Jak Warszawa poradzi sobie z górą komunalnych śmieci?
Gospodarka odpadami zgodna z wymogami UE
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej zobowiązuje, także do gospodarki odpadami na europejskim poziomie. Warszawa od dawna przygotowuje się do spełnienia wymogów unijnych dyrektyw. Obecnie przygotowuje Plan Gospodarowania Odpadami. Jego głównym cel to maksymalne odciążenie składowisk śmieci.
W województwie mazowieckim powstaje 4% krajowych odpadów gospodarczych. Więcej produkują tylko województwa typowo przemysłowe: śląskie, dolnośląskie, małopolskie i łódzkie. Fabryki, elektrownie, zakłady usługowe, a także, gospodarstwa rolne zlokalizowane na Mazowszu w 2002 r wytworzyły prawie 5 mln ton odpadów, w tym ok. 1,7 mln ton odpadów komunalnych. Z prognoz wynika, że liczba odpadów będzie znacznie rosła. Przed Warszawą stoi zatem naprawdę trudne wyzwanie – walka z największą górą śmieci w Polsce. Plan Gospodarki Odpadami dla Warszawy zakłada, że w najbliższej przyszłości gospodarka odpadami bazować będzie nie tylko na obiektach istniejących, czyli kompostowni Radiowo, kompostowni odpadów roślinnych, składowisku odpadów w Łubnej, Zakładzie Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych w Warszawie, ale również projektowanych: Zakładzie Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych oraz Zakładzie Termicznej Utylizacji Odpadów. Te dwie, ważne inwestycje będą w dużej części finansowane z funduszy unijnych. Ponadto istotnym elementem programu jest segregacja śmieci. – Za kilka lat na składowiska powinna trafiać tylko ta kilkunastoprocentowa część odpadów, która nie nadaje się do recyklingu – uważa Agnieszka Bolesta, dyrektor Biura Ochrony Środowiska w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy. Obecnie, niestety, ponad 92% odpadów komunalnych w województwie mazowieckim trafia na 134 składowiska. W przyszłości tendencja ta musi zostać odwrócona. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami, zakłada, że po roku 2012 czynnych będzie tylko 15 składowisk regionalnych. Do 2006 roku planuje się zamknięcie 39, a do 2009 dodatkowych 27 składowisk. Proces ten pochłonie ponad 200 mln zł. Jednocześnie składowiska, które zostaną, będą musiały zostać wyposażone w nowoczesne instalacje, między innymi do odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegających biodegradacji, instalacje do recyklingu odpadów wielkogabarytowych i budowlanych oraz do termicznego przekształcania nieczystości. Zamykanie składowisk oznacza też konieczność wprowadzenia racjonalnego systemu gospodarowania odpadami.
Po pierwsze: segregacja u źródła
W najbliższym czasie władze Warszawy chcą objąć wszystkich mieszkańców zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych oraz stymulować rozwój zbiórki selektywnej. Duże znaczenie w realizacji tego zadania mają działania informacyjno-edukacyjne prowadzone wśród młodzieży, a nawet już w przedszkolach.
W aglomeracji warszawskiej powstaje rocznie około 700 tys. ton odpadów komunalnych i z każdym rokiem ich ilość nieznacznie się powiększa. Mimo że zawierają około 50 procent surowców wtórnych i ponad 33 procent odpadów organicznych, to stopień ich odzysku i gospodarczego wykorzystania jest na razie niewielki. Większa część odpadów komunalnych gromadzona jest bez selektywnej zbiórki w pojemnikach. Tymczasem usuwając szkło, papier i tworzywa sztuczne do oddzielnych kontenerów, przeciętny Warszawiak zredukowałby u źródła około 42 procent odpadów kierowanych na wysypisko. Warto dodać, że w ciągu roku mieszkaniec Warszawy produkuje aż 295 kg odpadów.
Obecnie Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania obsługujące ok. 40% klientów, posiada 2250 pojemników do selektywnej zbiórki odpadów we wszystkich dzielnicach Warszawy. W ubiegłym roku trafiło do nich 385 ton makulatury, 581 ton szkła, 60 ton plastiku i 1083 tony metalu. Podsumowanie trzech kwartałów 2004 r. jest jeszcze bardziej optymistyczne. Zebrano już bowiem 247 ton makulatury, 625 tony szkła, 40 ton tworzyw sztucznych i 42 tony metalu. Ponadto obsługą selektywnej zbiórki odpadów na zlecenie Zarządu Oczyszczania Miasta zajmują się 4 firmy. Docelowo jednak selektywna zbiórka ma doprowadzić do osiągnięcia znacznie wyższych limitów odzysku i recyklingu. W roku 2007 limity wynoszą:
W ciągu kolejnych 4 lat praktycznie trzy pierwsze wartości muszą osiągnąć poziom 50 %. Jednocześnie mieszkańcy w osobnych pojemnikach powinni zbierać odpady organiczne, ulegające biodegradacji. System selektywnej zbiórki bioodpadów jest już stopniowo wprowadzany na warszawskich osiedlach. Interesują się nim już hale targowe i supermarkety. Jeżeli zostanie wprowadzony w całej aglomeracji, to skład kompostu powstającego w Zakładach Utylizacji Odpadów znacznie się polepszy, co pozwoli na zwiększenie jego sprzedaży. Ważna jest również poprawa zbiórki odpadów niebezpiecznych. W Warszawie rocznie powstaje ok. 1430 ton substancji zagrażających naturalnemu środowisku lub zdrowiu, co stanowi ok. 0,2 proc. całej masy odpadów komunalnych. Należą do nich: zużyte baterie, lampy rtęciowe i akumulatory, przepracowane oleje, resztki farb i lakierów, opakowania po środkach ochrony roślin. W chwili obecnej zbierane są najczęściej zużyte baterie i przeterminowane leki. W przyszłości powstaną Gminne Punkty Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON), do których trafiałyby odpady zebrane zarówno od mieszkańców jak i małych i średnich przedsiębiorstw.
Po drugie: sortowanie
Do tej pory zebrane surowce wtórne były w niewielkiej części segregowane metodą manufakturową, częściej jednak bezpośrednio trafiały do firm uzdatniających. Taki mechanizm wpływał na obniżenie wydajności i podnoszenie kosztów. Firmy zajmujące się przetwarzaniem odpadów oczekują bowiem, że dostaną odpady dokładnie posortowane. Zatem by segregacja u źródła była opłacalna, odpady trzeba jeszcze podzielić na różnorakie frakcje.
W 2003 r. linię do segregacji odpadów komunalnych uruchomiło przedsiębiorstwo Rethmann Recycling Sp. z o.o. Instalacja mieści się na terenie bazy Przedsiębiorstwa Beton-Stal S.A. przy ul. Zawodzie. Do tej sortowni trafiają także surowce pochodzące z selektywnej zbiórki odpadów oraz sucha frakcja odpadów komunalnych pochodzących z terenów obsługiwanych przez firmę Rethmann. Obecnie sortownia przygotowuje się do przyjmowania ok. 40 tys. Mg/rok odpadów, co pozwoli na wysegregowanie ok. 12 tys. Mg surowców wtórnych rocznie. W przyszłości jednak planuje się poddanie segregacji 62 tys. Mg odpadów. Obok funkcjonuje również linia segregacji stłuczki szklanej, gdzie oczyszczana jest stłuczka szklana pochodząca z recyklingu oraz odpady szklane powstałe podczas produkcji. Obecnie instalacja przyjmuje 450 Mg stłuczki i przekazuje do hut szkła 320 Mg surowca.
W październiku 2004 r w warszawskiej dzielnicy Ursus oddano linię sortowniczą do odpadów komunalnych pochodzących z pojemników do selektywnej zbiórki odpadów. Pracownicy obsługujący urządzenie odpady z pojemników na plastik i puszki sortują na sześć frakcji: 3 rodzaje PET-ów (biały, niebieski, zielony), folie, chemię gospodarczą (opakowania po kosmetykach, jogurtach, itp.), a także puszki aluminiowe. Z kolei makulatura dzielona jest na papier gazetowy i kartony. Odseparowane frakcje trafiają jeszcze do perforatora – tam na przykład przebijane są zakręcone butelki, co ułatwia ich sprasowanie oraz do prasy do belowania – tu powstają z odpadów sześcienne bloki, które są łatwe do transportowania do firm uzdatniających. Na składowisko trafiają tylko pozostałe na taśmie wszelkie zanieczyszczenia, czyli tzw. balast.
Nowa linia, obsługiwana przez 5 pracowników, umożliwia posortowanie w ciągu jednej zmiany nawet 4 ton plastiku i 10 ton makulatury zebranych przez MPO z lewobrzeżnej Warszawy. W najbliższej przyszłości podobne urządzenie zostanie zakupione dla zakładów położonych na prawym brzegu Wisły.
Ponadto dokładną segregację zmieszanych odpadów komunalnych prowadzi jeszcze Zakład Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych w Warszawie przy ul. Gwarków 9 (ZUSOK).
Po trzecie: unieszkodliwianie
Skuteczna selektywna zbiórka odpadów w efekcie doprowadzi do zmniejszenie liczby odpadów komunalnych nie nadających się do recyklingu. Te, które jednak zostaną zebrane, nie będą mogły trafiać bezpośrednio na składowiska. Wcześniej będą musiały być unieszkodliwiane różnymi metodami, m.in.: biologicznymi, mechaniczno-biologicznymi i termicznymi.
Przy pełnej zdolności przerobowej istniejących instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zakłada się uzyskanie następujących wskaźników:
Ilość odpadów poddanych kompostowaniu – 30 %
Ilość pozyskanych surowców wtórnych – 3,5 %
Ilość odpadów poddanych spalaniu – 8,6 %
Ilość nieprzetworzonych odpadów kierowanych na składowisko – 57,9 %
Jak widać zatem, obecny system gospodarki odpadami pozwoli znacznie ograniczyć ilość nieprzetworzonych odpadów unieszkodliwionych przez składowanie, ale nie spełni obowiązujących w przyszłych latach wymagań prawnych. Dlatego będą konieczne nowe inwestycje, zwłaszcza, że trwające od 1996 roku prace zmierzające do kompleksowej rekultywacji wysypiska w Łubnej, w gminie Góra Kalwaria mają zostać zakończone w 2005 roku. Za kilka lat ogromna góra śmieci może zmienić się w zimowe centrum rekreacji z torami saneczkowymi i trasami narciarskimi.
Jedną z metod utylizacji stosowaną przez MPO jest przyspieszone kompostowanie odpadów organicznych w Zakładzie Utylizacji Odpadów Komunalnych. Do kompostowni w Radiowie, bo tak popularnie nazywa się ZUOK, trafia prawie 30% odpadów komunalnych powstających w Warszawie. Odpady w ciągu kilku dni są rozdrabnianie, a następnie podlegają wielu procesom, w tym fermentacji, homogenizacji i higienizacji. Powstały kompost, który dojrzewa jeszcze w naturalnych warunkach, wykorzystywany jest do rekultywacji wysypisk w Łubnej, Markach i Radiowie, a także do nawożenia terenów zielonych i użytków rolnych.
Po czwarte: plany na przyszłość
Jeżeli Warszawa chce efektywnie poradzić sobie z zalewającą ją górą śmieci, nie może opierać się tylko na istniejącej infrastrukturze. Władze stolicy wiedzą, że muszą wzrosnąć moce przerobowe instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Dlatego planują rozbudowę spalarni w ZUSOK do przepustowości 200 tys. ton/rok i zmniejszenie kosztów eksploatacji. Należy też wybudować wiele nowych obiektów związanych z gospodarką odpadami, w tym nowoczesne składowisko. Miasto posiada jednak bardzo ograniczone możliwości lokalizacji. Inwestycje można rozpocząć praktycznie tylko na terenach sąsiadującymi z kompostownią „Radiowo” oraz ZUSOK. Bardzo dobrym wyjściem, zgodnym z wytycznymi Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim, jest współpraca z sąsiadującymi gminami. W tym momencie Biuro Ochrony Środowiska wraz z Miejskim Przedsiębiorstwem Oczyszczania pracuje nad trzema priorytetowymi inwestycjami współfinansowanymi z funduszy Unii Europejskiej.
1. Zakład Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych
Bezpieczny dla środowiska nowy zakład o wydajności 200 tys. ton wyposażony w sortownię i kompostownię, zajmowałby się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów. W jego skład weszłoby także nowoczesne składowisko śmieci, będące alternatywą dla Łubnej I. ZOiUOK powstanie prawdopodobnie na terenie gminy Mszczonów, 30 kilometrów od Warszawy, przy współpracy z Przedsiębiorstwem Kruszyw Lekkich KERAMZYT. Warto zaznaczyć, że w piecach obrotowych do produkcji keramzytu obecnie są unieszkodliwiane odpady niebezpieczne. W tym celu z inicjatywy Mszczonowa powołano już Związek Gmin Mazowsze Zachodnie. Utworzona wraz z sąsiednimi samorządami wspólnota jest jednym z dwóch w Polsce związków, powołanych przez jednostki administracji lokalnej w calu absorpcji środków z Unii Europejskiej.
2. Zakład Termicznego Przetwarzania Odpadów przy jednej z Elektorciepłowni Warszawskich
Poza wspomnianą już rozbudową ZUSOK ważne jest wprowadzenie technologii umożliwiającej wytwarzanie paliwa alternatywnego z odpadów, w tym balastu powstającego w kompostowni Radiowo oraz odzysk energii z odpadów w systemie zintegrowanym z układem energetycznym jednej z sześciu elektrociepłowni warszawskich.Końcowa lokalizacja obiektu uzależniona będzie od zastosowanej technologii. Do wyboru są: konwencjonalne przetwarzanie w piecu rusztowym, złoże fluidalne oraz zgazowanie odpadów w urządzeniach pirolitycznych. W efekcie może powstać energia w formie biogazu, gorącej wody lub gorącego powietrza.
3. Wielofunkcyjne Zakłady Segregacji Odpadów
Planowane jest wybudowanie trzech takich zakładów: w rejonie oczyszczalni ścieków „Południe”, w rejonie ZUSOK oraz na terenie kompostowni „Radiowo”. Każdy z nich należałoby wyposażyć w:
Zakłady powinny też umożliwiać czasowe magazynowanie odpadów problemowych, czyli farb, rozpuszczalników, lekarstw, kosmetyków, baterii. W jednym z nich należałoby umieścić linię segregacji odpadów zmieszanych.
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej zobowiązuje, także do gospodarki odpadami na europejskim poziomie. Warszawa od dawna przygotowuje się do spełnienia wymogów unijnych dyrektyw. Obecnie przygotowuje Plan Gospodarowania Odpadami. Jego głównym cel to maksymalne odciążenie składowisk śmieci.
