Program doradztwa w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE

Obecnie realizowana przez państwa członkowskie Unii Europejskiej Strategia Europa 2020 nakłada na nasz kraj konkretne cele w zakresie rozwoju niskoemisyjnej gospodarki.

Wśród tych założeń znajdują się zmniejszenie do 2020 roku emisji dwutlenku węgla o 20 proc., zwiększenie efektywności energetycznej o 20 proc. i zwiększenie udziału odnawialnych

źródeł energii w całkowitym zużyciu energii do 15 proc. w stosunku do roku 1990. Zobowiązania do realizacji tych celów wynikają z transponowanych do polskiego porządku prawnego dyrektyw (m.in. dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, w sprawie promowania OZE oraz w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza).

Hamulce i bariery

Na podstawie badań przeprowadzonych m.in. przez Bank Światowy oraz doświadczeń wynikających z wdrażania programów priorytetowych w poprzednich latach na terenie państw europejskich zdiagnozowano występowanie licznych barier hamujących rozwój niskoemisyjnej gospodarki. Należą do nich m.in. brak świadomości o korzyściach wynikających z rozwoju niskoemisyjnej gospodarki, brak wiedzy na temat możliwych do podjęcia działań, wysokie koszty inwestycyjne, a także bariery prawne. Opracowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2014 r. pod patronatem Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju oraz Ministerstwa Gospodarki projekt pn. ?Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE? ma pomagać w przełamywaniu tych barier. Projekt skierowany jest głównie do podmiotów sektora   publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw. Będące w ich posiadaniu lub zarządzie budynki są znaczącymi konsumentami energii. Projekt finansowany będzie ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w ramach Osi Priorytetowej I

?Zmniejszenie emisyjności gospodarki?. Jego beneficjentem i partnerem wiodącym jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we współpracy z 15 wojewódzkimi funduszami oraz Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubelskiego jako partnerami. Główne zadanie projektu, czyli wsparcie w dążeniu do pełnej realizacji zobowiązań Polski wynikających z dyrektyw UE, będzie realizowane poprzez: – zwiększenie świadomości wszystkich uczestników, w szczególności gmin, podmiotów publicznych, przedsiębiorców i osób fizycznych, mogących mieć wpływ na rozwój gospodarki niskoemisyjnej, w tym przekonanie gmin o zasadności tworzenia stanowisk energetyków gminnych, – wsparcie gmin w przygotowaniu i wdrażaniu Planów Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN), które będą podstawą do dofinansowania projektów ze środków publicznych, – wsparcie w przygotowaniu i wdrażaniu inwestycji w zakresie efektywności energetycznej i OZE.

Aktywność WFOŚiGW w Katowicach

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach jako jeden z 15 wojewódzkich funduszy od początku aktywnie uczestniczy w przygotowaniu programu doradztwa. Spośród pracowników Funduszu została wyłoniona grupa pięciu osób, które będą wspierać 167 gmin z regionu oraz inne podmioty we wdrażaniu gospodarki niskoemisyjnej. Dla zapewnienia wysokiej jakości usług doradczych pracownicy ci przeszli już specjalistyczne szkolenia ugruntowujące i poszerzające ich wiedzę. Opracowany został też wstępny plan działań na lata 2015-2023. Obejmuje on m.in. zbudowanie sieci kontaktów w gminach; propagowanie idei tworzenia funkcji energetyków gminnych; zorganizowanie i przeprowadzenie szkoleń dla energetyków gminnych; wspieranie gmin w przygotowaniu PGN (szczególnie w prawidłowym określeniu jego zakresu i stworzeniu bazy inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych); zorganizowanie konferencji i szkoleń dla samorządów, przedsiębiorców (głównie MŚP) i społeczności lokalnej z zakresu efektywności energetycznej i OZE; doradztwo w zakresie weryfikowania audytów energetycznych i rekomendacji zadań wynikających z audytów energetycznych; pomoc w przygotowaniu procesu inwestycyjnego i jego wdrażaniu, z uwzględnieniem innowacyjnych rozwiązań efektywnych kosztowo; informowanie o możliwych i najkorzystniejszych źródłach finansowania projektów; wsparcie gmin w działaniach informacyjno-edukacyjnych dla społeczności lokalnej w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej (np. udział w organizacji Dni Energetyki) czy prowadzenie  własnej akcji informacyjnej w lokalnych mediach. Plan został przesłany do partnera wiodącego i będzie włączony do ogólnopolskiego programu działań doradztwa energetycznego. Plan ogólnopolski jest jeszcze  w fazie tworzenia i uzgadniania z ministerstwami, ale niebawem poznamy jego ostateczny kształt.

Podstawą jest PGN

WFOŚiGW w Katowicach planuje na pierwszym etapie działań przekonać potencjalnych interesariuszy, że doradcy są ich partnerami i służą wsparciem we wszystkich działaniach, których celem jest poprawa gospodarowania energią, a w konsekwencji ograniczenie jej zużycia i poprawa jakości środowiska, w którym żyjemy. Doradcy będą przekonywać władze gminne do tworzenia PGN i wspólnie czuwać nad tym, aby były one opracowane profesjonalnie i mogły stanowić podstawę działań strategicznych na drodze dojścia do efektywnego gospodarowania energią. PGN nie stanowi dokumentu zamkniętego, musi być na bieżąco modyfikowany, a wszelkie prowadzone działania i osiągane w ich wyniku efekty monitorowane. Ten proces nie może przebiegać prawidłowo bez stałego nadzoru ze strony energetyka gminnego. Mocno akcentowana będzie również potrzeba zatrudniania w gminach ?gospodarzy? do spraw energii.. Zadaniem doradców będzie przekonanie i podkreślenie, że wszelkie koszty szybko się zwrócą, a bez stworzenia solidnej podstawy i kompleksowego podejścia do spraw energii na każdym poziomie założone cele nie zostaną osiągnięte. Zaletą systemu wsparcia doradczego w kształcie realizowanym w regionie dolnośląskim jest fakt, że doradcy będą blisko interesariuszy i pomogą dopasowywać swoje usługi do ich indywidualnych potrzeb. Dzięki podejmowaniu działań w systemie ogólnopolskim doradcy będą mogli z kolei korzystać z merytorycznego wsparcia kolegów z innych regionów, a także ekspertów z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.