Aby operacje technologiczne, organizacyjne, ekonomiczne oraz inne działania podejmowane przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne realizowały właściwe im funkcje oraz by były one skuteczne i osiągały założone cele przy minimalizacji ponoszonych nakładów, niezbędne jest pozyskiwanie i analizowanie danych. Są to między innymi informacje o ilości, jakości i parametrach hydraulicznych dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków, o parametrach urządzeń realizujących operacje technologiczne, a także o rodzaju i wysokości ponoszonych nakładów, wyrażanych w jednostkach naturalnych lub pieniężnych.

W wyniku analizy danych można ocenić czy proces przebiega tak jak to zostało założone, czy też potrzebne są korekty wskaźników charakteryzujących przebieg procesów technologicznych. Te zmiany wprowadza się sterując parametrami urządzeń. Poszukuje się przy tym ich najlepszych, optymalnych wartości. Specjaliści od Inteligentnych Systemów Wspomagania Decyzji i Sterowania, definiują odpowiednie pojęcia i opisują metody optymalizacji w procesie sterowania.

Powiązane z informacją o usytuowaniu przestrzennym oraz gromadzone na dyskach w sposób usystematyzowany dane pozyskuje się w wyniku monitoringu i rejestruje korzystając z systemów GIS. Dotyczą one stanu urządzeń, parametrów i innych cech operacji technologicznych, tego co pozwala oceniać osiągane wyniki i ponoszone nakłady. Wyniki monitoringu prowadzonego w jednym przedsiębiorstwie, w celu okresowej oceny czy i na ile utrzymuje ono wymagane standardy charakteryzujące poziom usług, jakie i na co ponosi wydatki, jak wysokie są jego przychody, można porównywać z podobnymi z innych przedsiębiorstw. Takie porównania są istotą benchmarkingu, użytecznego przy ocenie, poszukiwaniu wzorców i ustalaniu standardów.

Większość firm wodociągowo-kanalizacyjnych to firmy publiczne. Funkcje właścicielskie pełnią wobec nich organy gminy. Wszystkie przedsiębiorstwa prowadzące zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków są regulowane właśnie przez te jednostki samorządu terytorialnego. W ramach procesu regulacji, gminy pozyskują od zakładów szereg danych. Na przykład, w wyniku corocznych procedur związanych ze stanowieniem taryf od kilku lat docierają do nich dane o poziomie ponoszonych kosztów. Przedsiębiorstwa powinny przekazywać gminom również informacje o utrzymywanych standardach charakteryzujących poziom świadczonych usług oraz obsługi klienta. Nie ma więc wątpliwości co do tego, że gminy choć może jeszcze w ograniczonym zakresie, jednak monitorują działalność firm wodociągowo-kanalizacyjnych.

Nie znalazłem w dostępnych mi czasopismach ani informacjach zamieszczonych na stronach internetowych gmin oraz związków i stowarzyszeń do których gminy mogą należeć, informacji o benchmarkingu przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych prowadzonych przez organy sprawujące wobec nich funkcje właścicielskie. Jeżeli się mylę, to gorąco apeluję o ich udostępnienie. Otwarte będą dla nich łamy naszego czasopisma. Czytelnikom i sobie na inną okazję pozostawiam pytanie: dlaczego gminy nie są zainteresowane porównywaniem poziomu, jakości usług, ponoszonych kosztów i poziomu opłat w przedsiębiorstwach wodociagowo-kanalizacyjnych.?

 

Henryk Bylka, sekretarz Komitetu Naukowego