W województwie mazowieckim powstaje 4% krajowych odpadów gospodarczych. Więcej produkują tylko województwa typowo przemysłowe: śląskie, dolnośląskie, małopolskie i łódzkie. Fabryki, elektrownie, zakłady usługowe, a także, gospodarstwa rolne zlokalizowane na Mazowszu w 2002 r wytworzyły prawie 5 mln ton odpadów, w tym ok. 1,7 mln ton odpadów komunalnych. Z prognoz wynika, że liczba odpadów będzie znacznie rosła. Przed Warszawą stoi zatem naprawdę trudne wyzwanie – walka z największą górą śmieci w Polsce. Plan Gospodarki Odpadami dla Warszawy zakłada, że w najbliższej przyszłości gospodarka odpadami bazować będzie nie tylko na obiektach istniejących, czyli kompostowni Radiowo, kompostowni odpadów roślinnych, składowisku odpadów w Łubnej, Zakładzie Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych w Warszawie, ale również projektowanych: Zakładzie Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych oraz Zakładzie Termicznej Utylizacji Odpadów. Te dwie, ważne inwestycje będą w dużej części finansowane z funduszy unijnych. Ponadto istotnym elementem programu jest segregacja śmieci. – Za kilka lat na składowiska powinna trafiać tylko ta kilkunastoprocentowa część odpadów, która nie nadaje się do recyklingu – uważa Agnieszka Bolesta, dyrektor Biura Ochrony Środowiska w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy. Obecnie, niestety, ponad 92% odpadów komunalnych w województwie mazowieckim trafia na 134 składowiska. W przyszłości tendencja ta musi zostać odwrócona. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami, zakłada, że po roku 2012 czynnych będzie tylko 15 składowisk regionalnych. Do 2006 roku planuje się zamknięcie 39, a do 2009 dodatkowych 27 składowisk. Proces ten pochłonie ponad 200 mln zł. Jednocześnie składowiska, które zostaną, będą musiały zostać wyposażone w nowoczesne instalacje, między innymi do odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegających biodegradacji, instalacje do recyklingu odpadów wielkogabarytowych i budowlanych oraz do termicznego przekształcania nieczystości. Zamykanie składowisk oznacza też konieczność wprowadzenia racjonalnego systemu gospodarowania odpadami.
Po pierwsze: segregacja u źródła
W najbliższym czasie władze Warszawy chcą objąć wszystkich mieszkańców zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych oraz stymulować rozwój zbiórki selektywnej. Duże znaczenie w realizacji tego zadania mają działania informacyjno-edukacyjne prowadzone wśród młodzieży, a nawet już w przedszkolach.
W aglomeracji warszawskiej powstaje rocznie około 700 tys. ton odpadów komunalnych i z każdym rokiem ich ilość nieznacznie się powiększa. Mimo że zawierają około 50 procent surowców wtórnych i ponad 33 procent odpadów organicznych, to stopień ich odzysku i gospodarczego wykorzystania jest na razie niewielki. Większa część odpadów komunalnych gromadzona jest bez selektywnej zbiórki w pojemnikach. Tymczasem usuwając szkło, papier i tworzywa sztuczne do oddzielnych kontenerów, przeciętny Warszawiak zredukowałby u źródła około 42 procent odpadów kierowanych na wysypisko. Warto dodać, że w ciągu roku mieszkaniec Warszawy produkuje aż 295 kg odpadów.
Obecnie Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania obsługujące ok. 40% klientów, posiada 2250 pojemników do selektywnej zbiórki odpadów we wszystkich dzielnicach Warszawy. W ubiegłym roku trafiło do nich 385 ton makulatury, 581 ton szkła, 60 ton plastiku i 1083 tony metalu. Podsumowanie trzech kwartałów 2004 r. jest jeszcze bardziej optymistyczne. Zebrano już bowiem 247 ton makulatury, 625 tony szkła, 40 ton tworzyw sztucznych i 42 tony metalu. Ponadto obsługą selektywnej zbiórki odpadów na zlecenie Zarządu Oczyszczania Miasta zajmują się 4 firmy. Docelowo jednak selektywna zbiórka ma doprowadzić do osiągnięcia znacznie wyższych limitów odzysku i recyklingu. W roku 2007 limity wynoszą:
- 20%, dla odpadów wielkogabarytowych
- 15 % dla odpadów budowlanych
- 15 % dla odpadów niebezpiecznych
- 75 % dla odpadów opakowaniowych ( w tym odzysk ma stanowić 50%, recykling 25%).
