Podziemne systemy

 

Kontener podziemny jest to wielkopojemnościowy zbiornik, najczęściej o objętości 2-5 m³, i jak sama nazwa wskazuje – umieszczony pod ziemią. Na powierzchni znajduje się jedynie „kosz” (szyb wrzutowy), przez który odpady są wrzucane do właściwego kontenera, ukrytego pod powierzchnią ziemi. Istnieje cały szereg wariantów szybów wrzutowych, aby jak najlepiej pasowały do danej lokalizacji. Od bardzo nowoczesnych po klasycznie wyglądające pojemniki na odpady, spełniające jednocześnie funkcję segregacji odpadów. Powierzchnia w okolicy szybu wrzutowego, zlicowana z chodnikiem, może być wykonana z różnych materiałów, od blachy aluminiowej, przez imitację asfaltu, po wypełnienie z lokalnego kamienia, aby możliwie najlepiej dopasować ją do otoczenia.

 

Kontenery te stwarzają możliwość segregacji odpadów w historycznych centrach miast, również tam, gdzie dotąd nie była ona możliwa. Opatrzone są nazwą zbieranych odpadów i kolorami ułatwiającymi segregację: niebieski – papier, zielony – szkło, żółty – plastik, czarny – odpady komunalne. Stanowi to jednocześnie element edukacyjny. Dzieci uwielbiają samodzielnie wrzucać plastik, papier, butelki szklane do odpowiednich pojemników. Często zwracają uwagę również rodzicom, aby odpady trafiały do właściwych otworów wrzutowych. Pojemniki do segregacji odpadów umieszczone na powierzchni ziemi, posiadają najczęściej niewielki otwór wrzutowy, co jednocześnie wymusza na użytkowniku umieszczenie konkretnego odpadu w odpowiednim otworze kontenera. Systemy te znajdują zastosowanie w nowoczesnych osiedlach mieszkaniowych, przy wielkich centrach handlowych, jak również wśród zabytkowych kamienic oraz istniejących już bloków i wieżowców, zastępując istniejące pergole śmietnikowe.

Do produkcji kontenerów podziemnych stosowane są materiały gwarantujące ich kilkakrotnie dłuższą żywotność w porównaniu do standardowych pojemników na odpady, np. kombinacja blachy nierdzewnej, cynkowanej ogniowo stali i aluminium oraz tworzyw sztucznych. Wielkość zbiornika podziemnego zależy od wymagań zamawiającego, właściwości terenu oraz możliwości wyładunku. Standardem są jednak kontenery o pojemności 3 m³, 4 m³ lub 5 m³.

Kontenery są instalowane w zestawach po trzy lub cztery sztuki (na poszczególne odpady: papier, plastik, szkło, odpady komunalne). W przygotowanym wykopie o wymiarach ok. 6x2x2 m (dla 3×3 m³), dno zostaje utwardzone przez wykonanie np. wylewki betonowej, tzw. chudziaka, a następnie umieszczane są silosy betonowe lub metalowe, do których wkłada się kontenery wykonane z blachy lub z tworzywa sztucznego.

 

System opróżniania jest wybierany stosownie do możliwości obsługującej służby technicznej, a więc: hak pojedynczy, hak podwójny, hak potrójny, Kinshofer lub Grumbach.

Istnieją różne typy kontenerów podziemnych, niektóre z nich posiadają elektroniczne systemy odchylania platformy, a inne otwierane są ręcznie. Takie rozwiązania z powodzeniem mogą znaleźć zastosowanie w miastach o ograniczonej możliwości wjazdu ciężkiego sprzętu do centrum – wiąże się to z podstawową zaletą, jaką jest niska masa podnoszonego ciężaru. Cały system działa jako całość, ale podzielony jest na dwa elementy konstrukcyjne: powierzchnię naziemną otwieraną elektrycznie lub ręcznie na siłownikach i kontener właściwy. Otwierana powierzchnia naziemna nie jest częścią samego kontenera, ale osobnym odchylającym się elementem – dzięki temu wystarczy podnosić ciężar odpadów wraz z ciężarem samego pojemnika (ok. 320 kg przy 3 m³). Kiedy kontener opuszcza betonowy lub stalowy silos, w jego miejsce pojawia się wysuwana podłoga ochronna, która zapobiega wpadnięciu do otworu. Nośność podłogi bezpieczeństwa wynosi ok. 160 kg. Istnieje możliwość samodzielnego wybrania materiału do wykonania platformy naziemnej – od kamienia, przez recyklat gumowy, po blachę aluminiową.

