Zmiany (k)rok po (k)roku

 

Podstawowe znaczenie wśród aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska, wchodzących w życie pod koniec 2012 r., ma „Protokół w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń do Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska”, który sporządzony został w Kijowie 21 maja 2003 r.¹. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikował go 19 września 2012 r., a wszedł on w życie 24 grudnia 2012 r.

 

Pod koniec roku zaczęło też obowiązywać wiele aktów wykonawczych do ustaw. Spośród nich warto wspomnieć o Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dla silników spalinowych w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i cząstek stałych² (weszło w życie 24 listopada 2012 r.), a także Rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie przetargu na wybór przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej³. Ten ostatni akt prawny określa warunki i tryb organizowania i przeprowadzania przetargu w celu wyboru przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, w tym powoływania i pracy komisji przetargowej oraz wzór deklaracji przetargowej. Wszedł on w życie 24 listopada ub.r. Pod koniec listopada 2012 r. zaczęło obowiązywać także Rozporządzenie Rady Ministrów, dotyczące Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień do emisji dwutlenku węgla na lata 2008-2012 dla wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji⁴.

 

Tylko jeden akt prawny przyjęty w ostatnim okresie wszedł w życie 1 stycznia 2013 r., wnosząc zmiany także w prawie ochrony środowiska. Jest to ustawa o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce⁵, która nowelizuje ustawę Prawo ochrony środowiska⁶. Wprowadza ona istotną zmianę, polegającą na wniesieniu przez podmiot korzystający ze środowiska opłaty za korzystanie ze środowiska jedynie raz w ciągu roku kalendarzowego, a nie dwukrotnie, jak było do tej pory. Opłata będzie wnoszona do 31 marca. Wykazy, na podstawie których jest ona naliczana, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska (a w przypadku opłaty za składowanie odpadów wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta) będzie przekazywał marszałek województwa, a nie jak dotychczas –podmiot korzystający ze środowiska. Ponadto zwolniono od wnoszenia opłat, jeżeli ich roczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 800 zł, a nie jak do tej pory 400 zł. Opłaty za korzystanie ze środowiska za 2012 r. są wnoszone na podstawie dotychczasowych przepisów.

 

Z kolei 1 lutego 2013 r. wejdzie w życie ustawa o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię⁷. Określono w niej m.in. obowiązki w zakresie informowania o zużyciu energii oraz innych podstawowych zasobów przez produkty wykorzystu­jące energię lub o wpływie tych produktów na zużycie energii, a także zasady organizacji i działania systemu kontroli wykonywania obowiązków w zakresie tego informowania. Ustawa wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UEz 19 maja 2010 r.⁸.

 

Kolejnym aktem prawnym, który zacznie obowiązywać na początku 2013 r., jest Ustawa z 16 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o odpadach wydobywczych oraz niektórych innych ustaw. Jej tekst został już ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu i oczekuje na podpis Prezydenta RP oraz publikację w Dzienniku Ustaw. Wejdzie ona w życie z krótkim vacatio legis, czyli po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Dokonuje ona licznych zmian w ustawie z 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych⁹ i implementuje postanowienia dyrektywy 2006/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 marca 2006 r.¹⁰.

 

Kolejną bardzo oczekiwaną zmianą w polskim systemie prawa ochrony środowiska będzie ustawa o odpadach. Jej pierwszy tekst został przyjęty przez Sejm 23 listopada 2012 r. Zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu, jej tekst przekazany został do Senatu. Ustawa określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi zapobiegające i zmniejszające negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie ludzi, wynikający z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczające ogólne skutki użytkowania zasobów i poprawiające efektywność takiego użytkowania. Ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Następnym aktem prawnym, który niedługo wejdzie w życie jest ustawa z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. Jej tekst również został przekazany do Senatu, zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu. Akt ten dotyczy wdrożenia przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE, ustanawiającej ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego¹¹ i określenia strategii oraz programu ochrony środowiska morskiego w celu osiągnięcia dobrego stanu środowiska wód morskich w Polsce. Ustawa ma wejść w życie w ciągu 30 dni od dnia jej ogłoszenia. 

 

Aktualnie na etapie prac sejmowych znajdują się dwa rządowe projekty ustaw. Pierwszy to rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz ustawa – Prawo ochrony środowiska (druk nr 844)¹². Chodzi o umożliwienie realizacji i monitorowania projektów w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji po 31 grudnia 2012 r., m.in. przez wprowadzenie mechanizmu refinansowania z Rachunku Klimatycznego kosztów poniesionych przez Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i jego wojewódzkie odpowiedniki oraz uproszczenia zasad monitorowania projektów i raportowania informacji dotyczących wydatkowanych środków zgromadzonych na Rachunku Klimatycznym. Jego pierwsze czytanie miało miejsce 15 listopada 2012 r., 5 grudnia 2012 r. przyjęto sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska(druk nr 944)¹³, które zostało przedstawione na 29 posiedzeniu plenarnym Sejmu 10-12 grudnia 2012 r.

 

Drugim z projektów jest rządowy projekt ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (druk nr 815)¹⁴. Dotyczy on uszczelnienia systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych. Obecny system jest nieskuteczny i nie gwarantuje osiągnięcia przez Polskę do końca 2014 r. wymaganych przepisami unijnymi poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Jego pierwsze czytanie miało miejsce 7 listopada 2012 r. na posiedzeniu Sejmu, po czym został on skierowany do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

 

prof. UKW dr hab. Zbigniew Bukowski, wspólnik w kancelarii Jendrośka, Jerzmański, Bar & Wspólnicy. Prawo gospodarcze i ochrony środowiska