Przegląd prasy
We wprowadzonej normie europejskiej PN-EN 752-1-4 zaznaczono, iż „przeciążenie w systemach kanalizacyjnych jest niepożądane”. Zgodnie z zasadą projektowania przekrojów kanałów sanitarnych w Polsce, może ono prowadzić do niedowymiarowania średnic kanałów (dotyczy to zwłaszcza rezerwy bezpieczeństwa przepustowości). Rezerwa ta powinna być wyznaczona po określeniu miarodajnego odpływu (łącznie ze ścieków, wód przypadkowych i dopływu wód deszczowych). Wtedy to powinien następować dobór odpowiedniego przekroju kanału, np. w Niemczech od 50 do 70%, a powstająca rezerwa byłaby zabezpieczeniem pewności działania systemu. Dodatkowo taka zmiana nie tylko nie generuje znacznych dodatkowych kosztów, ale jeszcze umożliwia modyfikację systemu.
Istotne jest również określenie wielkości obliczania sieci kanalizacyjnej, by odpowiadała standardom odwodnienia terenu. Do zdefiniowania ważne jest ustalenie częstotliwości wystąpienia opadu dla nieuniknionego wylania i podtapiania.
W celu odpowiedniego wymiarowania kanałów można zastosować metody obliczeniowe zalecane w normach PN-EN 752-2, aczkolwiek podane wartości częstotliwości projektowych są niewłaściwe. W ten sposób, w porównaniu do metod niemieckich, zostaje zaniżona wartość miarodajnego do wymiarowania kanałów strumienia deszczu. Istotę stanowi ujednolicenie w państwach unijnych poziomu wymagań co do ochrony przed wylaniem z systemów odwodnieniowych.
Na podstawie: Kotowski A.: O potrzebie dostosowania zasad wymiarowania kanalizacji w Polsce do wymagań normy PN-EN 752 i zaleceń Europejskiego Komitetu Normalizacji. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 6/2006
Przepływy projektowe
Przeprowadzono doświadczenie, w którym badano przepływy projektowe według czterech metod. Opierano się na pomiarach na przyłączach dla różnej wielkości budynków mieszkalnych by w ten sposób porównać i wyznaczyć najkorzystniejszą z metod. Przy metodzie Brixa (tzw. „niemieckiej”), mającej zastosowanie głównie do zabudowy jednorodzinnej i mniejszych budynków wielorodzinnych, stwierdzono, iż nadaje się do wymiarowania instalacji bez zaopatrzenia w ciepłą wodę użytkową lub indywidualnymi urządzeniami. Natomiast w metodzie Spysznowa, wykorzystywanej w dużych i bardzo dużych budynkach wielorodzinnych istniały przypadki niedoszacowania wartości dobowego zapotrzebowania na wodę, w wyniku czego projektowane średnice przewodów, także cieplej wody, były zbyt małe. Jednakże najlepiej przystosowane do projektowania instalacji wodociągowych z centralnym zaopatrzeniem w ciepłą wodę użytkową są dwie inne metody: Szopenowskiego i aktualna norma. Zaletą tej pierwszej jest uniwersalność do wszelkiego rodzaju budynków i ich grup oraz możliwość obliczania przepływów nawet na niepełnych danych wyjściowych. Aktualne normy natomiast umożliwiają obliczanie przepływów zarówno na ogólnej ilości wody, jak i oddzielnie dla wody ciepłej i zimnej. Jednakże częściej występuje wtedy problem przewymiarowywania, wynikający z przestarzałych warunków technicznych.
Na podstawie: Orłowska M.: Wyznaczanie przepływów obliczeniowych przy doborze wodomierzy głównych i projektowaniu średnic instalacji wodociągowych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 6/2006
Infrastruktura i Środowisko
Celem Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska. Na jego realizację zostało przeznaczonych 26 104,7 mln euro, w tym ze środków unijnych 21 275,2 mln euro (z Funduszu Spójności – 18 927,6 mln euro, z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – 2 347,6 mln euro). Ujęte działania stanowią dopełnienie przedsięwzięć realizowanych w ramach regionalnych programów operacyjnych oraz przygotowawczych na lata 2007-2013. Przewidziana realizacja na lata 2007-2013 wynika z Narodowej Strategii Spójności, która określa priorytety oraz systemy wdrażania funduszy unijnych. Dokument ten zakłada wykonanie szczegółowych celów określonych na podstawie Strategii Lizbońskiej, Strategicznych Wytycznych Wspólnoty oraz wniosków z analizy słabych i mocnych stron polskiej gospodarki. Realizowanych będzie 14 priorytetów, m.in. ten poświęcony gospodarce wodno-ściekowej, którego celem będzie rozbudowa infrastruktury warunkującej rozwój gospodarczy. Do zadań szczegółowych zalicza się, do końca 2013 r., wyposażenie aglomeracji powyżej 15 tys. RLM w systemy kanalizacji, oczyszczalnie ścieków oraz zapewnienie odpowiedniej jakości wody pitnej. Zmniejszenie całkowitego ładunku zanieczyszczeń w ściekach komunalnych poprzez wyposażenie aglomeracji pomiędzy 2 a 15 tys. RLM w systemy kanalizacji i oczyszczania ścieków oraz zapewnienie odpowiedniej jakości wody pitnej również będzie realizowane w ramach powyższego priorytetu. Odpowiednie przygotowanie różnych podmiotów, zwłaszcza administracji publicznej i beneficjentów, jest istotne w celu wykorzystania dostępnych środków.
Na podstawie: Tomaka M.: „Infrastruktura i środowisko” w Narodowej Strategii Spójności. „Przegląd Samorządowy” 4/2006 oraz portali internetowych: www.fundusze.ukie.gov.pl, www.funduszestrukturalne.gov.pl
Audyt cen
Analizy polskiego rynku wykazują, iż największymi lokalnymi monopolistami są firmy wodociągowo-kanalizacyjne oraz ciepłownicze. Aczkolwiek ocena efektywności działalności spółek z udziałem gminy wskazuje na istotę poziomu usług w połączeniu z cenami i rynkową konkurencją. Zatwierdzanie podwyżek cen przez radę gminy, m.in. na dostawę wody i odbiór ścieków, często nie do końca znajduje uzasadnienie. Ceny kształtowane są na zasadzie kompromisu między wyższymi propozycjami firm wodociągowych i kanalizacyjnych a obniżaniem ich przez radnych. Racjonalnym rozwiązaniem, będącym obiektywną oceną cen, byłoby wprowadzenie opinii z zewnątrz. Zestawienie niezależnego i bezstronnego zdania audytora z propozycją przedsiębiorstw ułatwiłoby podejmowanie decyzji oraz pomogło zweryfikować biznesplany inwestycyjne. Ową weryfikacje kosztów przeprowadzano by corocznie, by móc optymalizować podwyżki, np. opłat za wodę i ścieki. Nowy mechanizm kształtowania cen minimalizowałby pokrywaną w ten sposób niegospodarność występującą w niektórych podmiotach komunalnych i nieuzasadnione koszty.
Na podstawie: Strzelec M.: Kształtowanie cen za usługi komunalne. „Wspólnota” 21/767, 2006
Opracowała: Katarzyna Błachowicz