Czy ustawa Prawo energetyczne wymaga pilnych poprawek?
PIGEO zwróciło się do ministrów gospodarki, środowiska, i rolnictwa oraz przewodniczących komisji senackiej i sejmowej ds. gospodarki narodowej i energetyki o podjęcie inicjatywy wprowadzenia sugerowanych poprawek do ustawy Prawo energetyczne.
Zdaniem PIGEO, proponowane modyfikacje są kluczowe dla rozwoju sektora energetyki odnawialnej w Polsce w kontekście wyzwań 2020 r., określonych dyrektywą 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 kwietnia 2009 r. Jednocześnie Izba wskazała, że są to tylko wybrane zagadnienia, które wymagają dokonania zmian w trybie pilnym. Konieczne jest stworzenie odrębnych przepisów wynikających z przytoczonej dyrektywy, które, niestety, jak już wiadomo, nie zostaną wprowadzone w wymaganym terminie, czyli do 5 grudnia br.
Sprawa podłączenia do sieci
Dlaczego trzeba tak długo oczekiwać na warunki przyłączenia? W artykule 7 ust. 8g ustawy termin wydawania warunków przyłączenia dla podmiotów ubiegających się o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej mija aż po 150 dniach, nawet jeśli nie wymaga się sporządzania ekspertyzy wpływu na sieć elektroenergetyczną. Dlatego PIGEO wnosi, aby dla podmiotów przyłączanych do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV z jednostką wytwórczą o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 2 MW (niewymagana ekspertyza) okres na wydawanie warunków przyłączenia do sieci skrócić do 30 dni. Przyspieszy to niewątpliwie realizację inwestycji.
Znowelizowana ustawa Prawo energetyczne wprowadziła dla ubiegających się o przyłączenie do sieci obowiązek wnoszenia zaliczki na poczet przyłączenia oraz dostarczania dokumentu planistycznego uwzględniającego lokalizowanie danego źródła energii. Niestety, nie wiadomo, czy starania o dokumentację planistyczną nie pójdą na marne z powodu braku dostępu do informacji o możliwościach przyłączenia. Dzieje się tak ponieważ zarządcy sieci nie są zobowiązani do publikowania informacji o dostępnych mocach przyłączeniowych dla sieci o napięciach znamionowych do 110 kV włącznie. Izba wnosi o wprowadzenie obowiązku publikacji przede wszystkim informacji o lokalizacji punktu przyłączenia, a nie o lokalizacji źródła. Obowiązujący zapis powoduje rozbieżności w interpretacji, czego efektem są pojawiające się niespójne informacje na stronach internetowych przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłem lub dystrybucją energii elektrycznej, uniemożliwiające uzyskanie jasnyh informacji o planowanych miejscach fizycznego przyłączenia jednostek wytwórczych. PIGEO proponuje również rozszerzenie obowiązku publikacji wielkości dostępnej mocy przyłączeniowej na sieci o napięciu znamionowym od 15 kV do 110 kV. Do takiej sieci przyłączane są prawie wszystkie jednostki wytwórcze ze źródeł odnawialnych.
Co daje możliwość łączenia certyfikatów?
Od 11 marca br. można pozyskiwać łącznie certyfikaty za produkcję energii zielonej i w systemie kogeneracji. Jednakże certyfikaty żółty i czerwony funkcjonują do końca 2012 r. a fioletowy do końca 2018 r. Ten ostatni przyjmuje niewielką wartość (opłata zastępcza wynosi 59,16 zł/MWh).
Krótki okres działania systemu takiego wsparcia i niska cena powodują, że „łączenie” certyfikatów nie przełoży się na rozwój odnawialnych źródeł w oparciu o wysoko sprawną kogenerację. PIGEO wnosi o wydłużenie funkcjonowania certyfikatów kogeneracyjnych do końca 2030 r., co będzie zgodne z przyjętą polityką energetyczną, oraz o ustalenie ceny certyfikatów na zasadzie mechanizmu certyfikatów zielonych. Ponadto Izba postuluje o przyjęcie wartości opłaty zastępczej dla certyfikatu fioletowego w wysokości ok. 200 PLN/MWh, nowelizowanej corocznie wskaźnikiem inflacji. Taka zmiana może dopiero wpłynąć na rozwój inwestycji w oparciu o źródła odnawialne, szczególnie w przypadku biogazu rolniczego zasilającego jednostki wytwórcze małej mocy.
Ustawodawca, wprowadzając udogodnienie dla wytwórców energii elektrycznej z biogazu rolniczego poprzez zamianę wydawania koncesji przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na wpis prezesa Agencji Rynku Rolnego, pozbawił ich gwarancji ceny energii oraz prawa żądania sprzedaży produkowanej energii od sprzedawców z urzędu. Bowiem tylko wytwórcy posiadający koncesję mają takie prawa. Dlatego konieczne jest rozszerzenie obowiązku zakupu energii po cenie gwarantowanej od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, polegającą na wytwarzaniu energii elektrycznej z biogazu rolniczego także na podstawie wpisu ARR. W przeciwnym razie przepis dotyczący biogazu rolniczego stanie się zapisem martwym, a wytwórcy biogazu wnioskować będą o koncesję, deklarując, że wytwarzany biogaz nie stanowi biogazu rolniczego w rozumieniu art. 3 pkt. 20a. ustawy. Warto podkreślić, że biogaz rolniczy to jedyne źródło odnawialne, które jest dyskryminowane w zakresie wejścia na rynek z energią elektryczną.
Czas zielonych certyfikatów
Bazując na odpowiednim rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 14 sierpnia 2008 r., zielone certyfikaty funkcjonują jedynie do końca 2017 r. Nowy projekt ma wydłużyć ich obowiązywanie do 2019 r. Proces realizacji inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł trwa nawet pięć lat. Dlatego też obecny system wsparcia zielonymi certyfikatami jest nieprzewidywalny i niestabilny. PIGEO postuluje, aby w art. 9a ust. 9 ustawy wprowadzić obowiązek publikacji informacji o certyfikatach z jednej strony corocznie, a z drugiej w okresie kolejnych 15 lat – typowy okres kredytowania inwestycji. Obowiązujące zapisy ustawy dają Ministerstwu Gospodarki możliwość publikacji obowiązku w czasie jedynie kolejnych 10 lat bez potrzeby corocznego nowelizowania. Prowadzi to do aktualnej sytuacji, kiedy dla planowanej inwestycji studium wykonalności i biznes plan uwzględniający zielone certyfikaty po oddaniu do użytku jednostki można odnieść jedynie do trzech lat (realizacja pięć lat).
Zatem obecny zapis ustawy uniemożliwia nie tylko pełną implementację dyrektywy w terminie, ale nawet publikację obligatoryjnego celu dyrektywy określonego na 2020 r. (dla elektroenergetyki). Dlatego mając na uwadze stabilną politykę inwestycyjną wynikającą z dyrektywy oraz potrzebę budowy nowych mocy wytwórczych, należy Zapewnić stabilność systemów wsparcia. Przedłożona propozycja PIGEO daje gwarancję publikacji informacji o certyfikatach corocznie, w okresie kolejnych 15 lat, co prowadzi do stabilności polityki wsparcia energii ze źródeł odnawialnych. Przedyskutować należy jeszcze konieczność uzależnienia systemu wsparcia od technologii.