Kurs na oszczędzanie energii
Zbigniew Kamieński
zastępca dyrektora
Departament Energetyki
Ministerstwo Gospodarki
W Ministerstwie Gospodarki przygotowane zostały założenia do ustawy o efektywności energetycznej. Po raz pierwszy te kluczowe dla całej gospodarki zagadnienia zostaną uregulowane w odrębnej ustawie.
Fakt ten świadczy o znaczeniu, jakie rząd przywiązuje do poprawy efektywności energetycznej, upatrując w takim działaniu olbrzymie korzyści środowiskowe, szczególnie związane z ochroną klimatu oraz ekonomiczne. Oszczędzanie energii to jeden z zasadniczych priorytetów polskiej polityki energetycznej.
Nowa ustawa ma stworzyć ramy prawne systemu działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, prowadzących do uzyskania wymiernych oszczędności energii. Działania będą się koncentrować w trzech obszarach: zmniejszenia zużycia energii, podwyższenia sprawności wytwarzania energii oraz ograniczenia strat energii w przesyle i dystrybucji.
Ustawa ma zapewnić pełne wdrożenie postanowień dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/76/EWG, a zwłaszcza osiągnięcie oszczędności zużycia energii na poziomie co najmniej 9% do końca 2016 r. Jednocześnie ustawa ma stanowić realizację przyjętego na szczycie Unii Europejskiej w marcu 2007 r. bardzo ambitnego, 20-procentowego celu obniżenia zużycia energii w UE do 2020 r. Ustawa upoważni Radę Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia krajowych celów w zakresie oszczędności energii, których osiągnięciu służy realizacja ustawy. Cele te zostaną zapisane zarówno w jednostce względnej (%), jak i bezwzględnej (np. GWh).
Sektor publiczny pod lupę
Bardzo istotną regulacją tej ustawy jest nadanie szczególnej roli przy jej realizacji sektorowi publicznemu. Jednostki tego sektora, w tym organy administracji rządowej i samorządowej, szkoły, szpitale itp., będą pełnić wzorcową funkcję w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, a o podejmowanych działaniach i osiąganych efektach będą informować społeczeństwo. Organy administracji rządowej, zwłaszcza centralne i terenowe, zostaną zobowiązane do oszacowania ilości energii zużywanej przez nie w ciągu roku oraz do uzyskania oszczędności w tym zakresie na poziomie nie mniejszym niż cele krajowe. Określony zostanie katalog działań, do podejmowania których zostanie zobowiązana administracja rządowa w ramach pełnienia przez nią ww. funkcji. Wskazany zostanie organ administracji rządowej odpowiedzialny za nadzorowanie i monitorowanie tych działań.
Białe certyfikaty za oszczędzanie
Sercem ustawy będą mechanizmy wsparcia. Zostanie wprowadzony system białych certyfikatów, tj. mechanizm pozyskiwania, umarzania i obrotu świadectwami potwierdzającymi przeprowadzenie działań skutkujących oszczędnością energii – jako stymulujący i wymuszający zachowania prooszczędnościowe.
Białe certyfikaty będą mogły być pozyskiwane za zwiększenie sprawności wytwarzania energii, zmniejszenie strat w przesyle i dystrybucji oraz oszczędności w zużyciu energii przez odbiorców końcowych. Szczegółowy katalog działań prooszczędnościowych wraz z odpowiadającą im ilością białych certyfikatów zostanie określony w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego ds. gospodarki.