W ciągu kolejnych 4 lat praktycznie trzy pierwsze wartości muszą osiągnąć poziom 50 %. Jednocześnie mieszkańcy w osobnych pojemnikach powinni zbierać odpady organiczne, ulegające biodegradacji. System selektywnej zbiórki bioodpadów jest już stopniowo wprowadzany na warszawskich osiedlach. Interesują się nim już hale targowe i supermarkety. Jeżeli zostanie wprowadzony w całej aglomeracji, to skład kompostu powstającego w Zakładach Utylizacji Odpadów znacznie się polepszy, co pozwoli na zwiększenie jego sprzedaży. Ważna jest również poprawa zbiórki odpadów niebezpiecznych. W Warszawie rocznie powstaje ok. 1430 ton substancji zagrażających naturalnemu środowisku lub zdrowiu, co stanowi ok. 0,2 proc. całej masy odpadów komunalnych. Należą do nich: zużyte baterie, lampy rtęciowe i akumulatory, przepracowane oleje, resztki farb i lakierów, opakowania po środkach ochrony roślin. W chwili obecnej zbierane są najczęściej zużyte baterie i przeterminowane leki. W przyszłości powstaną Gminne Punkty Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON), do których trafiałyby odpady zebrane zarówno od mieszkańców jak i małych i średnich przedsiębiorstw.
Po drugie: sortowanie
Do tej pory zebrane surowce wtórne były w niewielkiej części segregowane metodą manufakturową, częściej jednak bezpośrednio trafiały do firm uzdatniających. Taki mechanizm wpływał na obniżenie wydajności i podnoszenie kosztów. Firmy zajmujące się przetwarzaniem odpadów oczekują bowiem, że dostaną odpady dokładnie posortowane. Zatem by segregacja u źródła była opłacalna, odpady trzeba jeszcze podzielić na różnorakie frakcje.
W 2003 r. linię do segregacji odpadów komunalnych uruchomiło przedsiębiorstwo Rethmann Recycling Sp. z o.o. Instalacja mieści się na terenie bazy Przedsiębiorstwa Beton-Stal S.A. przy ul. Zawodzie. Do tej sortowni trafiają także surowce pochodzące z selektywnej zbiórki odpadów oraz sucha frakcja odpadów komunalnych pochodzących z terenów obsługiwanych przez firmę Rethmann. Obecnie sortownia przygotowuje się do przyjmowania ok. 40 tys. Mg/rok odpadów, co pozwoli na wysegregowanie ok. 12 tys. Mg surowców wtórnych rocznie. W przyszłości jednak planuje się poddanie segregacji 62 tys. Mg odpadów. Obok funkcjonuje również linia segregacji stłuczki szklanej, gdzie oczyszczana jest stłuczka szklana pochodząca z recyklingu oraz odpady szklane powstałe podczas produkcji. Obecnie instalacja przyjmuje 450 Mg stłuczki i przekazuje do hut szkła 320 Mg surowca.
| Osiągniemy w 2007 roku
Wskaźniki stołecznego systemu gospodarki odpadami: Ilość wytwarzanego kompostu – 10, 2% Ilość pozyskanych surowców wtórnych – 3,5 % Zmniejszenie masy odpadów przez odzysk energii – 5,1% Ilość odpadów (żużli) przetworzonych na materiały budowlane – 3,5% Ilość odpadów kierowanych na składowiska – 77,7% |
W październiku 2004 r w warszawskiej dzielnicy Ursus oddano linię sortowniczą do odpadów komunalnych pochodzących z pojemników do selektywnej zbiórki odpadów. Pracownicy obsługujący urządzenie odpady z pojemników na plastik i puszki sortują na sześć frakcji: 3 rodzaje PET-ów (biały, niebieski, zielony), folie, chemię gospodarczą (opakowania po kosmetykach, jogurtach, itp.), a także puszki aluminiowe. Z kolei makulatura dzielona jest na papier gazetowy i kartony. Odseparowane frakcje trafiają jeszcze do perforatora – tam na przykład przebijane są zakręcone butelki, co ułatwia ich sprasowanie oraz do prasy do belowania – tu powstają z odpadów sześcienne bloki, które są łatwe do transportowania do firm uzdatniających. Na składowisko trafiają tylko pozostałe na taśmie wszelkie zanieczyszczenia, czyli tzw. balast.