Systemy z ręcznym otwieraniem wieka pojemnika wrzutowego lub z uchwytami umieszczonymi zewnętrznie znajdą zastosowanie w miastach i na osiedlach – wszędzie tam, gdzie gromadzi się duża ilość zmieszanych odpadów komunalnych i segregowanych. Do największych zalet tego systemu należy prosta i lekka obsługa – kontener jest na stałe połączony z platformą naziemną i słupkiem wrzutowym. Cała bryła działa jako jedna całość, w której część naziemna jest integralną częścią kontenera. W momencie wywozu górna część szybu wrzutowego jest stale widoczna lub otwierana ręcznie, co umożliwia dostęp do mechanizmu wysypowego – po przyłączeniu haka można podnieść kontener wraz z platformą naziemną. Kontener i kosz wrzutowy są na stałe połączone z platformą naziemną, pod którą znajduje się mechanizm wychylny. Podłoga wewnętrznego kontenera jest podzielona na pół, a przy pomocy systemu hydraulicznego otwierane są obie części. Kiedy kontener jest wyjmowany poza betonowy lub stalowy silos podziemny, na jego miejscu pojawia się wysuwana platforma ochronna.

Kolejnym systemem obsługi jest Grumbach, oparty na hydraulicznych kleszczach. Kontener zostaje opróżniony przez otwarcie („pęknięcie”) całego kontenera podziemnego pośrodku. Przed opróżnieniem naziemne kosze wrzutowe są przesuwane na bok, wówczas ukazują się uchwyty kontenera. W tym systemie stosuje się najczęściej stałe metalowe silosy zamiast betonowych. Jest to lekki, tańszy i wygodny przestrzennie wariant. Istnieje możliwość zespolenia dwóch, trzech lub więcej kontenerów w moduł. Żywotność zbiorników podnosi wykończenie żarowo-cynkowane.

Lekkim i wodoodpornym wariantem podziemnych kontenerów o dużej pojemności są kontenery zagłębione częściowo z workiem o dużej pojemności. W tym przypadku wymagany jest mniejszy zakres wykopów podczas instalacji. Naziemną część silosu wykonuje się najczęściej z tworzywa sztucznego i można ją obłożyć np. drewnem w celu uzyskania naturalnego efektu lub wykorzystać do umieszczenia reklamy. Wielkogabarytowy worek na odpady po uniesieniu w górę jest opróżniany przez otwarcie w dolnej części lub wypełniony zabierany przez firmę obsługującą. Wielkość worka można dopasować do aktualnych potrzeb.

Poza standardowymi hakowymi rozwiązaniami opróżniania kontenerów stosuje się również systemy podziemnych pojemników z tylnym oraz bocznym rozładunkiem.

W pierwszym przypadku pojemniki wrzutowe umieszczone na powierzchni, podobnie jak w innych systemach, stanowią niewielki element całości, a właściwe kontenery, w których składowane są odpady, znajdują się pod ziemią. Kontenery opróżniane są podnośnikiem hydraulicznym, sterowanym za pomocą zdalnej konsoli. Jednakże charakteryzują się mniejszą pojemnością niż te omawiane.

W systemie z bocznym rozładunkiem kontenery zlokalizowane pod powierzchnią mogą być wykonane zarówno z tworzywa lub metalu, podobne jak w systemach hakowych 2-5 m³, bez otwieranego dna i z hydraulicznym systemem bezpośrednio podłączanym do śmieciarki lub ze zdalnym sterowaniem. Zastosowanie tego typu kontenerów wymaga posiadania pojazdu z bocznym załadunkiem.

Uzupełnieniem oferty są elektroniczne systemy kontroli kontenerów, umożliwiające zredukowanie kosztów ich utrzymania do niezbędnego minimum. Pojemnik wyposażany jest w kartę na chip, dzięki której każda osoba wyrzucająca odpady płaci za wywóz ich określonej ilości, a nie jak dotychczas – z góry ustaloną stawkę. Istnieje również możliwość zastosowania sytemu kontroli napełniania kontenerów.

 

Zaletą tego typu systemu jest estetyczne rozwiązanie, które można dostosować do istniejącej zabudowy, a także możliwość jego wykorzystania do selektywnej zbiórki odpadów. Pojemniki wykonane są odpornych na korozję materiałów z wysokiej jakości, a trafiające do nich odpady nie gniją i nie śmierdzą jak w otwartych pergolach śmietnikowych (eliminuje się również plagę latających wokół much), a także są niepalne. Ponadto nie przewracają się na wietrze, zajmują mało powierzchni naziemnej i są dostępne dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich i dzieci, dzięki nisko umieszczonym otworom wrzutowym. Kolejnym ich atutem jest brak możliwości rozrzucania odpadów przez wandali oraz ich wybierania lub przeglądania przez niepowołane osoby. Duża pojemność kontenera równa się mniejszej ilości stawianych pojemników (nawet pięciokrotne zwiększenie ilości segregowanych odpadów i obniżenie częstotliwości ich wywozów). Do zalet należy również doliczyć szybkość wysypu i łatwą, jednoosobową obsługę kontenerów.

Instalacja systemu kontenerów podziemnych nie jest tania. Jednakże znając koszty budowy aktualnie stawianych, i tak popularnych, murowanych pergoli śmietnikowych, warto pomyśleć o tym, że zakup kontenerów podziemnych z czasem może okazać się bardziej ekonomicznym i estetycznym rozwiązaniem.