Paliwa z odpadów
Produkcja paliwa z odpadów w ostatnich latach rozwijała się głównie w Niemczech jako efekt regulacji prawnych gospodarki odpadami. Od 1 czerwca 2005 r. bezwzględnie zakazuje się tam składowania odpadów nieprzetworzonych. Okres przejściowy trwał tam 13 lat.
Technologie produkcji paliw z odpadów rozwijały się także w Szwajcarii, Szwecji i we Francji. Zakłady funkcjonujące w międzynarodowej grupie SITA od wielu lat wdrażają i unowocześniają technologie mechanicznej obróbki odpadów w celu wytworzenia z nich paliwa do współspalania w piecach przemysłowych lub kotłach energetycznych.
Na bazie doświadczeń tej grupy w latach 2000-2005 powstały w Polsce (w Radomiu, Chorzowie i Tarnowie Opolskim) pierwsze instalacje do produkcji paliw z odpadów. Produkuje się w nich dwa rodzaje tzw. paliwa alternatywnego z przeznaczeniem do odzysku energii głównie w piecach cementowych i wapienniczych. Pierwszy typ to PASi – paliwo alternatywne impregnowane o kodzie 191211, które uzyskuje się głównie z odpadów niebezpiecznych. Drugi typ, PASr, to paliwo alternatywne rozdrobnione o kodzie 191210, otrzymywane z odpadów innych niż niebezpieczne, w tym z odpadów komunalnych.
Wymagane pozwolenia i zezwolenia
Cały proces inwestycyjny i procedura uzyskiwania pozwoleń i zezwoleń dla instalacji paliw nie są skomplikowane, ale, niestety, są rozległe w czasie. Budowa lub adaptacja istniejącej instalacji do produkcji paliw z odpadów powinna być uwarunkowana stosowną technologią przetwarzania odpadów. Poza tym lokalizacja inwestycji musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Należy uzyskać też decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, po wcześniejszym przeprowadzeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Ważne też jest pozyskanie strumienia odpadów i znajomość ich materiałowego i chemicznego składu, a także ich właściwości paliwowych oraz zawartości składników niebezpiecznych itp.
W przypadku produkcji paliw z odpadów innych niż niebezpieczne wymagane są pozwolenia emisyjne (tzw. sektorowe) w zależności od wymogów prawnych oraz zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami (transportu, zbierania i odzysku).
Instalacja produkcji paliw alternatywnych z odpadów niebezpiecznych, przetwarzająca powyżej 10 Mg na dobę, jest objęta obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego jako instalacja do odzysku odpadów niebezpiecznych.
Najlepsze dostępne techniki
Artykuł 204 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska stanowi, że instalacje objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego powinny spełniać wymagania ochrony środowiska wynikające z najlepszej dostępnej techniki, a w szczególności nie mogą powodować przekroczenia granicznych wielkości emisji.
W aneksie IV do dyrektywy IPPC 96/61/WE o zintegrowanym zapobieganiu zanieczyszczeniom i kontroli dla kategorii działalności przemysłowych, dla których wymagane jest uzyskanie pozwolenia zintegrowanego na prowadzenie działalności, określono czynniki, które zgodnie z art. 2 ust.11 ustawy należy ogólnie lub w konkretnych przypadkach wziąć pod uwagę przy określaniu najlepszych dostępnych technik (BAT, NDT), mając na względzie prawdopodobne koszty i zyski wynikające ze środków i zasad ostrożności i zapobiegania.
W związku z tym wykorzystuje się technologie nisko odpadowych i mniej niebezpiecznych substancji, rozwija się odzysk i recykling odpadów oraz substancji wytwarzanych i wykorzystywanych w procesach. Pod uwagę bierze się porównywalne procesy, usprawnienia lub metody działania, które zostały z sukcesem wypróbowane na skalę przemysłową, a także postęp technologiczny, rozwój wiedzy oraz naturę, skutki i wielkość emisji. Uwzględnia się też terminy przekazania ich do eksploatacji dla nowych i istniejących instalacji oraz czas potrzebny do wprowadzenia najlepszych dostępnych technik. Zwraca się też uwagę na zużycie i właściwości surowców wykorzystywanych w procesie (także wody) oraz na ich wydajność energetyczną. Ponadto istnieje również potrzeba zapobiegania lub redukcji do minimum całkowitego wpływu emisji na środowisko i związanych z tym zagrożeń, a także zapobiegania wypadkom i minimalizacji ich skutków dla środowiska.
Europejskie biuro IPPC w Sevilli opracowało dokument referencyjny, tzw. BREF (Best Reference), dla instalacji przetwarzania odpadów. Na stronie internetowej tego biura dostępny jest Reference Document on Best Available Techniques for the Waste Treatment Industries z sierpnia 2005 r. Zawiera on ogólne wymagania dla przetwarzania odpadów oraz szczegółowe – dla produkcji paliw z odpadów komunalnych i niebezpiecznych.
W Polsce dotychczas nie opracowano żadnych dokumentów BREF/BAT dla gospodarki odpadami, dlatego jako dokument referencyjny do oceny poziomu technicznego analizowanych instalacji w aspekcie zastosowania najlepszej dostępnej techniki przyjmuje się w Polsce ww. dokument. Zawiera on cztery zasadnicze rozdziały, które są wykorzystywane do oceny instalacji produkcji paliw oraz ustalenia wymagań BAT w procedurze wydawania dla nich pozwolenia zintegrowanego.
W Rozdziale 2, dotyczącym stosowanych technik, emisji i zużycia mediów w sektorze gospodarki odpadami, podrozdział 2.5 opisuje metody przetwarzania, których głównym celem jest wytwarzanie materiałów mających zastosowanie jako paliwo lub poprawa odzysku z nich energii. W Rozdziale 3 „Emisje i zużycie mediów w sektorze gospodarki odpadami” podrozdział 3.5 dotyczy emisji i zużycia mediów podczas przetwarzania odpadów w paliwo alternatywne. Rozdział 4 z kolei opisuje techniki, które zostały uwzględnione do określenia BAT, a podrozdział 4.5 techniki, które należy uwzględnić podczas przetwarzania odpadów na paliwo.
W rozdziale 5 „Najlepsze dostępne techniki” techniki te zostały przedstawione na dwóch poziomach. Pierwszym – ogólnym, jako wspólne wymagania dla całej branży przetwarzania odpadów (tzw. generic BAT), oraz drugim, szczegółowym, uwzględniającym specyficzne wymagania dla poszczególnych grup technologii przetwarzania odpadów (w tym przetwarzania odpadów w paliwa).
Wyprodukowane zgodnie z wymaganiami BAT paliwo z odpadów może być zastosowane w procesach wysokotemperaturowych oraz w energetyce. W procesach wysokotemperaturowych paliwa stosuje się w piecach hutniczych jako reduktor (wykorzystanie materiałowe) oraz w piecach cementowych i wapienniczych (wykorzystanie energetyczne i materiałowe). Natomiast w energetyce paliwa te stosuje się jako substytut paliwa w elektrowniach węgla kamiennego i brunatnego, do wytwarzania energii dla własnych potrzeb zakładu przetwarzania odpadów, w istniejących ciepłowniach lokalnych jako substytut paliwa stałego, a także dla wytworzenia ciepła procesowego w urządzeniach przemysłowych.
Krystyna Lesz
Sita Polska, Warszawa
Edyta Urbaniak-Konik
Sita Starol, Chorzów
Śródtytuły od redakcji
Technologie produkcji paliw z odpadów rozwijały się także w Szwajcarii, Szwecji i we Francji. Zakłady funkcjonujące w międzynarodowej grupie SITA od wielu lat wdrażają i unowocześniają technologie mechanicznej obróbki odpadów w celu wytworzenia z nich paliwa do współspalania w piecach przemysłowych lub kotłach energetycznych.
Na bazie doświadczeń tej grupy w latach 2000-2005 powstały w Polsce (w Radomiu, Chorzowie i Tarnowie Opolskim) pierwsze instalacje do produkcji paliw z odpadów. Produkuje się w nich dwa rodzaje tzw. paliwa alternatywnego z przeznaczeniem do odzysku energii głównie w piecach cementowych i wapienniczych. Pierwszy typ to PASi – paliwo alternatywne impregnowane o kodzie 191211, które uzyskuje się głównie z odpadów niebezpiecznych. Drugi typ, PASr, to paliwo alternatywne rozdrobnione o kodzie 191210, otrzymywane z odpadów innych niż niebezpieczne, w tym z odpadów komunalnych.
Wymagane pozwolenia i zezwolenia
Cały proces inwestycyjny i procedura uzyskiwania pozwoleń i zezwoleń dla instalacji paliw nie są skomplikowane, ale, niestety, są rozległe w czasie. Budowa lub adaptacja istniejącej instalacji do produkcji paliw z odpadów powinna być uwarunkowana stosowną technologią przetwarzania odpadów. Poza tym lokalizacja inwestycji musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Należy uzyskać też decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, po wcześniejszym przeprowadzeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Ważne też jest pozyskanie strumienia odpadów i znajomość ich materiałowego i chemicznego składu, a także ich właściwości paliwowych oraz zawartości składników niebezpiecznych itp.
W przypadku produkcji paliw z odpadów innych niż niebezpieczne wymagane są pozwolenia emisyjne (tzw. sektorowe) w zależności od wymogów prawnych oraz zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami (transportu, zbierania i odzysku).
Instalacja produkcji paliw alternatywnych z odpadów niebezpiecznych, przetwarzająca powyżej 10 Mg na dobę, jest objęta obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego jako instalacja do odzysku odpadów niebezpiecznych.
