Od redaktora

O stanie środowiska przyrodniczego, dalszym istnieniu zasobów przyrody, zdrowiu ludzi, a w rezultacie o trwałości życia na Ziemi zdecyduje świadomość społeczeństw, ukształtowana przez edukację. To jedno z podstawowych, długofalowych i kompleksowych działań, realizowanych z różnym powodzeniem na całym na świecie, jednak przy ogromnym zaangażowaniu środków zarówno rządowych, jak i pozarządowych.

Wielkość przyznanych Polsce funduszy w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-1013 wynosi ponad 28 mld euro. Prawie 14% tej sumy przeznaczono na inwestycje związane z ochroną środowiska, w tym na kształtowanie postaw proekologicznych.

Mimo licznych przedsięwzięć wiele problemów nie zostało dotąd prawidłowo rozwiązanych, także w zakresie prawa, dotyczącego chociażby ochrony krajobrazu, gospodarowania odpadami komunalnymi czy ochrony jakości powietrza. Jeden z ostatnich raportów Najwyższej Izby Kontroli potwierdza powszechnie znany kryzys ochrony krajobrazu. Nieprzestrzeganie przez Polskę Europejskiej Konwencji Krajobrazowej powoduje, że istnieje w kraju coraz większe zagrożenie dla zachowania wartości terenów parków krajobrazowych i indywidualnego charakteru regionów, czemu sprzyjają niejasne przepisy prawa i brak należytej współpracy między organami mającymi wpływ na ochronę i funkcjonowanie parków krajobrazowych. Dalsze zachowanie występujących wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych staje się w takiej sytuacji wątpliwe. Tylko na tym przykładzie widoczna jest potrzeba pilnej nowelizacji wielu dotychczasowych regulacji prawnych. Bez tych zmian nie będzie możliwe właściwe i pełne zrealizowanie planowanych działań, określonych Strategią Rozwoju Kraju do 2020 r. A jest tam mowa m.in. o ochronie korytarzy ekologicznych i tworzeniu „zielonej” infrastruktury na terenach poza systemem obszarów NATURA 2000, o przyrodniczej rewaloryzacji przekształconych ekosystemów, zmniejszeniu wodochłonności gospodarki, doskonaleniu zlewniowego systemu zarządzania wodami oraz kontynuowaniu wdrażania i realizacji Ramowej Dyrektywy Wodnej, racjonalnym gospodarowaniu zasobami w produkcji rolnej i rybackiej czy o rozwoju technologii wykorzystania węgla do produkcji paliw płynnych i gazowych. Ogromnym wyzwaniem dla gospodarki i ochrony środowiska jest zapewnienie efektywnej i aktywnej ochrony cennych przyrodniczo obszarów oraz siedlisk i gatunków, przy jednoczesnym uwzględnieniu przemian i aspiracji rozwojowych kraju, regionów i lokalnych społeczności. Działaniom tym winna towarzyszyć intensyfikacja aktywnej ochrony krajobrazów kulturowych i przyrodniczych jako nośnika potencjału rozwojowego wszystkich gmin.

 

przewodniczący Rady Programowej