Gwarancje Pochodzenia

Spotkanie zorganizowane 14 listopada 2014 we Wrocławiu przez zespół Western Energy Consulting i RECS International było formą konsultacji z rynkiem oraz okazją do dyskusji pomiędzy przedstawicielami organizacji międzynarodowych i przedstawicieli strony polskiej; miało również pomóc we właściwym zaprojektowaniu systemu w naszym kraju.

Jeżeli dany kraj spełnia wymogi AIB, rejestr krajowy zostaje wówczas podłączony do Huba (systemu operowanego przez AIB) co umożliwia handlowanie instrumentem w Europie i zapobiega podwójnemu naliczaniu gwarancji pochodzenia.

Czym jest Gwarancja Pochodzenia?

Phil Moody, Sekretarz Generalny Association of Issuing Bodies w wykładzie inauguracyjnym przybliżył uczestnikom system Gwarancji Pochodzenia (GO). Wyjaśnił również dlaczego potrzebne są wspólne standardy dla wszystkich krajów członkowskich. Uczestnicy mogli się również dowiedzieć, że AIB jest organizacją zrzeszającą europejskie podmioty wystawiające Gwarancje Pochodzenia. W skali europejskiej ciekawą rzeczą jest fakt, że w Polsce mamy osobny podmiot odpowiadający za wystawianie Gwarancji i drugi, odrębny, jeśli chodzi o prowadzenie rejestru (pierwszym jest URE, a drugim TGE).

" Gwarancja Pochodzenia jest elementem wsparcia dla wytwórcy, ale stanowi też szansę dla odbiorcy końcowego" – powiedział Maciej Kapalski z Ministerstwa Gospodarki. „Gwarancję Pochodzenia należy odróżnić od świadectwa pochodzenia. Można je otrzymać za energię wytworzoną w tym samym źródle. Na czym polega więc różnica? Elektrownia wiatrowa może dostarczyć świadectwo pochodzenia podmiotowymi energochłonnemu, a Gwarancję Pochodzenia może zbyć na podstawie umowy cywilno-prawnej sprzedawcy samochodów.”

Gwarancje Pochodzenia – procedury

Następnie przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki omówił procedury związane z GO:
• wniosek o wydanie Gwarancji Pochodzenia należy złożyć w formie pisemnej terminie 7 dni do OSD lub OSP
• OSD lub OSP dokonuje weryfikacji danych zawartych we wniosku
• po dokonaniu weryfikacji przekazuje wniosek do Prezesa URE (podmiotu właściwego do wydania GO)
• PURE ma 30 dni na wydanie GO
• GO obowiązuje 12 miesięcy, po czym wygasa i ulega wykreśleniu z rejestru Gwarancji Pochodzenia
• GO tracą ważność z chwilą przekazania ich odbiorcy końcowemu
• wytwórca powinien każdorazowo poinformować podmiot prowadzący rejestr (TGE) o przekazaniu Gwarancji odbiorcy końcowemu (termin: 7 dni)
• przeniesienie własności GO następuje wraz z dokonaniem odpowiedniego wpisu w rejestrze GO
• źródła o mocy do 5 MW podlegają zwolnieniu z opłaty o wpisie do rejestru, jak i z opłaty skarbowej za wydanie GO.

Wątpliwości wzbudziła kwestia wydawania Gwarancji Pochodzenia za energię ze współspalania. Reprezentujący PGE Marek Paw zauważył, że na stronie URE nie ma wzoru wniosku dotyczącego tego źródła. Jak tłumaczył Maciej Kapalski, wnioski są jeszcze przedmiotem rozpatrywania: "Z tego co mi wiadomo Prezes URE nie wydał jeszcze żadnej Gwarancji Pochodzenia" – powiedział.

Tym co interesowało zagranicznych uczestników była kwestia przystąpienia Polski do AIB. "Na tę chwilę nie mogę udzielić informacji czy Polska przystąpi do Association of Issuing Bodies" – powiedział przedstawiciel Ministerstwa.

Rejestr do końca roku

Kiedy zatem będzie można realnie zacząć handlować Gwarancjami? Wygląda na to, że w tym roku nic się jeszcze w temacie nie wyjaśni. Jak poinformował Marek Szałas, Dyrektor Rejestru Świadectw Pochodzenia w TGE: "Temat jest dla nas bardziej skomplikowany i wynika to z tego, że jest to instrument podlegający handlowi międzynarodowemu. Chcemy cały rejestr zaprojektować w sposób, który będzie umożliwiał obrót miedzy krajami. Stąd trwa to dłużej. Przyjechaliśmy tutaj właśnie po to, by móc skonsultować to zarówno z polskimi przedsiębiorstwami, jak i organizacjami międzynarodowymi. Jesteśmy otwarci na sugestie". Dyrektor Szałas zadeklarował również, że ma nadzieję na uruchomienie rejestru do końca roku. Czy to oznacza jednak, że w ciągu półtora miesiąca będzie można handlować GO? Nie jest to takie pewne: "Jesteśmy przygotowani na handel danym instrumentem zanim on jeszcze pojawi się na rynku" – powiedział przedstawiciel TGE. Wszystko zależy zatem od URE. A biorąc pod uwagę mnogość wyzwań i potrzebę implementacji standardów AIB – wydaje się, że może być to proces czasochłonny.

Gwarancje po europejsku

Peter Niermeijer, Sekretarz Generalny w RECS International, która była współorganizatorem spotkania: „Dla odbiorcy końcowego, dla konsumenta, istotna jest wiedza na temat pochodzenia energii. A klient ma zawsze rację". Prelegent podkreślił również po raz kolejny potrzebę standaryzacji systemu, jako że znacznie ułatwia to międzynarodowy obrót.

Dyrektor Zarządzający STX Services, Max van Meer przedstawił jak cena Gwarancji Pochodzenia kształtowała się na przestrzeni lat. Uczestnicy mieli również okazję dowiedzieć się, że najwięcej Gwarancji Pochodzenia pochodzi z hydroenergii, następne zaś w kolejności technologie to biomasa i wiatr. „Największym dostawcą GO nadal jest Norwegia, a największymi rynkami zbytu są Belgia i Niemcy" – powiedział Max van Meer.
W opinii Juha Ruokonen, Managera w Fortum, cała produkcja energii powinna być certyfikowana: „Nie byłoby wtedy problemu miksu energetycznego i tzw. szarej energii".

Markus Klimscheffskij, reprezentujący Grexel Systems, który należy do AIB, pokazał uczestnikom jak fizycznie wygląda rejestr Gwarancji Pochodzenia i jak funkcjonuje. Objaśnił również, jak kwestia Gwarancji Pochodzenia została uregulowana w Finlandii.

Reprezentująca europejską giełdę EEX Miriam Brandes podkreślała potrzebę standaryzacji systemu.
EEX jest jedyną giełdą handlującą Gwarancjami na skalę europejską: „Na razie wolumeny Gwarancji na EEX są niewielkie, jednak wynika to z tego, że rynek jest dla nas nowy i ciągle go rozwijamy. Jesteśmy całkowicie przekonani, że wolumeny te będą rosnąć”.

Spotkanie zostało podsumowane panelem moderowanym przez Petera Niermeijera z RECs International. Eksperci debatowali nad przyszłością systemu Gwarancji Pochodzenia w Polsce i zagranicą. John Harris, reprezentujący IKEA, podkreślił, jak ważna jest rola odbiorcy końcowego w systemie GO: „To odbiorca końcowy kreuje rynek. Pytaniem, które należy zadać uczestnikom na tej sali, jest: ilu odbiorców końcowych chce kupować Gwarancje Pochodzenia”. W różnych krajach preferencje konsumentów kształtują się w odmienny sposób. Lars Olav Fosse, przedstawiciel norweskiego Statnett, omówił przypadek Norwegii, która, jak wiadomo, jest krajem dostarczającym na rynek największe wolumeny Gwarancji. 

Po raz kolejny został również podniesiony temat standaryzacji i ujawnienia źródła pochodzenia energii. Phil Moody przytoczył przykład aplikujących do systemu Czechów, gdzie system został zaprojektowany w sposób, który powoduje ryzyko podwójnego naliczania Gwarancji Pochodzenia. W takim przypadku Gwarancje muszą zostać odrzucone. Jeżeli zaś tak się stanie, nikt zagranicą nie będzie chciał ich kupować. Dany rynek zostanie ograniczony terytorialnie i ciężko będzie nam to naprawić. Dlatego musimy dołożyć wszelkich starań by nasz polski system od razu zaprojektować właściwie. Po spotkaniu we Wrocławiu jesteśmy pełni optymizmu, ale jednocześnie zdajemy sobie w pełni sprawę jak czasochłonny i złożony jest to proces.

Western Energy Consulting pragnie podziękować RECS International, Association of Issuing Bodies, Grexel Systems, Statnett i Fortum, które umożliwiły naszym uczestnikom lepsze zrozumienie funkcjonowania systemu w Europie. 

Serdecznie dziękujemy Partnerowi Branżowemu, STX Services i Złotemu Sponsorowi, EEX, którzy przybliżyli nam aspekty związane z obrotem.

Pragniemy również podziękować stronie polskiej: Ministerstwu Gospodarki i Towarowej Giełdzie Energii, których udział był niezwykle ważny zarówno dla firm operujących na naszym rynku, jak i dla tych którzy szykują się do jego ekspansji.

Specjalne podziękowania kierujemy również do firmy IKEA za przedstawienie stanowiska odbiorcy końcowego.
Dziękujemy wszystkim Patronom Honorowym i Medialnym za wsparcie i promocję wydarzenia.
Już dziś zapraszamy również do udziału w II Corocznym Kongresie Handlu Gwarancjami Pochodzenia i Zielonymi Certyfikatami, kolejnym wydarzeniu dedykowanym tematyce Gwarancji Pochodzenia.