Obowiązek instalowania wodomierzy i innych urządzeń pomiarowych
1. Odbiorca nie posiada wodomierza i zgodnie z zawartą umową rozliczany jest w oparciu o przeciętne normy zużycia wody. W jaki sposób przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może wymusić na odbiorcy zgodę na założenie wodomierza i rozliczanie wg wskazań wodomierza?
2. Przedsiębiorca odprowadza ścieki przemysłowe, których ilość jest obliczana na podstawie wskazań wodomierza, gdyż nie ma zainstalowanych urządzeń pomiarowych służących do określenia ilości i jakości ścieków odprowadzanych do kanalizacji.
Przedsiębiorca nie chce się zgodzić ani na zamontowanie wymienionych urządzenia, ani też na zmianę umowy o odprowadzaniu ścieków (obowiązująca umowa zawarta została w 1994 r.). W jaki sposób przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może wymusić na przedsiębiorcy zarówno zamontowanie urządzenia pomiarowego, jak i zmianę umowy?
Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie wskazuje, że nie ma sposobu zmuszenia odbiorcy, aby wyraził zgodę na założenie wodomierza i rozliczanie się z przedsiębiorstwem wg wskazań wodomierza. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie zna środków przymuszających do tego typu zachowań. Nie ma również sposobu wymuszenia na przedsiębiorcy zamontowania urządzenia pomiarowego oraz zmiany umowy, można ewentualnie wypowiedzieć przedsiębiorcy dotychczasową umowę i uzależnić zawarcie nowej umowy od zainstalowania urządzenia pomiarowego. Jednak trzeba zwrócić uwagę na to, że zgodnie z art. 6 przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ma obowiązek zawarcia umowy z każdym podmiotem, którego nieruchomość jest przyłączona do sieci i który z takim wnioskiem o zawarcie umowy wystąpi. Ustawodawca nie uzależnia dopuszczalności i możliwości zawarcia umowy od istnienia wodomierza głównego lub urządzenia pomiarowego.
Na podstawie: dr hab. Bartosz Rakoczy:Obowiązek instalowania wodomierzy i innych urządzeń pomiarowych. „Zeszyty IGWP” 03/2011.
 
Ponoszenie kosztów remontów i konserwacji studni publicznych
Czy zadanie w zakresie remontów i konserwacji studni publicznych w celu zapewnienia ich funkcjonowania w warunkach specjalnych, tj. wystąpienia skażenia, klęsk żywiołowych lub wojny, winno być finansowane przez mieszkańców gminy (wkalkulowane w stawki opłat za dostarczenie wody w ramach zbiorowego zaopatrzenia w wodę), czy też z budżetu państwa jako zadanie wykonywane przez organy administracji samorządowej w ramach przygotowań obronnych państwa?
Zadania w zakresie remontów i konserwacji studni publicznych w celu zapewnienia ich funkcjonowania w warunkach specjalnych należy do zadań administracji publicznej i winno być finansowane ze środków budżetu państwa. Zaznaczyć trzeba, że w zasadzie zadania dot. obronności i stanu oraz klęsk żywiołowych itp. należą do zadań administracji państwowej. W wyjątkowych sytuacjach wyraźnie określonych w przepisie zadania te mogą wykonywać jednostki samorządu terytorialnego. W konsekwencji istnieje możliwość albo bezpośredniego finansowania tych zadań z budżetu państwa, albo też przekazywania stosownych środków jednostkom samorządu terytorialnego w ślad za powierzaniem im poszczególnych zadań.
Natomiast z zapytania wyłania się nieco inny problem, mianowicie czy koszty utrzymania studni publicznych winny być pokrywane ze środków jednostki samorządu terytorialnego, czy ze środków spółki. Dotychczasowa praktyka, jaką Państwo stosowaliście, jest w pełni uzasadniona. Z uwagi na publiczno-prawny charakter studni publicznych ich utrzymywanie winno następować ze środków budżetu miasta. Żaden przepis ustawy nie obliguje przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego do utrzymywania tego typu urządzeń z własnych środków. Zauważyć należy, że nawet utrzymywanie takich urządzeń jak hydranty, a więc urządzeń, które mogą być używane znacznie częściej niż studnie publiczne odbywa się na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego. Istnienie takiej umowy, jeżeli chodzi o studnie publiczne, jest uzasadnione.
Na podstawie: Elżbieta Manicka: Ponoszenie kosztów remontów i konserwacji studni publicznych w celu zapewnienia ich funkcjonowania w warunkach specjalnych. „Zeszyty IGWP” 03/2011.
 
Co wolno burmistrzowi?
Czy burmistrz może zobowiązać zarządzeniem do wprowadzenia w spółce prawa handlowego regulaminu kontroli zarządczej, a w ślad za tym wysłać do spółki audytora wewnętrznego na kontrolę? Według nas jest to sprzeczne z art. 9 ust. 14 i z art. 68 ustawy o finansach publicznych.
Problem wynika z całkowitego niezrozumienia przez organy jednostek samorządu terytorialnego idei spółki komunalnej. Organy te uważają, że spółka komunalna jest niczym więcej jak tylko wyspecjalizowaną jednostką organizacyjną gminy. Nie dostrzegają problemu, że jest to odrębny podmiot prawa, i to funkcjonujący na podstawie przepisu kodeksu spółek handlowych. Wpływ gminy na spółkę jest dokładnie taki, jaki wyznacza jej KSH oraz ustawa o gospodarce komunalnej. Burmistrz może wpływać na funkcjonowanie spółki jedynie poprzez podejmowanie uchwał, które mają swoje umocowanie w przepisach kodeksu spółek handlowych. Poruszana przez Państwa kwestia nie jest regulowana przepisami kodeksu spółek handlowych, w związku z czym Państwa wątpliwości co do działania burmistrza z naruszeniem przepisów prawa są w pełni uzasadnione.
Na podstawie: dr hab. Bartosz Rakoczy: Co wolno burmistrzowi. „Zeszyty IGWP” 03/2011.
 
Służebność przesyłu
Czy służebność przesyłu należy zawierać ze wszystkimi współwłaścicielami domu wielorodzinnego w przypadku braku prezesa wspólnoty mieszkaniowej?
 W pierwszej kolejności należy ustalić, kto jest właścicielem nieruchomości, na której ma być ustanowiona służebność przesyłu. W zapytaniu wskazujecie Państwo na okoliczność istnienia właścicieli domu wielorodzinnego, przy czym możliwe jest, że pomiędzy tymi osobami zachodzi stosunek prawny współwłasności w częściach ułamkowych. W takiej sytuacji zastosowanie będą miały przepisy kodeksu cywilnego o współwłasności, możliwe jest jednak również, że istnieje tam wspólnota mieszkaniowa, co może sugerować wskazywanie przez Państwa na „prezesa wspólnoty”. W tej sytuacji zastosowanie znajdą przepisy o własności lokali. W żadnym jednak przypadku nie jest wymagana jednolitość woli wszystkich osób oraz uczestniczenie przez nie w dokonywanych czynnościach prawnych. Zarówno kodeks cywilny, jak i ustawa o własności lokali przewidują zasadę większościową, a nie jednomyślność.
Wobec tego należałoby wywołać stosowne uchwały, które określałyby dopuszczalność ustanowienia służebności przesyłu.
Na podstawie: Maria Bakalarczyk:Służebność przesyłu. „Zeszyty IGWP” 03/2011.
 

Wybór i opracowanie całości: Jolanta Kuligowska-Roszak