Najlepsze dostępne techniki
Artykuł 204 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska stanowi, że instalacje objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego powinny spełniać wymagania ochrony środowiska wynikające z najlepszej dostępnej techniki, a w szczególności nie mogą powodować przekroczenia granicznych wielkości emisji.
W aneksie IV do dyrektywy IPPC 96/61/WE o zintegrowanym zapobieganiu zanieczyszczeniom i kontroli dla kategorii działalności przemysłowych, dla których wymagane jest uzyskanie pozwolenia zintegrowanego na prowadzenie działalności, określono czynniki, które zgodnie z art. 2 ust.11 ustawy należy ogólnie lub w konkretnych przypadkach wziąć pod uwagę przy określaniu najlepszych dostępnych technik (BAT, NDT), mając na względzie prawdopodobne koszty i zyski wynikające ze środków i zasad ostrożności i zapobiegania.
W związku z tym wykorzystuje się technologie nisko odpadowych i mniej niebezpiecznych substancji, rozwija się odzysk i recykling odpadów oraz substancji wytwarzanych i wykorzystywanych w procesach. Pod uwagę bierze się porównywalne procesy, usprawnienia lub metody działania, które zostały z sukcesem wypróbowane na skalę przemysłową, a także postęp technologiczny, rozwój wiedzy oraz naturę, skutki i wielkość emisji. Uwzględnia się też terminy przekazania ich do eksploatacji dla nowych i istniejących instalacji oraz czas potrzebny do wprowadzenia najlepszych dostępnych technik. Zwraca się też uwagę na zużycie i właściwości surowców wykorzystywanych w procesie (także wody) oraz na ich wydajność energetyczną. Ponadto istnieje również potrzeba zapobiegania lub redukcji do minimum całkowitego wpływu emisji na środowisko i związanych z tym zagrożeń, a także zapobiegania wypadkom i minimalizacji ich skutków dla środowiska.
Europejskie biuro IPPC w Sevilli opracowało dokument referencyjny, tzw. BREF (Best Reference), dla instalacji przetwarzania odpadów. Na stronie internetowej tego biura dostępny jest Reference Document on Best Available Techniques for the Waste Treatment Industries z sierpnia 2005 r. Zawiera on ogólne wymagania dla przetwarzania odpadów oraz szczegółowe – dla produkcji paliw z odpadów komunalnych i niebezpiecznych.
W Polsce dotychczas nie opracowano żadnych dokumentów BREF/BAT dla gospodarki odpadami, dlatego jako dokument referencyjny do oceny poziomu technicznego analizowanych instalacji w aspekcie zastosowania najlepszej dostępnej techniki przyjmuje się w Polsce ww. dokument. Zawiera on cztery zasadnicze rozdziały, które są wykorzystywane do oceny instalacji produkcji paliw oraz ustalenia wymagań BAT w procedurze wydawania dla nich pozwolenia zintegrowanego.
W Rozdziale 2, dotyczącym stosowanych technik, emisji i zużycia mediów w sektorze gospodarki odpadami, podrozdział 2.5 opisuje metody przetwarzania, których głównym celem jest wytwarzanie materiałów mających zastosowanie jako paliwo lub poprawa odzysku z nich energii. W Rozdziale 3 „Emisje i zużycie mediów w sektorze gospodarki odpadami” podrozdział 3.5 dotyczy emisji i zużycia mediów podczas przetwarzania odpadów w paliwo alternatywne. Rozdział 4 z kolei opisuje techniki, które zostały uwzględnione do określenia BAT, a podrozdział 4.5 techniki, które należy uwzględnić podczas przetwarzania odpadów na paliwo.
W rozdziale 5 „Najlepsze dostępne techniki” techniki te zostały przedstawione na dwóch poziomach. Pierwszym – ogólnym, jako wspólne wymagania dla całej branży przetwarzania odpadów (tzw. generic BAT), oraz drugim, szczegółowym, uwzględniającym specyficzne wymagania dla poszczególnych grup technologii przetwarzania odpadów (w tym przetwarzania odpadów w paliwa).
Wyprodukowane zgodnie z wymaganiami BAT paliwo z odpadów może być zastosowane w procesach wysokotemperaturowych oraz w energetyce. W procesach wysokotemperaturowych paliwa stosuje się w piecach hutniczych jako reduktor (wykorzystanie materiałowe) oraz w piecach cementowych i wapienniczych (wykorzystanie energetyczne i materiałowe). Natomiast w energetyce paliwa te stosuje się jako substytut paliwa w elektrowniach węgla kamiennego i brunatnego, do wytwarzania energii dla własnych potrzeb zakładu przetwarzania odpadów, w istniejących ciepłowniach lokalnych jako substytut paliwa stałego, a także dla wytworzenia ciepła procesowego w urządzeniach przemysłowych.
Krystyna Lesz
Sita Polska, Warszawa
Edyta Urbaniak-Konik
Sita Starol, Chorzów
Śródtytuły od redakcji
