Na terenie Pojezierza Gostynińskiego realizowany jest projekt „Rejestr potencjału energetycznego biomasy dla zrównoważonego rozwoju regionów europejskich” (Biomass energy register for sustainable site development for European Regions – BEN).
Wykorzystanie biomasy do celów energetycznych ma szereg zalet i przynosi liczne korzyści ekonomiczne i społeczne. Planowanie zapotrzebowania na energię pochodzącą z biomasy wymaga wiedzy o dostępnych zasobach surowca oraz możliwościach jego zastosowania. Opracowanie narzędzia wspierającego społeczności lokalne w tym procesie jest przedmiotem projektu BEN.
Opis projektu
Projekt dotyczy strategicznego planowania wykorzystania energii odnawialnej (biomasy) przez społeczności lokalne Unii Europejskiej. Ze strony polskiej udział w przedsięwzięciu biorą mieszkańcy Pojezierza Gostynińskiego. Projekt wpisuje się w długofalowe działania Komisji Europejskiej, mające na celu zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej w Unii Europejskiej. Zgodnie z Europejskim Raportem Statystycznym na temat Biomasy (European Biomass Statistics), opracowanym w 2007 r. przez Europejskie Stowarzyszenie Biomasy (European Biomass Association – AEBIOM), biomasa odgrywa szczególną rolę w rozwoju regionów europejskich. W dokumencie wykazano, że dwie trzecie produkcji energii pierwotnej ze źródeł energii odnawialnej to energia wytworzona z biomasy. W raporcie podano, że produkcja energii z biomasy jest najszybciej rozwijającym się sektorem w przemyśle energii odnawialnej. Biomasa może zatem odegrać istotną rolę w realizacji celu, zgodnie z którym w krajach Unii Europejskiej w 2020 r. udział odnawialnych źródeł energii w zużyciu energii finalnej ma wynosić 20%. Jednocześnie biomasa może znacząco przyczynić się do osiągnięcia, w perspektywie 2020 r., redukcji emisji CO2 o 20%.
W projekcie uczestniczy siedem instytucji z czterech krajów:
· Fraunhofer -Gesellschaft zur Förderung der angewandten Forschung, Niemcy – koordynator,
· Europäisches Zentrum für Erneuerbare Energie Güssing (EEE), Austria,
· Rural Development Initiatives, Zjednoczone Królestwo,
· Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Polska,
· WiN Emscher-Lippe Gesellschaft zur Strukturverbesserung, Niemcy,
· Universita’ Degli Studi di Perugia, Centri Ricerca Biomasse, Włochy,
· Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Pojezierza Gostynińskiego, Polska.
Przedsięwzięcie realizowane jest w partnerstwie z instytucjami z Polski, Niemiec, Włoch, Anglii i Austrii w czterech regionach europejskich (tzw. regiony modelowe projektu): Emscher-Lippe, Niemcy, Perugia, Włochy, Pojezierze Gostynińskie, Polska, oraz północno-wschodnia Anglia, Wielka Brytania.
Regiony te reprezentują modelowe przykłady działania w zakresie wykorzystania biomasy i zostały wybrane z uwagi na różny stopień zaawansowania w planowaniu i realizacji działań dotyczących wykorzystania energii z biomasy.
Istotą Projektu BEN jest opracowanie rejestru źródeł, zasobów i sposobów wykorzystania biomasy, pozwalającego na skuteczne planowanie i podejmowanie działań w tym obszarze na szczeblu lokalnym.
Najważniejszym celem projektu jest utworzenie i rozwój regionalnych powiązań partnerów (sieci) na rzeczwykorzystania bioenergii, utworzenie rejestrów bioenergetycznych wykorzystujących system GIS, opracowanie regionalnych planów zaopatrzenia w energię,
oraz inicjowanie i wdrażanie działań.
Korzyści dla Pojezierza Gostynińskiego
Realizacja projektu przyczyni się do rozwoju regionalnej sieci partnerów podejmujących działania w zakresie wykorzystania biomasy do celów energetycznych. Sieć, koordynowana przez Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Pojezierza Gostynińskiego, wspierać będzie lokalną administrację w podejmowaniu istotnych decyzji. Opracowany zostanie szczegółowy rejestr bioenergetyczny. Po uwzględnieniu zmieniających się uwarunkowań znajdzie on zastosowanie także w przyszłości. Odnośnie Pojezierza Gostynińskiego brakuje informacji na temat możliwości produkcji biomasy oraz sposobów jej wykorzystania, więc rejestr ten będzie stanowił przydatne narzędzie dla potrzeb planowania zaopatrzenia w energię. Kolejnym rezultatem projektu ma być opracowanie planu strategicznego wykorzystania biomasy na potrzeby energetyczne. Zarówno rejestr bioenergetyczny, jak i plan będą stanowić podstawę do przygotowania dokumentacji technicznej niezbędnej do realizacji projektów inwestycyjnych. Dzięki współpracy wszystkich podmiotów i organizacji zainteresowanych rozwojem wykorzystania biomasy w regionie wybrane zostaną te inwestycje, które uwzględnią specyfikę i potrzeby lokalne.
Zarówno jednostki administracyjne, organizacje pozarządowe, jak i indywidualni rolnicy z Pojezierza Gostynińskiego rozważają przeprowadzenie zmian w istniejących systemach ogrzewania oraz podjęcie działań związanych z wykorzystaniem biomasy. Podjęcie inwestycji utrudniają: brak informacji o dostępnych zasobach biomasy, trudności finansowe oraz bariery organizacyjno-prawne. Wyniki Projektu BEN wspomogą społeczności lokalne w procesie planowania zaopatrzenia w energię pochodzącą z biomasy oraz będą stanowiły rzetelną podstawę do ubiegania się o środki publiczne, krajowe i Unii Europejskiej. Społeczność lokalna zyska możliwość zaangażowania się w proces planowania zaopatrzenia w energię.
Agnieszka Żukowska,
Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Pojezierza Gostynińskiego,
Beata Michaliszyn,
Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych