– Temat systemu kaucyjnego jest trudny, ponieważ jest systemowy. Dotyczy każdej Polki i każdego Polaka. Dotyka szerokiego grona interesariuszy: przedsiębiorców, wytwórców napojów, branży sklepowej, samorządów i organizacji proekologicznej. Staramy się te wszystkie głosy zebrać i pogodzić ze sobą – zadeklarowała wiceministra Sowińska.

Naprawić projekt ustawy

Wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska przyznała podczas czwartkowego spotkania z mediami, że ustawę kaucyjną “trzeba naprawić”, a resort jest “otwarty na dialog”. Podkreśliła jednak, że nie ze wszystkimi postulatami branży napojowej i handlowej może się zgodzić. Podkreśliła jednocześnie, że trwają rozmowy z Ministerstwem Finansów nad ewentualnym doprecyzowaniem niektórych przepisów obecnej ustawy, aby były one “absolutnie jednoznaczne”.

Przedstawicielka resortu dodała, że w proponowanych zmianach wprowadzony zostanie m.in. mechanizm tzw. podążania kaucji za produktem, czyli pobierania kaucji przy każdej sprzedaży produktu. Ma to rozwiązać klika problemów systemu, na które wskazywała branża. To rozwiązanie ma również zapobiec ewentualnym nadużyciom przy rozliczaniu pobranej kaucji.

Za opakowania płacimy trzy razy

Jak podkreśla wiceszefowa resortu, obecnie w Polsce każdy z nas płaci za opakowanie trzy razy: przy zakupie napoju, w opłacie za wywóz odpadków komunalnych oraz w tym, co z Budżetu Państwa trafia do unijnego budżetu w opłacie Polski z tytułu niepoddanych recyklingowi opakowań. Tylko w ubiegłym roku było to ponad 2 mld złotych. System kaucyjny oznacza ulgę dla środowiska, mniejsze koszty wywozu naszych odpadów może dać niższe opłaty do UE, bo więcej opakowań będziemy recyklingować.

“Rząd Koalicji 15 października rozpoczął analizy przyjętej przez poprzedników ustawy z lipca 2023 roku, wprowadzającej w Polsce system kaucyjny. Mieliśmy do niej wiele uwag i wiedzieliśmy, że zaproponowane przepisy nie dadzą spodziewanego efektu, także dlatego, że branża spożywcza ma wiele wątpliwości do przyjętych schematów działania systemu” – wskazuje stanowisko wiceministra klimatu i środowiska Anita Sowińska

“Bardzo ważnym postulatem, do którego się przychylamy jest to, że kaucja musi iść za opakowaniem. Takie przepisy już omawialiśmy z Ministerstwem Finansów. One są praktycznie gotowe, my jesteśmy gotowi naprawić system w tym zakresie” – powiedziała Sowińska.

Zmiany w systemie kaucyjnym

System kaucyjny ma przyczynić się do zmniejszenia wpłat Polski do wspólnego budżetu UE z tytułu niepoddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych. 

Od marca 2024 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi konsultacje z branżą spożywczą. W wyniku tych konsultacji w nowelizacji przepisów:

• wprowadzony ma być mechanizm tzw. podążania kaucji za produktem, czyli pobierania kaucji na każdym etapie obrotu towarem od producenta do konsumenta, co w opinii branży rozwiąże kilka problemów w systemie. Między innymi zapobiegnie to ewentualnym nadużyciom przy rozliczaniu pobranej kaucji z jednostkami handlowymi i zagwarantuje operatorom środki finansowe do rozliczeń.
• o rok przesunięte ma być włączenie do systemu napojów mlecznych. Argumentem jest to czas  potrzebny na rozwiązanie kwestii sanitarnych.
• przepisy będą tak utrzymane, by zakres sprawozdań dla samorządów pozwalał zaliczyć im recykling z systemu kaucyjnego do realizacji wymaganych poziomów zbiórki w gminach

Sowińska powiedziała również, że wedle opinii resortu finansów, już obecne przepisy zakładają nie naliczanie podatku VAT od kaucji za opakowania jednorazowe. W przypadku opakowań wielorazowych VAT będzie występował jedynie w sytuacji, gdy opakowania nie wrócą do systemu. Resort wcześniej sygnalizował, że będzie rozmawiał na ten temat z MF, by całkowicie zrezygnować z doliczania podatku VAT do kaucji.

“Mamy wytyczne od Ministerstwa Finansów, które uznają – i branża o tym wie – że w obecnym kształcie ustawy, opakowania jednokrotnego użytku nie podlegają VAT-owi. Natomiast w przypadku opakowań wielokrotnego użytku, VAT-em są obciążone tylko te butelki, które się stłukły lub zgubiły” – wytłumaczyła przedstawicielka MKiŚ.

Apel i odpowiedź

“Odpowiadając na apel skierowany do premiera Donalda Tuska o pilne wdrożenie niezbędnych zmian w przepisach regulujących system kaucyjny na opakowania po napojach, jako Ministerstwo Klimatu i Środowiska, chcemy poinformować, że tak jak jego sygnatariusze, również widzimy potrzeby zmian. I dokładnie tak, jak postulują przedstawiciele branży spożywczej uważamy, że to sprawa pilna” – wskazano.

Ministerstwo dodało, że przygotowano odpowiedź na apel przedsiębiorców i organizacji branżowych, które postulują m.in. przesunięcie o rok wprowadzenia całego systemu kaucyjnego.

Pełną odpowiedź MKiŚ na apel, o którym pisaliśmy w artykule Apel do premiera o pilne wdrożenie niezbędnych zmian w przepisach regulujących system kaucyjny mogą Państwo pobrać tutaj:

Odpowiedź_na_apel.pdf

Rozmiar pliku: 325 KB

Kliknij, aby pobrać