Małopolska jest regionem o wyjątkowych zasobach przyrody ożywionej i nieożywionej oraz krajobrazu. Stąd szczególnie ważna jest troska o zachowanie tych walorów dla przyszłych pokoleń.

Zanieczyszczenie powietrza
Województwo małopolskie zajmuje trzecie miejsce w kraju pod względem emisji pyłów i czwarte pod względem emisji gazów (za śląskim, łódzkim i mazowieckim).
Konsekwentnie realizowane postanowienia polityki ekologicznej, jak również procesy restrukturyzacji i unowocześniania gospodarki, przyczyniły się do obniżenia poziomu presji na środowisko. W ostatnich latach obserwuje się niewielki, lecz systematyczny spadek emisji zanieczyszczeń pochodzących z działalności przemysłowej i energetycznej, ale należy zaznaczyć, iż w przypadku zakładów energetycznych wielkość emisji jest znacznie wyższa w stosunku do wymogów traktatu akcesyjnego, co może skutkować ograniczeniami produkcji energii w 2008 r.

System zarządzania klimatem akustycznym
W 2002 roku zostało zawarte porozumienie pomiędzy województwem małopolskim a gminą Kraków o wzajemnej pomocy w celu zapewnienia jak najlepszego stanu akustycznego środowiska w Krakowie poprzez wdrożenie pilotażowego Systemu Zarządzania Klimatem Akustycznym. Celem projektu jest opracowanie podstaw oceny i zarządzania klimatem akustycznym w dużej aglomeracji miejskiej, które prowadzić będą do odpowiedniego komfortu akustycznego w środowisku miejskim, poprzez uwzględnienie wszystkich czynników środowiska oraz praktyczne wdrożenie tego systemu. Planowany termin zakończenia projektu to czerwiec 2006 r.


Zmniejszeniu emisji przemysłowo-energetycznej towarzyszy niestety wysoki poziom emisji niskiej, w tym zanieczyszczeń komunikacyjnych (zwiększa się liczba samochodów), szczególnie w miastach oraz miejscowościach uzdrowiskowych i turystycznych.
Najardziej uciążliwa dla środowiska jest działalność dużych zakładów, będących źródłami zanieczyszczenia powietrza. Zalicza się do nich: Mittel Steel Poland Oddział w Krakowie, Elektrownia Skawina, Elektrociepłownia Kraków, Południowy Koncern Energetyczny, Elektrownia Siersza w Trzebini i Zakłady Azotowe w Tarnowie. Wymienione przedsięiorstwa podejmują szereg działań na rzecz ograniczenia emisji szkodliwych substancji. Prowadzona polityka proekologiczna w znaczący sposób wpływa na jakość środowiska. Wraz ze wzrostem wymagań rynku, podmioty gospodarcze zmuszone zostały do poszukiwania sposobów osiągnięcia coraz wyższych standardów swoich usług. Przedsiębiorstwa te posiadają systemy zarządzania środowiskowego zgodne z międzynarodowymi normami. Uzyskane przez firmy Certyfikaty Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001, to czytelny i ważny sygnał dla mieszkańców i partnerów, iż firma prowadzona jest w sposób świadomy i przyjazny dla środowiska.

Program OWCA plus 2005
Program aktywizacji gospodarczej i ochrony dziedzictwa małopolskich Karpat OWCA plus (przyjęty 29 sierpnia 2005 r.) zakłada kompleksowe i wieloletnie działania, które będą oddziaływać równocześnie na środowisko naturalne, gospodarkę i społeczeństwo małopolskich Karpat. Celem nadrzędnym programu jest aktywizacja gospodarcza i ochrona dziedzictwa Karpat.
Dla jego wyznaczono trzy główne zadania:
– aktywizacja gospodarcza obszarów pogórza i gór w Małopolsce,
– aktywizacja lokalnych społeczności oraz integracja działań gmin i innych instytucji na rzecz programu,
– ochrona fauny i flory oraz krajobrazu Karpat.


Energia odnawialna
W ostatnich latach widoczny jest wzrost znaczenia energii pochodzącej ze źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych. Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej z września 2000 r. zakłada, że do końca 2010 r. 7,5% całej zużywanej energii w Polsce pochodzić będzie ze źródeł odnawialnych (w Unii Europejskiej w 2010 r. zaspokajać będzie 12% potrzeb).
Pod względem wykorzystania odnawialnych źródeł energii województwo małopolskie zajmuje czwartą pozycję w kraju, po województwach: pomorskim (32,8%), śląskim (24,7%) i kujawsko-pomorskim (9,7%), a przed województwami: zachodniopomorskim (7,5%) i podkarpackim (6,7%).
Najważniejsze, działające elektrownie wodne w województwie małopolskim to: Niedzica o mocy 92,8 MW; Rożnów o mocy 56 MW, Czchów o mocy 8 MW, oraz szereg małych elektrowni wodnych o mocy zainstalowanej poniżej 5 MW.
Opracowany w 2004 roku „Program małej retencji województwa małopolskiego” wskazuje na konieczność powstania 65 nowych zbiorników retencyjnych, które oprócz swojej właściwej funkcji przeciwpowodziowej oraz zabezpieczenia wody pitnej, mogą pełnić funkcję energetyczną. Dla 15z nich budowa małych elektrowni wodnych byłaby uzasadniona ekonomicznie.

Projekt ROPSIM
Prace nad projektem “Inwentaryzacja składowisk odpadów oraz byłych terenów przemysłowych – ROPSIM” rozpoczęto w 2000 r., przy współpracy duńskiego województwem Fonii. Na zadanie to samorząd województwa uzyskał dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. W ramach ROPSIM zrealizowano trzy projekty pilotażowe z zakresu rekultywacji obszarów zdegradowanych, najbardziej uciążliwych dla środowiska, będących we władaniu jednostek samorządu terytorialnego: “Zabezpieczenie odpadów azbestowych na drogach wewnętrznych osiedla 3-Maja w Szczucinie” (całkowity koszt 2 285 tys. zł, w tym dotacja 764 000 zł), “Kompleksowa rekultywacja składowiska odpadów komunalnych w Nowym Targu” (całkowity koszt 861 000 zł, w tym dotacja 300 000 zł) oraz “Prace przygotowawcze związane z rewitalizacją terenu po byłej bazie paliw w Limanowej” (całkowity koszt 204 000 zł, w tym dotacja 184 000 zł). W 2005 r. zakończono ostatni z nich.


W województwie małopolskim od 1994 r. wykorzystuje się energię geotermalną (pierwsza instalacja w miejscowości Bańska Niżna). Województwo małopolskie w ostatnich latach zleciło szereg opracowań z zakresu ustalenia potencjału źródeł wód geotermalnych w regionie. Przeprowadzone analizy pozwoliły stwierdzić, że na obszarze Małopolski, perspektywiczne pod względem możliwości wykorzystania energii geotermalnej są głównie zbiorniki mezozoiku, ale lokalnie także paleozoiku oraz miocenu. Wydany w 2006 r. „Atlas zbiorników wód geotermalnych Małopolski” jest zwieńczeniem przeprowadzonych badań. Stanowi on kompendium wiedzy na temat źródeł geotermalnych na terenie województwa małopolskiego i swego rodzaju przewodnik dla potencjalnych inwestorów, chcących wykorzystać podziemne wody termalne w ciepłownictwie czy też rekreacji. Obecnie widoczny jest wzrost zainteresowania tym zagadnieniem wśród gmin oraz potencjalnych inwestorów, m.in. w gminie Niedźwiedź oraz Bukowinie Tatrzańskiej.
W gminie Miechów z energii promieniowania słonecznego korzysta ponad pięćdziesiąt gospodarstw. Brak jednak inwentaryzacji i dokładnych danych o instalacjach z kolektorami słonecznymi w województwie małopolskim.

Informacja nadesłana przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego