O powołaniu euroregionu Niemen pomyślano w 1995 r. podczas III Bałtyckiego Forum Gospodarczego. Było ono poprzedzone porozumieniami transgranicznymi wojewody suwalskiego z przewodniczącym administracji obwodu kaliningradzkiego (Rosja) w 1992 r. oraz porozumieniem z wojewodą grodzieńskim (Białoruś) w 1994 r.
Ostatecznie euroregion Niemen powstał 6 czerwca 1997 r. na podstawie porozumienia o utworzeniu Związku Transgranicznego Euroregion Niemen. 21 listopada 1997 r. zarejestrowano Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Niemen (obecnie jest to Stowarzyszenie Samorządów Polskich Euroregionu Niemen). Do euroregionu należą samorządy strony polskiej, rosyjskiej (obwód Kaliningrad), białoruskiej i litewskiej.
Nie ma właściwie euroregionu w Polsce, który spraw ochrony środowiska nie stawiałby na czołowym miejscu – nie inaczej jest z Niemnem. Ochrona środowiska wraz z problematyką zagospodarowania przestrzennego i turystyki stanowi jeden z zasadniczych obszarów współpracy. Sprzyjają temu naturalne warunki przyrodnicze: liczne pojezierza, polodowcowe pagórkowate ukształtowanie terenu, spore połacie leśne, różnorodna szata roślinna i bogaty świat zwierzęcy. W polskiej części euroregionu występuje ponad 1000 jezior (!), w tym najbardziej znane, takie jak Śniardwy, Mamry czy Hańcza. To także tutaj płyną Czarna Hańcza, Pisa, wody słynnego Kanału Augustowskiego. Na obszarze Niemna położone są Wigierski, Mazurski i Suwalski Park Narodowy, a także część Biebrzańskiego...