Nowa linia, obsługiwana przez 5 pracowników, umożliwia posortowanie w ciągu jednej zmiany nawet 4 ton plastiku i 10 ton makulatury zebranych przez MPO z lewobrzeżnej Warszawy. W najbliższej przyszłości podobne urządzenie zostanie zakupione dla zakładów położonych na prawym brzegu Wisły.
Ponadto dokładną segregację zmieszanych odpadów komunalnych prowadzi jeszcze Zakład Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych w Warszawie przy ul. Gwarków 9 (ZUSOK).
Po trzecie: unieszkodliwianie
Skuteczna selektywna zbiórka odpadów w efekcie doprowadzi do zmniejszenie liczby odpadów komunalnych nie nadających się do recyklingu. Te, które jednak zostaną zebrane, nie będą mogły trafiać bezpośrednio na składowiska. Wcześniej będą musiały być unieszkodliwiane różnymi metodami, m.in.: biologicznymi, mechaniczno-biologicznymi i termicznymi.
Przy pełnej zdolności przerobowej istniejących instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zakłada się uzyskanie następujących wskaźników:
Ilość odpadów poddanych kompostowaniu – 30 %
Ilość pozyskanych surowców wtórnych – 3,5 %
Ilość odpadów poddanych spalaniu – 8,6 %
Ilość nieprzetworzonych odpadów kierowanych na składowisko – 57,9 %
Jak widać zatem, obecny system gospodarki odpadami pozwoli znacznie ograniczyć ilość nieprzetworzonych odpadów unieszkodliwionych przez składowanie, ale nie spełni obowiązujących w przyszłych latach wymagań prawnych. Dlatego będą konieczne nowe inwestycje, zwłaszcza, że trwające od 1996 roku prace zmierzające do kompleksowej rekultywacji wysypiska w Łubnej, w gminie Góra Kalwaria mają zostać zakończone w 2005 roku. Za kilka lat ogromna góra śmieci może zmienić się w zimowe centrum rekreacji z torami saneczkowymi i trasami narciarskimi.
Jedną z metod utylizacji stosowaną przez MPO jest przyspieszone kompostowanie odpadów organicznych w Zakładzie Utylizacji Odpadów Komunalnych. Do kompostowni w Radiowie, bo tak popularnie nazywa się ZUOK, trafia prawie 30% odpadów komunalnych powstających w Warszawie. Odpady w ciągu kilku dni są rozdrabnianie, a następnie podlegają wielu procesom, w tym fermentacji, homogenizacji i higienizacji. Powstały kompost, który dojrzewa jeszcze w naturalnych warunkach, wykorzystywany jest do rekultywacji wysypisk w Łubnej, Markach i Radiowie, a także do nawożenia terenów zielonych i użytków rolnych.
Główne zadania Planu Gospodarki Odpadami
Miasto stołeczne Warszawa opierającego się na racjonalnych podstawach gospodarczych i ekonomicznych, uwzględniającego wymogi Unii Europejskiej systemu gospodarki odpadami stałymi. Jego podstawowe zasady to:
|
Po czwarte: plany na przyszłość
Jeżeli Warszawa chce efektywnie poradzić sobie z zalewającą ją górą śmieci, nie może opierać się tylko na istniejącej infrastrukturze. Władze stolicy wiedzą, że muszą wzrosnąć moce przerobowe instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Dlatego planują rozbudowę spalarni w ZUSOK do przepustowości 200 tys. ton/rok i zmniejszenie kosztów eksploatacji. Należy też wybudować wiele nowych obiektów związanych z gospodarką odpadami, w tym nowoczesne składowisko. Miasto posiada jednak bardzo ograniczone możliwości lokalizacji. Inwestycje można rozpocząć praktycznie tylko na terenach sąsiadującymi z kompostownią „Radiowo” oraz ZUSOK. Bardzo dobrym wyjściem, zgodnym z wytycznymi Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim, jest współpraca z sąsiadującymi gminami. W tym momencie Biuro Ochrony Środowiska wraz z Miejskim Przedsiębiorstwem Oczyszczania pracuje nad trzema priorytetowymi inwestycjami współfinansowanymi z funduszy Unii Europejskiej.
