wykorzystać te pieniądze, aby przynosiły efekty nie tylko przez kilka najbliższych lat, ale też przez kolejne dziesięciolecia. Odpowiedź na to pytanie, miejmy nadzieję, poznamy już w 2007 r.
Ryszard Gola-Sienkiewicz
specjalista ds. funduszy unijnych
