W ciągu najbliższych 10 lat Polska będzie musiała wydać ok. 7,5 mld zł na stopniowe wprowadzanie elementów inteligentnych sieci. Jest to zaledwie ułamek sumy, którą należy zainwestować w energetykę. W celu dywersyfikacji dostaw niezbędne będą też inwestycje w odnawialne źródła energii.
Jednym z istotnych wyzwań stojących przed sektorem w Polsce jest także rozwój energetyki jądrowej przy jednoczesnym zapewnieniu wysokich standardów bezpieczeństwa. Obecnie podstawą energetyki w Polsce są paliwa kopalne, czyli węgiel kamienny i brunatny, które odpowiadają za 88% mixu energetycznego. Stopniowe zmiany w sektorze zakładają, że do 2030 r. surowce te nadal będą dominować, ale znacznie wzrośnie udział energii z innych źródeł. W Polsce do tego czasu powinna pojawić się możliwość korzystania z energii jądrowej, a także winien znacznie zwiększyć się udział energii odnawialnej i gazu ziemnego w ogólnym bilansie. – Polskie grupy energetyczne bardzo ostrożnie podchodzą do inwestowania w bloki wykorzystujące gaz ziemny. Duża liczba projektów opartych na gazie pozostaje ciągle w fazie planowania. Zużycie gazu w Polsce w ostatnich latach kształtuje się na poziomie ok. 15 mld m³, z czego 70% pochodzi z importu – zauważa Agnieszka Walter, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Deloitte.
Kolejnym wyzwaniem, z którym musi się zmierzyć nie tylko Polska, ale także inne kraje europejskie, będzie odnowienie istniejących mocy produkcyjnych. Przestarzała, wymagająca renowacji infrastruktura występuje wszędzie. Różnica dotyczy tylko jej wieku, a co za tym idzie wielkości nakładów finansowych potrzebnych na jej odnowienie. Wyraźnym trendem w Europie Zachodniej i na całym świecie jest wprowadzanie inteligentnych sieci, które dają odbiorcom możliwość aktywnego kształtowania popytu. Skomputeryzowane liczniki oraz sieci zastępują tradycyjne urządzenia rejestrujące zużycie energii. Do 2030 r. Stany Zjednoczone wydadzą 60 mld dolarów na inteligentną infrastrukturę sieciową. Chiny planują wdrożenie do tego czasu 360 milionów inteligentnych liczników. Obecnie realizowane projekty rozwoju tej infrastruktury w Europie mają łączną wartość ok. 5 mld euro. Inwestycje w tej dziedzinie podejmują również takie kraje jak: Indie, Brazylia, Francja, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Japonia i Korea Południowa.URE szacuje, że w ciągu najbliższych 10 lat wydatki na stopniowe wprowadzanie elementów inteligentnych sieci wyniosą ok. 7,5 mld zł. Za tę modernizację zapłacą prawdopodobnie wszyscy – zarówno indywidualni odbiorcy, jak i przedsiębiorstwa zaangażowane w przesyłanie energii.
Energetyka jądrowa
Niedawne trzęsienie ziemi i tsunami w Japonii wywołało pytania o przyszłość energii jądrowej. Eksperci Deloitte podkreślają, że jej rola jest nadal istotna w bilansie energetycznym Francji, Japonii, Korei oraz Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie zaznaczają, że w najbliższych latach przedsiębiorstwa z tego sektora będą musiały stawić czoła wielu wyzwaniom. Niektóre kraje zawiesiły procedury wydawania zezwoleń na budowę nowych elektrowni jądrowych, inne postulują wprowadzenie większej ilości analiz bezpieczeństwa. Pojawiła się także potrzeba poprawy lub zaostrzenia systemów zabezpieczeń oraz zasilania awaryjnego. Niemcy, Włochy i Szwajcaria decydują, z szeregu przyczyn, o odchodzeniu od energetyki jądrowe lub opóźnianiu jej rozwoju. Tymczasem Wielka Brytania, Francja, Czechy, USA, Węgry, Słowacja, Finlandia, Turcja i Rosja, a także Chiny i Brazylia ciągle inwestują w rozwój tego sektora. Polska planuje uruchomienie pierwszej elektrowni do 2020 r.
Odnawialne źródła energii
Przywództwo Polski w Unii Europejskiej to nie jest zapewne dobry moment na zmianę kierunku unijnej polityki energetycznej. Może być jednak właściwą okazją do ponownego przedstawienia opinii grupy państw Europy Środkowej na temat zapewnienia porównywalności wysiłków poszczególnych krajów w tym zakresie. Niedługo nasz kraj poniesie istotne koszty wdrożenia pakietu klimatycznego. Przede wszystkim będą to wydatki sektora energetycznego związane z inwestycjami technologicznymi i paliwowymi, które wyniosą ok. 2 mld zł w 2015 r. i będą rosły do poziomu 8 mld zł w 2020 r. i 15 mld zł w 2030 r. Dla polskiej energetyki niezwykle ważne będzie zaangażowanie w rozwinięcie infrastruktury dla odnawialnych źródeł energii. Fala inwestycji w latach 2010-2030 doprowadzi do poważnej przebudowy mixu energetycznego w Polsce, a struktura źródeł energii ulegnie znacznej zmianie w porównaniu ze stanem obecnym. Energia odnawialna, która odpowiada za 6% bilansu energetycznego, wzrośnie trzykrotnie i będzie stanowić 19% ogółu energii. Rozwój źródeł odnawialnych w dotychczasowym tempie będzie jednak niemożliwy bez dogłębnej transformacji infrastruktury sieciowej. W najbliższym czasie polskie i środkowoeuropejskie spółki energetyczne będą szukały okazji do fuzji i przejęć na jednej ze ścieżek rozwoju, w zależności od sektora. Branża paliwowa niewątpliwie spoglądać będzie w kierunku „upstream” i ekspansji w dystrybucji. Natomiast branża elektroenergetyczna, może dokonywać tego poprzez poszukiwanie korzyści skali oraz sposobów uatrakcyjnienia posiadanego portfela wytwarzania i profilu ryzyka w drodze regionalnej ekspansji. Analizując kwestie związane z energetyką, należy pamiętać, że w latach 2009-2010 istniała silna zależność pomiędzy konsumpcją energii elektrycznej a zmianą PKB. Podobny scenariusz jest możliwy do powtórzenia również w najbliższej przyszłości.
Wojciech Hann, partner w Dziale Doradztwa Finansowego, Środkowoeuropejski Zespół Energii i Zasobów Deloitte