1. Zakład Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych
Bezpieczny dla środowiska nowy zakład o wydajności 200 tys. ton wyposażony w sortownię i kompostownię, zajmowałby się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów. W jego skład weszłoby także nowoczesne składowisko śmieci, będące alternatywą dla Łubnej I. ZOiUOK powstanie prawdopodobnie na terenie gminy Mszczonów, 30 kilometrów od Warszawy, przy współpracy z Przedsiębiorstwem Kruszyw Lekkich KERAMZYT. Warto zaznaczyć, że w piecach obrotowych do produkcji keramzytu obecnie są unieszkodliwiane odpady niebezpieczne. W tym celu z inicjatywy Mszczonowa powołano już Związek Gmin Mazowsze Zachodnie. Utworzona wraz z sąsiednimi samorządami wspólnota jest jednym z dwóch w Polsce związków, powołanych przez jednostki administracji lokalnej w calu absorpcji środków z Unii Europejskiej.
2. Zakład Termicznego Przetwarzania Odpadów przy jednej z Elektorciepłowni Warszawskich
Poza wspomnianą już rozbudową ZUSOK ważne jest wprowadzenie technologii umożliwiającej wytwarzanie paliwa alternatywnego z odpadów, w tym balastu powstającego w kompostowni Radiowo oraz odzysk energii z odpadów w systemie zintegrowanym z układem energetycznym jednej z sześciu elektrociepłowni warszawskich.Końcowa lokalizacja obiektu uzależniona będzie od zastosowanej technologii. Do wyboru są: konwencjonalne przetwarzanie w piecu rusztowym, złoże fluidalne oraz zgazowanie odpadów w urządzeniach pirolitycznych. W efekcie może powstać energia w formie biogazu, gorącej wody lub gorącego powietrza.
3. Wielofunkcyjne Zakłady Segregacji Odpadów
Planowane jest wybudowanie trzech takich zakładów: w rejonie oczyszczalni ścieków „Południe”, w rejonie ZUSOK oraz na terenie kompostowni „Radiowo”. Każdy z nich należałoby wyposażyć w:
- linię segregacji, uszlachetniania i konfekcjonowania surowców wtórnych gromadzonych selektywnie;
- linię segregacji odpadów suchych zbieranych w systemie selektywnej zbiórki
- linię demontażu i segregacji odpadów wielkogabarytowych: sprzęt AGD i RTV, meble, urządzenia sanitarne;
- kompostownie odpadów zielonych.
Zakłady powinny też umożliwiać czasowe magazynowanie odpadów problemowych, czyli farb, rozpuszczalników, lekarstw, kosmetyków, baterii. W jednym z nich należałoby umieścić linię segregacji odpadów zmieszanych.
Agnieszka Bolesta
dyrektor Biura Ochrony Środowiska Cała legislacja Unii Europejskiej idzie w kierunku wyeliminowania składowisk, i Warszawa jako stolica europejska musi w pełni dostosować się do tych wymogów. Dlatego stołeczna gospodarka odpadami zostanie oparta na recyklingu, odzysku i przetwarzaniu. Składowanie będzie brane pod uwagę dopiero na końcu. Do najważniejszych zadań będzie zaś należała budowa nowoczesnego Zakład Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych, z bezpiecznym dla środowiska składowiskiem. Istotnym elementem Planu Gospodarowania Odpadami jest selektywna zbiórka odpadów, do której będziemy musieli przyzwyczaić społeczeństwo. Szeroką kampanie edukacyjną, obecną we wszystkich mediach, zaplanowaliśmy na przyszły rok. |
