Mimo iż coraz częściej poruszany jest problem odzysku zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, to nadal większa cześć społeczeństwa nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń płynących z nieprawidłowego ich składowania. Dlatego potrzebne są takie inicjatywy jak projekt pn. „Recykling komputerów oraz pozostałego sprzętu elektronicznego”.

Przygotowany on został z myślą o mieszkańcach Lublina przez Regionalne Stowarzyszenie Działań Społecznych „U źródła” z Nałęczowa. Stowarzyszenie oprócz swojej działalności na rzecz nauki, edukacji, kultury i wychowania, jest również pomysłodawcą inicjatyw ekologicznych. Trzykrotnie było organizatorem akcji sprzątania doliny rzeki Bystrej, w której w ostatnim roku wzięło ok. 1200 osób, w tym przedstawiciele gmin i regionalnych firm oraz pracownicy oświaty. Stowarzyszenie jest inicjatorem akcji ratowania kasztanów i dosadzania drzew w Parku Zdrojowym w Nałęczowie oraz sprzątania doliny Ciemięgi w gm. Jastków.

Być świadomym

Projekt „Recykling komputerów oraz pozostałego sprzętu elektronicznego”, ma pobudzić świadomość recyklingowo-proekologiczną społeczności lokalnych, kręgu biznesu, a także władz samorządowych i wojewódzkich. Celem programu jest kształtowanie właściwych postaw ekologicznych poprzez sygnalizowanie zagrożeń, jakie dla środowiska stanowi zużyty sprzęt elektroniczny, wskazanie, w jaki sposób można te zagrożenia zminimalizować. Istotne jest motywowanie do podejmowania działań sprzyjających ochronie środowiska oraz wypracowanie w mieszkańcach nawyku selektywnej zbiórki odpadów, a tym samym zwiększenie ilości zbieranych i odzyskiwanych elektroodpadów.

W rejestrze prowadzonym przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na terenie woj. lubelskiego zostało zgłoszonych 200 firm zajmujących się zbieraniem. W większości jednak są to firmy handlowe, które przyjmują zużyty sprzęt tylko przy zakupie nowego. Punktów zbierania, do których można oddać zużyty sprzęt bez zakupu nowego, nadal brakuje. Stopień realizacji obowiązków wynikających z ustawy przez podmioty do tego zobowiązane jest niski. Większość przedsiębiorców nie wypełniła obowiązków nałożonych na nich przez ustawę. Dlatego Stowarzyszenie wraz ze swoimi partnerami postanowiło przeprowadzić działania edukacyjne w zakresie prawidłowego gospodarowania ZSEE.

Projekt adresowany jest nie tylko do przedsiębiorców, instytucji i firm z regionu lubelskiego, ale także do młodzieży szkolnej, ich rodziców, nauczycieli oraz pozostałych mieszkańców. Realizowany jest we współpracy z przedstawicielami władz lokalnych, pod patronatem lokalnych mediów. Wsparcia udziela Islandia, Liechtenstein i Norwegia poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także ze środków budżetu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.

Ucząc i zbierając

Jednym z głównych etapów realizacji projektu jest przeprowadzenie szkoleń skierowanych do nauczycieli oraz firm i instytucji. Przekazywane tam informacje dotyczą przepisów krajowych, norm unijnych oraz zapowiadanych zmian w ustawodawstwie. Ponadto umożliwiają zapoznanie się z obowiązkami przedsiębiorców, administracji państwowej oraz konsumentów wynikających z przepisów. Podczas kursów przedstawiane są zagrożenia, jakie dla zdrowia i środowiska stanowi nieprawidłowe postępowaniem ze zużytym sprzętem.

Dla dzieci i młodzieży szkolnej przygotowano konkurs na zbiórkę ZSEE. Pierwsze 300 szkół z regionu lubelskiego, które zgłoszą się do konkursu otrzymają bezpłatne materiały edukacyjne dla uczniów i rodziców. Dla najlepiej zbierających trzech szkół przygotowano cenne nagrody: laptop, projektor, urządzenie wielofunkcyjne, a dla najlepszych indywidualnych zbieraczy: odtwarzacze iPod, MP4 i MP3. Poza tym dla miłośników rysowania, malowania i innych form twórczych przygotowano konkurs plastyczny.

W ramach projektu zostanie również zorganizowana zbiórka ZSEE na terenie gminy. Zużyty sprzęt będzie zbierany w wyznaczonych punktach: szkoły, sklepy, instytucje. Obie zbiórki – dla szkół i mieszkańców będą wspierane akcją ulotkowo-plakatową oraz przez lokalne radio i telewizję.

Obce przykłady

Zwieńczeniem projektu będzie konferencja na temat recyklingu ZSEE, która odbędzie się 26 maja br. Pomoc przy realizacji konferencji zaoferował Wydział Chemii z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Konferencja poświęcona zostanie praktycznemu funkcjonowanie ustawy i skierowana do przedsiębiorców, instytucji, uczelni i gmin. Podczas jej trwania przedstawiciele władz lokalnych oraz instytucji ochrony środowiska przedstawią zamierzenia, politykę oraz realizowane projekty o tematyce związanej z ochroną środowiska, a praktycy, na co dzień wdrażający w życie postanowienia ustawy, przekażą swoje doświadczenia. Część edukacyjna zostanie zaprezentowana przez organizację odzysku, która zaprezentuje informacje o swoich osiągnięciach w tym zakresie i planach na przyszłość. Niewątpliwie cenne mogą okazać się doświadczenia innych krajów w ramach wdrażania dyrektywy unijnej o ZSEE, które omówi Krisztina Laszlo z Uniwersytetu Technologicznego i Ekonomicznego z Budapesztu. Wśród prelegentów znajdą się także profesorzy z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i przedstawiciele Ministra Środowiska, organizacji odzysku oraz producenta komputerów. Gośćmi honorowymi będą Prezydent Miasta Lublina, Marszałek Województwa Lubelskiego, Lubelski Kurator Oświaty oraz Burmistrz Gminy Nałęczów.

Aleksandra Kowalczyk