Mapa drogowa dla atomu

Kierownictwo Ministerstwa Gospodarki przyjęło 22 lipca 2009 r. „Ramowy harmonogram działań dla energetyki jądrowej”. Jest to dokument o charakterze „mapy drogowej”, który określa co należy zrobić, aby możliwe było oddanie do użytku pierwszej elektrowni jądrowej do końca 2020 r.

W harmonogramie dla poszczególnych działań zostały wytyczone terminy realizacji, które muszą być przestrzegane, aby zdążyć na czas. Trzeba bardzo wyraźnie podkreślić, że opracowany harmonogram jeszcze bardziej dobitnie pokazuje, że przedsięwzięcie jest niezwykle ambitne i nie ma żadnych możliwości dokonywania jakichkolwiek przyspieszeń jego realizacji. Jednocześnie sporządzenie takiego harmonogramu to jednoznaczny sygnał, że rząd w sposób zaplanowany i konsekwentny realizuje działania dotyczące uruchomienia energetyki jądrowej w Polsce, a także ma jasną wizję postępowania w tym zakresie. Generalnie harmonogram podzielony jest na cztery etapy (tab.).

W każdym etapie określone są oddzielnie działania administracji rządowej i działania inwestora. Największa koncentracja działań, szczególnie po stronie rządowej, dotyczy I etapu. Jest to przełomowy okres, który ma doprowadzić do przygotowania najważniejszego dokumentu, jakim jest „Program polskiej energetyki jądrowej”.

Prace przygotowawcze

Program ma określić zakres niezbędnych działań i terminy ich realizacji oraz zawierać w szczególności liczbę, wielkość i możliwe lokalizacje elektrowni jądrowych. Jednym z celów programu będzie także ocena kosztów wdrożenia energetyki jądrowej w Polsce i budowy towarzyszącej jej infrastruktury, ocena skutków gospodarczych i społecznych powstania elektrowni jądrowych. Ponadto wskazanie roli rządu i sektora prywatnego w przygotowaniu warunków realizacji budowy elektrowni jądrowych oraz rozwój dialogu między rządem a społeczeństwem na temat przyszłości wykorzystania paliw rozszczepialnych do celów energetycznych. Przewiduje się, że projekt programu opracowany zostanie do 30 czerwca 2010 r. Następnie poddany zostanie konsultacjom społecznym i uzgodnieniom międzyresortowym, aby do końca 2010 r. mógł być przyjęty przez Radę Ministrów. W sumie w I etapie realizowanych, przez administrację rządową, będzie 11 działań, które stanowić będą podstawę merytoryczną do formułowania „Programu polskiej energetyki jądrowej”, stanowiącego działanie 12.

Wiele z ww. 11 działań jest już realizowanych. Przykładowo rozpoczął prace specjalny zespół roboczy, którego zadaniem jest opracowanie projektów regulacji prawnych koniecznych do wprowadzenia energetyki jądrowej w Polsce.

W pierwszej kolejności, przed przystąpieniem do prac nad sporządzaniem projektów przepisów prawnych, zespół zidentyfikował dziedziny, w których należy podjąć decyzję o kształcie przyszłych rozwiązań kierunkowych. Okazało się, że takich dziedzin jest kilkanaście. Dla przykładu podam kilka z nich: system wydawania zezwoleń związanych z lokalizacją elektrowni jądrowej, zakres obowiązywania ustawy Prawo zamówień publicznych, wymagany udział Skarbu Państwa w firmie inwestora, prawne gwarancje stabilności przepisów w trakcie prowadzenia inwestycji (m.in. łączne zezwolenie na budowę i eksploatację elektrowni jądrowej). Przewiduję, że niezbędne rozstrzygnięcia w tym zakresie podjęte zostaną na przełomie września i października br. Działa także zespół ekspertów, który ma wypracować kryteria wyboru potencjalnych lokalizacji elektrowni jądrowych oraz na podstawie tych kryteriów dokonać oceny wszystkich do tej pory proponowanych lokalizacji. Efektem tych prac będzie propozycja 3-5 potencjalnych lokalizacji elektrowni jądrowych. Takie podejście ułatwi dalsze prace inwestora nad wyborem lokalizacji dla elektrowni. Warto zaznaczyć, że zgodnie z harmonogramem inwestor powinien dokonać wyboru ostatecznej, konkretnej lokalizacji pierwszej elektrowni jądrowej do 30 czerwca 2012 r.

Ważna informacja i edukacja

Bardzo ważnym działaniem jest kampania informacyjna i edukacyjna. Ma ono charakter ciągły i będzie realizowane we wszystkich czterech etapach, a także później w okresie eksploatacji elektrowni. Nie da się skutecznie wprowadzić w Polsce energetyki jądrowej bez akceptacji społecznej. Dla jej pozyskania konieczne jest przedstawienie społeczeństwu wiarygodnych i rzetelnych informacji. Służyć ma temu kampania informacyjna. W 2009 r. zostanie przygotowana jej koncepcja, a sama kampania będzie realizowana rokrocznie, począwszy od 2010 r. Dla potrzeb kampanii informacyjnej przygotowywane będą materiały informacyjne. Przewiduje się przygotowanie dwóch publikacji jeszcze w 2009 r. Bardzo istotnym działaniem edukacyjnym będzie wprowadzenie zagadnień energetyki jądrowej do programów szkolnych na wszystkich poziomach nauczania. W celu ich realizacji opracowane zostaną także materiały edukacyjne w tym zakresie.

Sprawą, która bardzo często pojawia się w pytaniach, jest rodzaj technologii, która będzie zastosowana w polskich elektrowniach jądrowych. Tutaj należy uzbroić się w cierpliwość. Zgodnie z harmonogramem przewiduje się, że wyłonienie dostawcy technologii dla pierwszej elektrowni jądrowej, zakończone podpisaniem stosownego kontraktu, powinno nastąpić do 31 grudnia 2013 r.

Z „Ramowym harmonogramem działań dla energetyki jądrowej” można zapoznać się na stronie www.mg.gov.pl.

Zbigniew Kamieński, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej w Ministerstwie Gospodarki

Artykuł opublikowany w miesięczniku "Czysta Enegia" 7-8/2009