Od redaktora
Kierunki zachodzących w Polsce zmian zostały określone transformacją ustroju gospodarczego i odbudową samorządu terytorialnego. Uruchomiły one procesy, które obecnie przekształcają przestrzenną organizację gospodarki. Najwyższy stopień złożoności wykazuje przestrzenna organizacja systemu społeczno-gospodarczo-przyrodniczego. Obecnie analizuje się celowe przeznaczanie terenów i zasad ich zagospodarowania oraz przestrzenne wymiary systemów społeczno-gospodarczych, jednak niezbędne jest przy tym podejście interdyscyplinarne do problemów gospodarki przestrzennej.
Obecnie wdrażane są kontrakty regionalne, będące rodzajem umowy między rządem i samorządem, w której określa się priorytety samorządu i wynikające z nich zadania inwestycyjne w zakresie infrastruktury technicznej, rozwoju zasobów ludzkich oraz współpracy małych i średnich przedsiębiorstw. Źródłami finansowania kontraktów regionalnych są środki pochodzące z budżetu państwa, UE i jednostek samorządu terytorialnego.
Realizacja zadań przestrzenno-gospodarczych jest możliwa dzięki wyznaczeniu programów operacyjnych. Monitorowana jest tu kierunkowa zgodność zagospodarowania z koncepcją, realizacja programów operacyjnych i wnioski z niej płynące, opóźnienia i zagrożenia realizacji, zgodność nakładów z limitami finansowymi, stopień osiągania celów, jakość środowiska przyrodniczego oraz przestrzenna spójność Polski i jej regionów z krajami i regionami UE.
W latach 90. mocną stroną strategii gmin było systematyczne i konsekwentne inwestowanie w urządzenia infrastruktury. Równie ważnym elementem były też przekształcenia własnościowe usług, zaspokajających potrzeby mieszkańców (np. zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz i składowanie odpadów komunalnych).
Niepokojącym zjawiskiem jest wyraźny spadek udziału inwestycji w wydatkach gmin, który rozpoczął się w końcu lat 90. Niskie nakłady inwestycyjne ograniczają rozwój usług komunalnych i korzystanie z funduszy pomocowych, a po przystąpieniu Polski do UE, utrudnią dofinansowanie inwestycji lokalnych z funduszy strukturalnych, które są uwarunkowane zaangażowaniem środków własnych gminy.
Rozwojowi inwestycji sprzyjać muszą dobre rozwiązania prawne, umożliwiające w miarę bezkonfliktowe rozwikłanie problemów przestrzennych. Służyć ma temu nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przyjęta przez Sejm 13 lutego 2003 r. w wersji zaproponowanej przez Komisję Nadzwyczajną do rozpatrywania projektów ustaw związanych z programem rządowym Przedsiębiorczość – Rozwój – Praca.
Krzysztof Kasprzak,
Przewodniczący Rady Programowej
Obecnie wdrażane są kontrakty regionalne, będące rodzajem umowy między rządem i samorządem, w której określa się priorytety samorządu i wynikające z nich zadania inwestycyjne w zakresie infrastruktury technicznej, rozwoju zasobów ludzkich oraz współpracy małych i średnich przedsiębiorstw. Źródłami finansowania kontraktów regionalnych są środki pochodzące z budżetu państwa, UE i jednostek samorządu terytorialnego.
Realizacja zadań przestrzenno-gospodarczych jest możliwa dzięki wyznaczeniu programów operacyjnych. Monitorowana jest tu kierunkowa zgodność zagospodarowania z koncepcją, realizacja programów operacyjnych i wnioski z niej płynące, opóźnienia i zagrożenia realizacji, zgodność nakładów z limitami finansowymi, stopień osiągania celów, jakość środowiska przyrodniczego oraz przestrzenna spójność Polski i jej regionów z krajami i regionami UE.
W latach 90. mocną stroną strategii gmin było systematyczne i konsekwentne inwestowanie w urządzenia infrastruktury. Równie ważnym elementem były też przekształcenia własnościowe usług, zaspokajających potrzeby mieszkańców (np. zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz i składowanie odpadów komunalnych).
Niepokojącym zjawiskiem jest wyraźny spadek udziału inwestycji w wydatkach gmin, który rozpoczął się w końcu lat 90. Niskie nakłady inwestycyjne ograniczają rozwój usług komunalnych i korzystanie z funduszy pomocowych, a po przystąpieniu Polski do UE, utrudnią dofinansowanie inwestycji lokalnych z funduszy strukturalnych, które są uwarunkowane zaangażowaniem środków własnych gminy.
Rozwojowi inwestycji sprzyjać muszą dobre rozwiązania prawne, umożliwiające w miarę bezkonfliktowe rozwikłanie problemów przestrzennych. Służyć ma temu nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przyjęta przez Sejm 13 lutego 2003 r. w wersji zaproponowanej przez Komisję Nadzwyczajną do rozpatrywania projektów ustaw związanych z programem rządowym Przedsiębiorczość – Rozwój – Praca.
Krzysztof Kasprzak,
Przewodniczący Rady Programowej