Do wydawania białych certyfikatów oraz ich umarzania zostanie upoważniony prezes Urzędu Regulacji Energetyki, a wynikające z nich prawa majątkowe będą zbywalne i będą stanowić towar giełdowy. Na podmioty sprzedające energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe odbiorcom końcowym nałożony zostanie obowiązek pozyskania i przedstawienia do umorzenia prezesowi URE określonej ilości białych certyfikatów (lub uiszczenia opłaty zastępczej). Wielkość tego obowiązku określi minister właściwy ds. gospodarki w drodze rozporządzenia. Dodatkowo przewiduje się wprowadzenie systemu dobrowolnych zobowiązań skutkujących wzrostem efektywności energetycznej w przemyśle, zawieranych pomiędzy organem administracji rządowej a przedsiębiorcami. Określą one zasady i warunki, na jakich przedsiębiorca zobowiązuje się, w określonej perspektywie czasowej, zrealizować działania w zakresie wzrostu efektywności wykorzystania zużywanej przez niego energii. Z drugiej strony przedsiębiorcy takiemu, z tytułu wypełnienia warunków porozumienia, przysługiwać będą określone preferencje, np. dodatkowe białe certyfikaty, wsparcie audytorskie i eksperckie w toku prowadzonego przedsięwzięcia czy obniżenie opłat za korzystanie ze środowiska.
Na mocy ustawy podmiotom zajmującym się przesyłaniem i dystrybucją energii oraz podmiotom sprzedającym energię odbiorcom końcowym zakazane zostanie podejmowanie działań powodujących tworzenie barier dla popytu i świadczenie usług w zakresie oszczędzania energii oraz innych środków służących poprawie efektywności energetycznej. Na przedsiębiorstwa te nałożony zostanie także obowiązek udostępniania na swoich stronach internetowych lub przesyłania pocztą odbiorcom końcowym, którym dostarczają energię, ankiet lub programów komputerowych pomocnych w określaniu możliwych do podjęcia środków służących poprawie efektywności energetycznej. Obowiązek dotyczyć będzie także zapewnienia odbiorcom końcowym dostępności konkurencyjnych cenowo, indywidualnych liczników energii, które dokładnie oddają jej zużycie i informują o rzeczywistym czasie korzystania z energii, a także redagowania rachunków za energię w sposób jasny, zrozumiały i opierający się na rzeczywistym jej zużyciu.
Zakłada się, że projekt ustawy zostanie przygotowany w październiku br., natomiast jej wejście w życie nastąpi w maju 2008 r. System białych certyfikatów ma funkcjonować od 1 stycznia 2009 r.
Tytuł i śródtytuły od redakcji
zastępca dyrektora
Departament Energetyki
Ministerstwo Gospodarki
W Ministerstwie Gospodarki przygotowane zostały założenia do ustawy o efektywności energetycznej. Po raz pierwszy te kluczowe dla całej gospodarki zagadnienia zostaną uregulowane w odrębnej ustawie.
Fakt ten świadczy o znaczeniu, jakie rząd przywiązuje do poprawy efektywności energetycznej, upatrując w takim działaniu olbrzymie korzyści środowiskowe, szczególnie związane z ochroną klimatu oraz ekonomiczne. Oszczędzanie energii to jeden z zasadniczych priorytetów polskiej polityki energetycznej.
Nowa ustawa ma stworzyć ramy prawne systemu działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, prowadzących do uzyskania wymiernych oszczędności energii. Działania będą się koncentrować w trzech obszarach: zmniejszenia zużycia energii, podwyższenia sprawności wytwarzania energii oraz ograniczenia strat energii w przesyle i dystrybucji.
Ustawa ma zapewnić pełne wdrożenie postanowień dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/76/EWG, a zwłaszcza osiągnięcie oszczędności zużycia energii na poziomie co najmniej 9% do końca 2016 r. Jednocześnie ustawa ma stanowić realizację przyjętego na szczycie Unii Europejskiej w marcu 2007 r. bardzo ambitnego, 20-procentowego celu obniżenia zużycia energii w UE do 2020 r. Ustawa upoważni Radę Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia krajowych celów w zakresie oszczędności energii, których osiągnięciu służy realizacja ustawy. Cele te zostaną zapisane zarówno w jednostce względnej (%), jak i bezwzględnej (np. GWh).
