Energia geotermalna – perspektywa rozwoju

Wysokie zapotrzebowanie na energię, nieadekwatny poziom rozwoju infrastruktury wytwórczej i transportowej paliw oraz energii, znaczne uzależnienie od zewnętrznych dostaw gazu ziemnego i niemal pełne od zewnętrznych dostaw ropy naftowej, a także zobowiązania w zakresie ochrony środowiska, zwiększają zainteresowanie energią ze źródeł niekonwencjonalnych, w tym energią geotermalną.

Najbardziej efektywnym sposobem zagospodarowania energii wód geotermalnych jest zastosowanie ich do ogrzewania w gospodarce komunalnej, rolnictwie, procesach technologicznych, jako wspomaganie konwencjonalnych ciepłowni oraz użycie jako źródła energii w siłowniach niskotemperaturowych.

Ciepło z geotermii
Energia geotermalna możliwa do pozyskania w ciepłownictwie zgromadzona jest w gorących skałach, parze wodnej i wodzie wypełniającej porowate skały. I chociaż możliwe jest wytwarzanie energii elektrycznej w oparciu o energię geotermalną, to jednak w warunkach krajowych taki wariant jej wykorzystania jest mało realny.
W ramach jednego z głównych kierunków Polityki energetycznej Polski do 2030 r., jakim jest rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw, a także w Programie działań wykonawczych na lata 2009-2012, ujęte zostały również kwestie energii geotermalnej. Należy zwrócić uwagę na działanie 4.4 zapisane w Programie działań wykonawczych. W jego ramach działania minister gospodarki wraz z ministrem właściwym ds. finansów publicznych podejmie stosowne kroki na rzecz wprowadzenia dodatkowych instrumentów wsparcia, zachęcających do szerszego wytwarzania ciepła i chłodu z odnawialnych źródeł energii. Kluczowe jest tutaj opracowanie systemu promowania wykorzystania ciepła i chłodu z zasobów geotermalnych (w tym przy użyciu pomp ciepła). Mając na uwadze cel 15% udziału energii finalnej z odnawialnych źródeł energii (OZE), nie sposób pominąć kwestii wykorzystania OZE poprzez gospodarstwa domowe.

Coraz bardziej na atrakcyjności cenowej zyskują pompy ciepła. W sytuacji budowy nowego domu jednorodzinnego lub też modernizacji energetycznej obiektu już istniejącego inwestor musi wziąć pod uwagę nie tylko koszty inwestycyjne, które oczywiście odegrają tu zasadniczą rolę przy wyborze kierunku działań termomodernizacyjnych, ale także powinien rozważyć kwestię kosztów eksploatacyjnych, które mają wpływ na opłacalność źródła ciepła. W tym miejscu należy podkreślić coraz częstsze wybieranie przez użytkowników pomp ciepła jako podstawowego źródła tego typu energii.

Potrzebna promocja i wsparcie dla pomp ciepła
Stworzenie sprawnego systemu promowania wykorzystania ciepła i chłodu z zasobów geotermalnych (w tym przy użyciu pomp ciepła) jest dziś priorytetem. I tak np. zielone certyfikaty na ciepło byłyby nie tylko kolejnym elementem systemu wsparcia i promocji OZE. Ich przyznawanie pozwoliłoby również na zabranie cennych danych, tj. mocy zainstalowanej oraz ilości wyprodukowanego ciepła przez pompy ciepła. Powstałby w ten sposób potencjalny system ewidencjonowania w obszarze wytwarzania ciepła i chłodu z OZE. To istotny krok w kierunku realizacji 15-procentowego celu w 2020 r.

W 2010 r. analizie podlegać będzie celowość wprowadzenia dodatkowych mechanizmów wsparcia dla ciepła i chłodu sieciowego wytwarzanego w odnawialnych źródłach energii. Wszelkie zaproponowane zmiany wiążą się oczywiście z przygotowaniem projektu regulacji zmian prawnych w tym zakresie. W sytuacji braku jakiegokolwiek systemu wsparcia dla energii geotermalnej (przy użyciu pomp ciepła) czy też energii słonecznej (przy wykorzystania kolektorów słonecznych) opracowanie nowego sposobu promowania tych źródeł energii wymaga jasno określonych metod postępowania.

Poprzedzając działania wykonawcze Polityki energetycznej Polski, warto przywołać wspólną inicjatywę Ministerstwa Gospodarki i Polskiego Stowarzyszenia Geotermicznego, czyli podpisanie Deklaracji współpracy na rzecz rozwoju wykorzystania energii geotermalnej w Polsce. Za sprawą tego dokumentu Ministerstwo Gospodarki pragnie zadeklarować partnerską współpracę w zakresie działań zmierzających do rozwoju energetyki geotermalnej w Polsce. Bardzo ważną rolę do odegrania w promowaniu energii geotermalnej ma również minister środowiska oraz Podkomisja stała ds. energetyki Sejmu RP, gdzie kwestie rozwoju geotermii są na bieżąco analizowane i rozpatrywane. Tak więc podpisanie przez wszystkie strony takiego dokumentu będzie wyraźnym potwierdzeniem woli partnerskiej współpracy na rzecz rozwoju wykorzystania energii geotermalnej w Polsce.

dr Henryk Majchrzak, dyrektor, Departament Energetyki, Ministerstwo Gospodarki