Branżowe ABC

Usługa polegająca na odbiorze ścieków przez punkt zlewny przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego z pojazdów asenizacyjnych przedsiębiorcy (przewoźnika), w celu ich oczyszczenia, nie stanowi zadania własnego gminy. Usługa realizowana jest na podstawie umowy pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, wg zasad określonych w kodeksie cywilnym. Cena uzgadniana jest (negocjowana) pomiędzy dostawcą i odbiorcą usług. Ścieki z szamb dowożone wozami asenizacyjnymi posiadają duże stężenie zanieczyszczeń i zróżnicowaną jakość w przypadku każdej dostawy. Można stwierdzić, że są to usługi o charakterze indywidualnym. W spółce cena powinna być ustalona przez organ do tego upoważniony na podstawie wewnętrznych regulacji prawnych (umowy spółki, statutu, regulaminu itp.).

Usługi te nie stanowią usług komunalnych i usług użyteczności publicznej, na które ceny ustalają upoważnione organa gmin.

Zadania własne gmin, wg art. 1 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 Ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU nr 16, poz. 95, ze zm.), obejmują zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą z mocy prawa tworzą mieszkańcy gminy.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 4 ust. 2 Ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (DzU z 1997 r. nr 9, poz. 43, ze zm.), jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, o wysokości cen i stawek opłat oraz o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego decydują organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, które swoje uprawnienia w tym zakresie mogą powierzyć organom wykonawczym tych jednostek.

Według art. 6 ust. 2 Ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (DzU nr 132, poz. 622, ze zm.), rada gminy określa w drodze uchwały górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości, m.in. za usługi w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych.

Ceny tak ustalone obowiązują zatem (zgodnie z art. 7 art. 1 pkt 2 wspomnianej ustawy) posiadających zezwolenie przedsiębiorców, prowadzących działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, a nie przedsiębiorców prowadzących zlewnie i oczyszczalnie ścieków.

Zasadyzbiorowego odprowadzania ścieków reguluje Ustawa z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzania ścieków (DzU z 2006 r. nr 123, poz. 858, ze zm.).

Na podstawie art. 2 pkt. 3, 4, 7, 9-11, 14, 20 oraz art. 6 wspomnianej ustawy, zbiorowe odprowadzanie ścieków realizowane jest na podstawie umowy pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a dostawcą ścieków bytowych lub przemysłowych z nieruchomości przyłączonej do sieci kanalizacyjnej, będącej w posiadaniu przedsiębiorstwa. Taryfy (ceny i stawki opłat) na te usługi, na podstawie art. 20 ust. 1 i 3 oraz art. 24 ust. 1 wymienionej ustawy ustala przedsiębiorstwo. Zatwierdza je w formie uchwały rada gminy. I w tym przypadku nie dotyczy to również odbioru ścieków dowiezionych pojazdami asenizacyjnymi do punktu zlewnego/oczyszczalni.

Na podstawie: Maria Bakalarczyk: Ustalanie cen za ścieki dowożone, „Zeszyty IGWP” 7/2011.

Koszty związane z płukaniem urządzeń wodociągowych oraz wynikające z zużycia wody w procesie oczyszczania ścieków, stanowią elementy kosztów eksploatacji i utrzymania wchodzących w skład niezbędnych przychodów. Jest o nich mowa w art. 23 ust. 2 pkt 1 lit. a i g Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z 7 czerwca 2001 r. (DzU z 2006 r. nr 123, poz. 858 ze zm.) i §6 oraz §7 ust. 1 pkt 1 wydanego na jej podstawie Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2006 r. w sprawieokreślania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (DzU z 2006 r. nr 127, poz. 886).

Zgodnie z §7 ust. 1 pkt 1 wspomnianego rozporządzenia, koszty poniesione w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym wprowadzana jest taryfa, ustala się na podstawie ewidencji księgowej kosztów, sporządzonej zgodnie z przepisami o rachunkowości, z uwzględnieniem planowanych zmian warunków ekonomicznych, wpływających na poziom kosztów w roku obowiązywania taryfy.

Ewidencja kosztów związanych z płukaniem urządzeń wodociągowych, a także wynikających z zużycia wody w procesie oczyszczania ścieków powinna być zatem prowadzona zgodnie z polityką rachunkowości, obowiązującą w przedsiębiorstwie, opracowaną wg zasad wynikających z Ustawy o rachunkowości z 29 września 1994 r. (DzU z 2009 r. nr 152, poz. 1223, ze zm.). Dotyczy to zarówno ewidencji kosztów bezpośrednich w zakresie zaopatrzenia w wodę, jak i kosztów bezpośrednich, dotyczących odprowadzania i oczyszczania ścieków.

Nie ma potrzeby odrębnego, tj. poza ewidencją księgową, obliczania kosztów oczyszczania ścieków powstałych w wyniku zużycia wody do płukania sieci wodociągowej oraz odrębnego obliczania kosztów poboru i uzdatnienia wody zużytej w procesie oczyszczania ścieków w celu dokonania statystycznej korekty kosztów bezpośrednich (ich wzajemnego przeniesienia) czy też statystycznej korekty niezbędnych przychodów.

W żadnym przypadku nie może być jednak mowy o podwójnym ujęciu tych kosztów.

 

Na podstawie: Maria Bakalarczyk: Ustalanie niezbędnych przychodów, „Zeszyty IGWP” 7/2011.