Sektor publiczny pod lupę
Bardzo istotną regulacją tej ustawy jest nadanie szczególnej roli przy jej realizacji sektorowi publicznemu. Jednostki tego sektora, w tym organy administracji rządowej i samorządowej, szkoły, szpitale itp., będą pełnić wzorcową funkcję w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, a o podejmowanych działaniach i osiąganych efektach będą informować społeczeństwo. Organy administracji rządowej, zwłaszcza centralne i terenowe, zostaną zobowiązane do oszacowania ilości energii zużywanej przez nie w ciągu roku oraz do uzyskania oszczędności w tym zakresie na poziomie nie mniejszym niż cele krajowe. Określony zostanie katalog działań, do podejmowania których zostanie zobowiązana administracja rządowa w ramach pełnienia przez nią ww. funkcji. Wskazany zostanie organ administracji rządowej odpowiedzialny za nadzorowanie i monitorowanie tych działań.
Białe certyfikaty za oszczędzanie
Sercem ustawy będą mechanizmy wsparcia. Zostanie wprowadzony system białych certyfikatów, tj. mechanizm pozyskiwania, umarzania i obrotu świadectwami potwierdzającymi przeprowadzenie działań skutkujących oszczędnością energii – jako stymulujący i wymuszający zachowania prooszczędnościowe.
Białe certyfikaty będą mogły być pozyskiwane za zwiększenie sprawności wytwarzania energii, zmniejszenie strat w przesyle i dystrybucji oraz oszczędności w zużyciu energii przez odbiorców końcowych. Szczegółowy katalog działań prooszczędnościowych wraz z odpowiadającą im ilością białych certyfikatów zostanie określony w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego ds. gospodarki.
Do wydawania białych certyfikatów oraz ich umarzania zostanie upoważniony prezes Urzędu Regulacji Energetyki, a wynikające z nich prawa majątkowe będą zbywalne i będą stanowić towar giełdowy. Na podmioty sprzedające energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe odbiorcom końcowym nałożony zostanie obowiązek pozyskania i przedstawienia do umorzenia prezesowi URE określonej ilości białych certyfikatów (lub uiszczenia opłaty zastępczej). Wielkość tego obowiązku określi minister właściwy ds. gospodarki w drodze rozporządzenia. Dodatkowo przewiduje się wprowadzenie systemu dobrowolnych zobowiązań skutkujących wzrostem efektywności energetycznej w przemyśle, zawieranych pomiędzy organem administracji rządowej a przedsiębiorcami. Określą one zasady i warunki, na jakich przedsiębiorca zobowiązuje się, w określonej perspektywie czasowej, zrealizować działania w zakresie wzrostu efektywności wykorzystania zużywanej przez niego energii. Z drugiej strony przedsiębiorcy takiemu, z tytułu wypełnienia warunków porozumienia, przysługiwać będą określone preferencje, np. dodatkowe białe certyfikaty, wsparcie audytorskie i eksperckie w toku prowadzonego przedsięwzięcia czy obniżenie opłat za korzystanie ze środowiska.
Na mocy ustawy podmiotom zajmującym się przesyłaniem i dystrybucją energii oraz podmiotom sprzedającym energię odbiorcom końcowym zakazane zostanie podejmowanie działań powodujących tworzenie barier dla popytu i świadczenie usług w zakresie oszczędzania energii oraz innych środków służących poprawie efektywności energetycznej. Na przedsiębiorstwa te nałożony zostanie także obowiązek udostępniania na swoich stronach internetowych lub przesyłania pocztą odbiorcom końcowym, którym dostarczają energię, ankiet lub programów komputerowych pomocnych w określaniu możliwych do podjęcia środków służących poprawie efektywności energetycznej. Obowiązek dotyczyć będzie także zapewnienia odbiorcom końcowym dostępności konkurencyjnych cenowo, indywidualnych liczników energii, które dokładnie oddają jej zużycie i informują o rzeczywistym czasie korzystania z energii, a także redagowania rachunków za energię w sposób jasny, zrozumiały i opierający się na rzeczywistym jej zużyciu.
Zakłada się, że projekt ustawy zostanie przygotowany w październiku br., natomiast jej wejście w życie nastąpi w maju 2008 r. System białych certyfikatów ma funkcjonować od 1 stycznia 2009 r.
Tytuł i śródtytuły od redakcji
