Jak zazieleniać biznes dzięki EMAS?
Zielona energia, zielone inwestycje, zielona gospodarka, a nawet zielona ekonomia. Można odnieść wrażenie, że zieleń staje się ulubionym kolorem w biznesie. Firmy próbują na tym zarobić, ale nie zawsze wiedzą, jak. Często ochronę środowiska pojmują jako „malowanie trawy na zielno”.
Klienci szybko wychwytują marketingowe ekomanipulacje, co przynosi efekt odwrotny od zamierzonego. Jak zatem prowadzić zielony biznes w sposób wiarygodny, z korzyścią dla środowiska oraz firmowego budżetu? Doskonałym rozwiązaniem jest EMAS (ang. Eco Management and Audit Scheme) – wspólnotowy system ekozarządzania i audytu, narzędzie efektywnego, przyjaznego środowisku oraz wiarygodnego zarządzania firmą. EMAS to szansa dla przedsiębiorców chcących prowadzić biznes w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
EMAS to szansa dla przedsiębiorców chcących prowadzić biznes w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
|
Jego celem jest zachęcenie przedsiębiorstw oraz instytucji niekomercyjnych do ciągłego doskonalenia efektów swojej działalności w obszarze ochrony środowiska. EMAS daje wytyczne, dzięki którym firmy tworzą procedury zarządzania, zapewniające minimalizację negatywnego wpływu na środowisko.
Mocne fundamenty
System zarządzania zgodny z EMAS można zbudować na bazie wdrożonych wcześniej rozwiązań systemowych, takich jak system zarządzania środowiskowego zgodny z ISO 14001 oraz programów branżowych (np. Program Czystszej Produkcji, Program „Odpowiedzialność i Troska”). Wdrażanie wymagań EMAS obejmuje siedem kluczowych obszarów: przegląd środowiskowy, aspekty środowiskowe, politykę środowiskową, wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego, audyty wewnętrzne, zgodność z prawem, a także deklarację środowiskową.
Po ustanowieniu systemu zarządzania środowiskowego i zapewnieniu jego efektywnego funkcjonowania organizacja poddaje się weryfikacji środowiskowej, prowadzonej przez akredytowanego weryfikatora. Pozytywne zakończenie tego procesu daje możliwość złożenia wniosku o rejestrację w rejestrze krajowego systemu ekozarządzania i audytu, prowadzonym przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska.
Choć EMAS jest standardem opierającym się na wymaganiach normy ISO 14001, idzie o kilka kroków dalej, stawiając dodatkowe wymogi, które czynią go najwyższym standardem zarządzania środowiskowego. Otwartość, przejrzystość i okresowe przedstawianie informacji dotyczących środowiska w postaci raportów środowiskowych (tzw. deklaracji środowiskowych), są kluczowymi elementami wyróżniającymi EMAS. Są one również istotne przy budowaniu zaufania zainteresowanych stron.
EMAS doskonale sprawdza się w firmach jako narzędzie zarządzania ochroną środowiska oraz narzędzie realizacji założeń koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR – Corporate Social Responsibility). Porządkuje obowiązki firm w ochronie środowiska, pomaga optymalizować koszty i unikać kar za naruszenia prawa. Publikacja deklaracji środowiskowej, zwalidowanej przez zewnętrznego weryfikatora EMAS, daje możliwość prowadzenia wiarygodnych działań marketingowych, dotyczących ochrony środowiska.
Siedem dobrych powodów dla EMAS
Organizacje zarejestrowane w EMAS najczęściej mówią o korzyściach, które odnoszą się do siedmiu kluczowych obszarów (patrz ramka).
Korzyści wynikające z wdrożenia EMAS
1. Zrównoważone zarządzanie zasobami.
2. Zgodność z prawem.
3. Sprostanie wyzwaniom zmian klimatu.
4. Przewaga konkurencyjna.
5. Zaangażowanie pracowników.
6. Wiarygodność i zaufanie.
7. Zrównoważony rozwój i społeczna odpowiedzialność biznesu.
|
Jedną z głównych korzyści z EMAS jest optymalizacja zużycia zasobów. Wdrożenie wymagań EMAS, związanych z systematycznym zmniejszaniem wpływu na środowisko, przekłada się na redukcję zużycia zasobów. Organizacje wykazują zwiększoną efektywność, dzięki czemu osiągają oszczędności w takich obszarach jak gospodarka odpadami, gospodarka wodno-ściekowa czy zużycie energii. Dzięki optymalizacji zużycia zasobów zmniejsza się zakres korzystania ze środowiska, a co za tym idzie – redukowana jest wysokość należnych opłat środowiskowych.
W ramach rejestracji w EMAS organizacje są zobowiązane do wykazania się stałą zgodnością z wymaganiami prawnymi ochrony środowiska. Prowadzą one wnikliwą analizę, jakie wymagania prawne mają zastosowanie do ich działalności oraz podejmują wysiłek zapewnienia zgodności z nimi. Wymusza to uporządkowanie wszystkich obowiązków w zakresie ochrony środowiska oraz wprowadzenie procedur zapewniających ich realizację. Ten element jest szczegółowo sprawdzany przez akredytowanego weryfikatora EMAS oraz organ odpowiedzialny za rejestrację. Dzięki temu organizacje zarejestrowane w EMAS minimalizują ryzyko kar za nieprzestrzeganie prawa ochrony środowiska oraz stają się podmiotami o zwiększonym zaufaniu ze strony administracji publicznej.
Organizacje zarejestrowane w EMAS są także lepiej przystosowane do sprostania wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu. Przygotowanie do rejestracji wymaga systemowych rozwiązań w obszarze ochrony środowiska, nastawionych na ciągłe doskonalenie i osiąganie wymiernych efektów. Jednym z kluczowych wskaźników oceny działalności takich organizacji jest efektywność energetyczna. Podmioty są zobowiązane m.in. do zapobiegania powstawaniu emisji do powietrza lub jej minimalizacji. Jednocześnie dzięki obowiązkowi raportowania, uwzględniającemu zużycie energii i emisje do powietrza, organizacje gromadzą dane, które pomagają im realizować ustawowe obowiązki sprawozdawcze.
Wzrost konkurencyjności
Rynek coraz częściej wymusza na firmach przywiązanie do poszanowania środowiska naturalnego. Szczególnie uwidacznia się to w szybko rosnącej popularności społecznej odpowiedzialności biznesu, bycia przyjaznym środowisku czy ekologicznym. W wielu przetargach, prowadzonych zarówno przez administrację publiczną, jak i firmy prywatne, pojawią się kryteria ochrony środowiska. Klienci coraz częściej zwracają uwagę na firmy przyjazne środowisku oraz ekologiczne produkty. EMAS daje przewagę, gdyż zarejestrowane organizacje posiadają sprawdzone instrumenty zapewniania najwyższego poziomu ochrony środowiska. Dodatkowo ich prośrodowiskowe osiągnięcia, potwierdzane są wiarygodnym certyfikatem, przyznawanym przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, organ administracji rządowej.
Wymagania EMAS kładą duży nacisk na zachęceniu wszystkich pracowników do budowania i doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego. Sukces każdej firmy w dużym stopniu zależy do zgrania zespołu i jego zaangażowania we wspólną pracę.
Pracownicy integrują się wokół szczytnego celu, jakim jest poprawa stanu środowiska oraz zrównoważony rozwój. Dodatkową motywacją jest chęć uzyskania prestiżowego certyfikatu EMAS. Zaangażowanie pracowników w realizację polityki środowiskowej organizacji tworzy pozytywną atmosferę i motywuje do osiągania coraz to ambitniejszych celów. Wspólnie wypracowany wizerunek firmy przyjaznej środowisku daje im poczucie dumy oraz buduje przywiązanie do pracodawcy.
Wiarygodność i zaufanie
W dzisiejszych czasach jedną z najbardziej cenionych umiejętności w biznesie jest budowanie zaufania. EMAS pomaga tworzyć pozytywną relację firmy z jej interesariuszami, wzmacnianiając w ten sposób wiarygodność. Jednym z wymagań EMAS jest prowadzenie otwartego dialogu ze społeczeństwem oraz innymi zainteresowanymi stronami, w tym społecznością lokalną i klientami. EMAS zapewnia elastyczność, pozwalającą firmom na kierowanie odpowiednich informacji do konkretnych odbiorców. Jednocześnie gwarantuje dostępność wszystkich informacji dla tych, którzy ich wymagają, w tym właściwych urzędów ochrony środowiska. Dzięki EMAS organizacje kształtują swój wizerunek jako wiarygodnych i odpowiedzialnych partnerów.
Polityka ochrony klimatu, innowacyjność biznesu czy rozwój demograficzny to jedne z kluczowych wyzwań globalizującej się gospodarki. Sprostanie im wymaga zrównoważonego podejścia, zapewniającego pogodzenie interesów biznesu, społeczeństwa i ochrony środowiska. Struktura i wymagania EMAS, odnosząc się do wszystkich aspektów działania organizacji, dają narzędzia do systemowego zarządzania zrównoważonym rozwojem przedsiębiorstwa. EMAS wpisuje się w założenia społecznej odpowiedzialności biznesu, zakładające dobrowolne uwzględnianie aspektów społecznych i środowiskowych w działaniach biznesowych oraz relacjach z zainteresowanymi stronami. Dla wielu organizacji staje się filarem wdrażania strategii CSR. Dzięki zachowaniu równowagi środowiska naturalnego oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych tworzy unikatową wartość społeczno-gospodarczą.
EMAS to szansa na prowadzenie zielonego biznesu, bez „malowania trawy na zielono”. Dostrzegają to firmy korzystające z EMAS jako standardu zarządzania swoją organizacją. Wykorzystanie sprawdzonego narzędzia pozwala na unikanie błędów oraz wprowadzenie rozwiązań zapewniających efekty, zarówno w zakresie ochrony środowiska, wizerunku firmy jak i jej pozycji rynkowej. Firmy chcą zazieleniać swój biznes, a EMAS to sposób na robienie tego dobrze.
Maciej Krzyczkowski, główny specjalista ds. ekozarządzania, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska