Wdrożenie nowoczesnej gospodarki odpadami przyniesie efekty gospodarcze w postaci ich ponownego wykorzystania i odzysku energii. Polepszy się też jakość życia mieszkańców dzięki likwidacji problemów związanych ze składowaniem odpadów. Środki unijne będą dostępne zarówno w Programie Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) 2014-2020 w ramach II osi priorytetowej Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, jak i w programach
regionalnych (RPO), zarządzanych przez Urzędy Marszałkowskie poszczególnych województw. Wspierany będzie przede wszystkim rozwój systemu gospodarki odpadami komunalnymi mający na celu zastąpienie dominującego dziś składowania bardziej zrównoważonymi metodami. Priorytetem ma być zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowanie do ponownego ich użycia i recykling. Dofinansowanie uzyskają projekty w zakresie rozwoju infrastruktury pozwalającej na wykorzystywanie właściwości materiałowych odpadów oraz te, w ramach których spożytkowany zostanie energetyczny potencjał odpadów poprzez ich termiczne przekształcanie z odzyskiem energii.
Ile pieniędzy na gospodarkę odpadami?
Budżet PO IiŚ 2014-2020 przewidziany na projekty z zakresu gospodarki odpadami to ok. 932 mln euro. Beneficjentami będą jednostki samorządu
terytorialnego, ich związki oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne, a także podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych gmin. Wsparcie będzie udzielane w formie dotacji. Planowane jest także wykorzystanie zwrotnych form finansowania inwestycji. Ostateczne decyzje w tym zakresie zostaną podjęte po przeprowadzeniu szczegółowej analizy (tzw. ocena ex-ante). 

Konkurs na projekty
Projekty będą wybierane w procedurze konkursowej. Warunkiem wsparcia jest uwzględnienie przedsięwzięć w planach inwestycyjnych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi (w tym oszacowania ich kosztów i źródeł finansowania, a także wskazanie harmonogramu realizacji). Plany, które musi zatwierdzić minister środowiska, będą także zawierać szczegółową analizę sytuacji w danym regionie, łącznie z określoną ilością odpadów i informacjami dotyczącymi istniejącej infrastruktury gospodarki odpadami. Na etapie selekcji projektów, duży nacisk zostanie położony na badanie stopnia osiągnięcia efektu ekologicznego. Wybór projektów do dofinansowania będzie następował w wyniku oceny poszczególnych przedsięwzięć, w oparciu o obiektywne kryteria zatwierdzone przez Komitet Monitorujący PO IiŚ 2014-2020. W latach 2014-2020, w odróżnieniu od mijającej perspektywy, z PO IiŚ dofinansowane będą projekty w tych regionach gospodarki odpadami, w których w celu zapewnienia kompleksowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi instalacje do termicznego przekształcania odpadów już funkcjonują albo dopiero są planowane. W regionach gospodarki odpadami, w których nie ma takich instalacji i ich nie przewidziano, projekty będą mogły uzyskać wsparcie z programów regionalnych (RPO).

Tab. Uzasadnienie działań podjętych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020

Priorytet Działanie Uzasadnienie
2. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do
zmian klimatu		 – rozwój infrastruktury środowiskowej, np.
oczyszczalnie ścieków, sieć kanalizacyjna oraz
wodociągowa, instalacje do zagospodarowania
odpadów komunalnych, w tym do ich termicznego
przekształcania- ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej,
poprawa jakości środowiska miejskiego,
np. redukcja zanieczyszczenia powietrza
i rekultywacja terenów zdegradowanych
– dostosowanie do zmian klimatu, np. zabezpieczenie
obszarów miejskich przed niekorzystnymi
zjawiskami pogodowymi, zarządzanie
wodami opadowymi, projekty z zakresu
małej retencji oraz zarządzanie klęskami
żywiołowymi		 – właściwe gospodarowanie odpadami jest
wyzwaniem podnoszonym w kluczowych dokumentach
strategicznych na poziomie UE i Polski
– konieczność wypełniania wymogów unijnego
aquis
– konieczność rozwoju: systemów selektywnego
zbierania odpadów zapewniających pozyskanie
odpadów nadających się do recyklingu,
instalacji do sortowania selektywnie zebranych
odpadów komunalnych, instalacji do przetwarzania
bioodpadów oraz instalacji do termicznego
przekształcania odpadów z odzyskiem
energii
– konieczność podejmowania działań zmierzających
do zmian zachowań mieszkańców
w zakresie ograniczania ilości wytwarzanych
odpadów oraz ich właściwej segregacji u źródła