Obecność założeń alejowych jest w Polsce odbierana dwojako: jako cenny zasób o wyraźnych walorach krajobrazowych i przyrodniczych, w tym prozdrowotnych, oraz jako element sprawiający kłopot użytkownikom i zarządcom dróg.

Tereny przydrożne, zagospodarowane z użyciem zieleni wysokiej, to wizerunek typowy dla europejskiego krajobrazu. Historycznie to element wywodzący się ze starożytności, lecz bardzo rozwinięty w dobie kształtowania ogrodów, począwszy od epoki renesansu, w których pełniły niezmiernie ważne funkcje1, 2.

Rozwój pierwszych systemów

Termin ?aleja? pierwszy raz został użyty w 1536 r. w stosunku do parkowej drogi pieszej, której towarzyszyły liniowe nasadzenia drzew3. Systemy alei parkowych były znane w całym świecie. Na terenie USA są łączone z nazwiskami Olmsted i Vaux, twórcami spektakularnych przestrzeni publicznych, w tym Central Parku w Nowym Jorku4-8, oraz wieloma ich następcami, takimi jak Eliot i Moses, a następnie Lewis i Whyte8-10. W Europie założenia tego rodzaju zostały przeniesione poza parki w wieku XVII, po wojnie 30-letniej i przyjęły się jako rozwiązanie modelowe w Brandenburgii za rządów Fryderyka Wilhelma I3, 11. Niewątpliwie rozwój systemów alejowych wiązał się z systematycznym wylesianiem terenów kontynentu europejskiego na potrzeby rolnictwa, czego efektem był przebieg coraz dłuższych o...