Ustawa z 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji w administracji terenowej dokonała od 1 stycznia 2008 r. zmiany kompetencji m.in. w zakresie obowiązków wynikających z art. 162 i 163 Ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, dotyczących postępowania z substancjami stwarzającymi szczególne zagrożenie dla środowiska. Zalicza się do nich m.in. PCB i azbest.

Zgodnie z art. 162 P.o.ś., wykorzystujący substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska powinni okresowo przedkładać marszałkowi województwa (do końca 2007 r. – wojewodzie) informacje o rodzaju, ilości i miejscach ich występowania. Również od 1 stycznia 2008 r. wójt (burmistrz lub prezydent miasta), który otrzymuje tego rodzaju informacje od osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, jest obowiązany przekazywać je marszałkowi. Ten ostatni zaś prowadzi rejestr rodzaju, ilości oraz miejsc występowania tych substancji. Należy jednak zauważyć, że nie określono dotychczas sposobu i formy gromadzenia przez marszałka województwa omawianych danych, co jest przyczyną braku ujednoliconych informacji dotyczących m.in. PCB w skali kraju.
W związku z powyższym, na ostatnim etapie prac legislacyjnych znajdują się dwa rozporządzenia Ministra Środowiska, a mianowicie: w sprawie sposobu przedkładania marszałkowi województwa informacji o występowaniu substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz w sprawie sposobu prowadzenia przez marszałka województwa rejestru dotyczącego PCB.
Są one wydawane na podstawie upoważnień zawartych odpowiednio w art. 163 ust. 6 i art. 163 ust. 8 P.o.ś., przy czym wprowadzane zmiany i nowe rozwiązania dotyczą PCB.
Pierwsze z rozporządzeń zastąpi rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 października 2002 r. w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (DzU nr 175, poz. 1439). Drugie natomiast jest wydawane po raz pierwszy. Oba akty prawne wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia.
Uzupełnienie powyższych dokumentów stanowi Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (DzU nr 96, poza. 860), które również będzie wymagało stosownej nowelizacji.
 
Przedkładanie informacji marszałkowi województwa
Rozporządzenie określa sposób przedkładania marszałkowi województwa przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska, a także terminy, formę, układ oraz wymagane techniki ich przedkładania. Dane te wójt (burmistrz lub prezydent miasta) dostarcza marszałkowi do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy, wg stanu na dzień 31 grudnia. Są one formułowane w układzie, wg wzoru zawartego w załączniku do rozporządzenia, w formie elektronicznej na informatycznych nośnikach danych oraz w formie pisemnej.
Natomiast w dziale drugim (załącznika do rozporządzenia dotyczącym PCB) zaproponowano dodanie dwóch nowych kolumn. Pierwsza to „Nazwa i adres wykorzystującego PCB”, w której powinny się znaleźć informacje dotyczące wykorzystującego PCB (często spotykana jest sytuacja, że PCB znajdują się poza miejscami siedziby wykorzystującego te substancje). Druga nowa kolumna to „Planowana data usunięcia PCB” (gdzie wykorzystujący PCB powinien wpisać termin unieszkodliwienia lub dekontaminacji urządzeń zawierających PCB, który nie może być późniejszy niż koniec 2010 r.). Zaproponowano również rozbudowanie kolumny mówiącej o ilości PCB w taki sposób, aby umożliwić łatwiejsze uzyskiwanie danych zbiorczych. Ponadto w tabeli w dziale drugim w ostatniej kolumnie zrezygnowano z obowiązku wpisywania sposobu usunięcia lub zastąpienia PCB inną substancją. Dział ten ma zawierać dane zbiorcze, które otrzymują wójtowie (burmistrzowi lub prezydenci miast) od osób fizycznych – te zaś, zgodnie z P.o.ś. – przekazują im te informacje w formie uproszczonej, tzn. bez wskazania sposobu usunięcia lub zastąpienia PCB inną substancją (art. 162 ust. 4).
 
Rejestr dotyczący PCB
Rozporządzenie określa sposób prowadzenia rejestru urządzeń, w których PCB były lub są wykorzystywane, i substancji zawierających PCB, zwanego także rejestrem dotyczącym PCB (lub w formie skróconej rejestrem), w tym jego formę i układ, zawartość oraz warunki i okres przechowywania.
Rejestr dotyczący PCB prowadzi się w formie elektronicznej oraz pisemnej, w układzie wg wzoru określonego w załączniku do rozporządzenia. Rejestr w formie elektronicznej jest prowadzony z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego i na bieżąco jest aktualizowany, natomiast rejestr prowadzony w formie pisemnej jest corocznie przygotowywany wg stanu na dzień 31 grudnia.
Rejestr dotyczący PCB zawiera szereg informacji, m.in. oznaczenie gminy i powiatu, na terenie których zlokalizowane jest urządzenie (lub substancja) zawierające PCB, nazwę i adres posiadającego to urządzenie (lub substancję), lokalizację takiego urządzenia oraz jego nazwę, liczbę, masę i stan. Ponadto należy podać datę zgłoszenia oraz planowanego usunięcia PCB z urządzenia, datę i sposób usunięcia lub zastąpienia PCB inną substancją bądź oczyszczenia lub unieszkodliwienia urządzenia, a także datę wprowadzenia informacji oraz imię i nazwisko osoby dokonującej wpisu do rejestru.
Rejestr dotyczący PCB, prowadzony w formie elektronicznej, przechowuje się w postaci kopii zapisanej na informatycznych nośnikach danych, w sposób chroniący dane przed zatarciem, usunięciem lub zniekształceniem. Natomiast rejestr prowadzony w formie pisemnej przechowuje się przez pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym go sporządzono.
 
dr inż. Beata B. Kłopotek
dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska