Likwidacja Inspekcji Wodnej oraz katalogu tzw. inwestycji dla Odry

Przygotowany przez ministerstwo infrastruktury projekt nowelizacji został we wtorek 14 stycznia 2025 opublikowany i skierowany do konsultacji.

Uchylenie katalogu tzw. inwestycji dla Odry

Ustawa o rewitalizacji Odry została przyjęta latem 2023 r., w rok po katastrofie ekologicznej na rzece. Obok przepisów dotyczących oczyszczalni ścieków i kanalizacji ustawa ta zawiera katalog “inwestycji dla Odry”. To budowa na Odrze i w jej zlewni stopni wodnych, zbiorników retencyjnych, jazów, regulacja i przebudowa koryt. Dla wszystkich zadań z katalogu Wody Polskie mogą dostać dofinansowanie, stosuje się też do nich uproszczone procedury administracyjne z tzw. specustawy powodziowej.

Projekt zakłada uchylenie tego katalogu. Jak podkreśla się w uzasadnieniu, są to przede wszystkim działania stricte hydrotechniczne o charakterze budowlanym, które nie przyczynią się do zapewnienia odpowiedniej ochrony wód rzeki Odry, w szczególności nie wpłyną pozytywnie na zdolność do samooczyszczania się rzeki. Jednocześnie zaznacza się, że usunięcie katalogu nie oznacza braku możliwości realizacji tych inwestycji, ale nie będzie można już przy nich skorzystać z ułatwień proceduralnych i nie będzie można skorzystać z uproszczonego trybu uzyskiwania decyzji.

Nadal możliwe wsparcie finansowe dla PGW Wody Polskie

W projekcie przewiduje natomiast zachowanie możliwości wsparcia finansowego dla Wód Polskich na pięć wymienionych zadań, w tym roboty budowlane w korycie Warty i roboty budowlane na szeregu dopływów Odry celem ich renaturyzacji. Przewiduje się zdobycie na ten cel pieniędzy z budżetu państwa poprzez zwiększenie limitu wydatków na dotacje celowe w części dotyczącej gospodarki wodnej o 1,186 mld zł w ciągu 10 lat.

Projekt zakłada jednocześnie rozszerzenie zakresu inwestycji, które mogą być realizowane na podstawie przepisów projektu ustawy, o inwestycje przeciwpowodziowe. Odpowiednie wydaje się ułatwienie realizacji takich inwestycji, które mają przede wszystkim na celu poprawę ochrony przeciwpowodziowej dorzecza Odry lub potencjału wód dorzecza Odry do samooczyszczania się wód, stabilizacji odpływu, stanu ekologicznego wód, ochrony zasobów wodnych, warunków środowiskowych w zakresie ilości i jakości wody w tej rzece oraz warunków do renaturyzacji – brzmi uzasadnienie.

Likwidacja Inspekcji Wodnej

Propozycja przewiduje również likwidację powołanej ustawą z 2023 r. uzbrojonej formacji – Inspekcji Wodnej. Jak zaznacza się w Ocenie Skutków Regulacji powołanie Inspekcji Wodnej nie przyczyni się do szybkiego polepszenia stanu wód rzeki Odry.

Weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych i zintegrowanych

Najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania ponownemu wystąpieniu katastrofy powinny być działania naprawcze, które można by podjąć w możliwie najbliższym czasie – stwierdza OSR, wskazując jako najważniejsze działanie eliminację zanieczyszczeń, które są głównym powodem katastrofy, jaka się wydarzyła latem 2022 r. Konieczna jest zatem weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych i pozwoleń zintegrowanych, względem ilości zrzucanych ścieków w odniesieniu do aktualnego przepływu wody w Odrze – brzmi OSR.

Projekt przewiduje też wprowadzenie specjalnego cyklicznego przeglądu pozwoleń wodnoprawnych oraz pozwoleń zintegrowanych.