Ogrody na dachu
Rozwiązaniem alternatywnym, umożliwiającym zagospodarowanie wód opadowych na terenach zurbanizowanych, są zielone dachy. Ich głównym zadaniem jest jak najlepsze odtworzenie naturalnej infiltracji i retencji oraz kontrola ilości i jakości odpływu z terenów zabudowanych. Badania możliwości retencyjnych dachów zielonych prowadzono na dachu budynku Centrum Dydaktyczno-Naukowego Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jednym z modeli był dach, w którym zastosowano warstwy konstrukcyjne dachu ekstensywnego z systemem drenażu odwadniającego – rozwiązanie niesystemowe. Warstwę substratu obsadzono kostrzewą owczą odmiany sina. Drugie stanowisko to model dachu ekstensywnego z zastosowaniem drenażu żwirowego – rozwiązanie systemowe. Na warstwie substratu posadzono rozchodnik ostry odmiany Golden Queen. Rejestrację opadów i odpływów prowadzono w sposób ciągły z krokiem czasowym 30 s. Badania wykonywano od 16 czerwca do 31 października 2009 r. W analizowanym okresie średnia retencyjność obu rozwiązań konstrukcyjnych wynosiła 89%. Dla porównania objętość wody, która nie odpłynęła z dachu tradycyjnego w stosunku do całkowitej objętości opadu, który spadł na powierzchnię modelową dachu, stanowiła 39%. Z kolei opóźnienie odpływu, czyli różnica w czasie pomiędzy początkiem opadu a początkiem wystąpienia odpływu z dachu wyniosło min. 2 min dla dachu tradycyjnego, 10 min dla dachu z drenażem odwadniającym i 7 min dla dachu, na którym zastosowano drenaż żwirowy. W celu sformułowania kolejnych wniosków z funkcjonowania zielonych dachów w warunkach wrocławskich niezbędne jest prowadzenie dalszych badań.
Na podstawie: Burszta-Adamiak E.: Retencja wód opadowych na dachach zielonych w warunkach wrocławskich. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 3/2010
 
Ocena awaryjności sieci
Jednym z ważniejszych problemów eksploatacyjnych, z jakimi borykają się przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, jest awaryjność sieci. Duży wpływ na występowanie uszkodzeń ma struktura materiałowa przewodów. Pod względem awaryjności najkorzystniej w Polsce jest oceniana sieć wodociągowa wykonana z tworzyw termoplastycznych (PE i PVC) oraz żeliwa sferoidalnego. Charakteryzują się one mniejszą intensywnością uszkodzeń w porównaniu z przewodami wykonanymi z takich materiałów jak: stal, żeliwo szare, żelbet i azbestocement. W porównaniu z wieloma krajami świata, sieci wodociągowe w Polsce odznaczają się na ogół znacznie wyższą awaryjnością (od trzech do dziesięciu razy). Elementy sieci kanalizacyjnych cechują się niższą awaryjnością niż elementy sieci wodociągowych. Na ogół intensywność uszkodzeń przewodów kanalizacyjnych jest kilkadziesiąt razy mniejsza. Jedynie w przypadku elementów uzbrojenia przewodów wodociągowych tranzytowych i wpustów deszczowych, awaryjność jest porównywalna. W celu dokonania oceny stopnia uszkodzeń sieci niezbędne są badania eksploatacyjne, a często także szczegółowa inspekcja telewizyjna. Pozwala ona na ustalenie dokładnego miejsca uszkodzenia, jego rodzaju oraz zasięgu. Umożliwi to podjęcie decyzji dotyczących zakresu, sposobu i kolejności odnowy przewodów.
Na podstawie: Kwietniewski M.: Awaryjność sieci w Polsce. „BMP Ochrona Środowiska” 1/2010
 
Eliminacja ksenoestrogenów
Ksenoestrogeny to antropogeniczne mikrozanieczyszczenia środowiska wodnego, które wykazują aktywność estrogeniczną wobec organizmów żywych, a tym samym mogą szkodliwie wpływać na zdrowie człowieka. Obecność tych substancji w wodach naturalnych skłania do rozważań nad możliwościami ich usuwania w procesach uzdatniania wody. Efektywność eliminacji ksenoestrogenów, takich jak np. bisfenol A i nonylofenol, w klasycznej stacji uzdatniania wody powierzchniowej wykorzystującej procesy koagulacji i klarowania wody, filtracji i dezynfekcji nie przekracza odpowiednio 76 i 73%. Skuteczność usuwania ksenoestrogenów z wody zależy od rodzaju procesu uzdatniania, jego realizacji oraz zastosowanego układu. Najmniejszą efektywność (0-7%) eliminacji tych związków (bisfenolu A i nonylofenolu) z wody uzyskano w procesach koagulacji, flokulacji i sedymentacji. Niskie usunięcie badanych związków nieprzekraczające 39%, obserwowano również w procesie sorpcji, realizowanym z użyciem pylistego węgla aktywnego PWA. Kompletne usunięcie ksenoestrogenów można osiągnąć przy wykorzystaniu granulowanego węgla aktywnego GWA w kolumnie sorpcyjnej. Alternatywą dla tradycyjnych metod eliminacji ksenoestrogenów jest chemiczne utlenianie (chlorowanie i ozonowanie wody) oraz procesy membranowe. Eliminacja nonylofenolu przy dawce chloru w wodzie 2 mg/dm3 przekraczało 77%, a zastosowanie dawki 6 mg/dm3 umożliwiło kompletne usunięcie tego związku z wody. W przypadku ozonowania całkowitą eliminację nonylofenolu uzyskano przy dawce ozonu równej 4 mg/dm3. Z kolei w procesach membranowych możliwe jest usunięcie ksenoestrogenów przekraczające 85% (z użyciem odwróconej osmozy) i 66% (w przypadku nanofiltracji).
Na podstawie: Dudziak M.: Usuwanie ksenoestrogenów w procesach uzdatniania wody. „Instal” 3/2010
 
Osady ściekowe a uprawa roślin
Powstałe w procesach oczyszczania ścieków osady mogą być wykorzystywane do uprawy sadzonek drzew, krzewów i bylin, czyli roślin, które nie są przeznaczone do spożycia i produkcji pasz. Ze względu na walory energetyczne coraz większą popularnością cieszą się uprawy gatunków o dużej dynamice wzrostu i wysokiej produktywności, takie jak topola czy wierzba. Planując założenie plantacji szybko rosnących roślin energetycznych połączonej z wykorzystaniem osadów ściekowych, należy pamiętać o uwarunkowaniach prawnych i zezwoleniach na wykorzystanie osadów do nawadniania i nawożenia oraz o ograniczeniach wynikających z ochrony gleby i wody. Z kolei wybierając lokalizację plantacji, trzeba brać pod uwagę rodzaj uprawy, system nasadzeń, infrastrukturę (np. odległość od oczyszczalni ścieków) oraz klimat i warunki glebowe. Wykorzystywanie osadów ściekowych do uprawy roślin wiąże się z koniecznością uzyskania zgody odpowiednich władz, akceptacji społecznej oraz prowadzeniem monitoringu i kontroli. Produkcja biomasy połączona z zagospodarowaniem osadów ściekowych wymaga dokładnego zaplanowania i zarządzania, aby zapewnić jej trwałość i zabezpieczyć ludzi oraz środowisko przed potencjalnie negatywnymi skutkami stosowania osadów ściekowych, np. w wyniku skażenia wód powierzchniowych, podziemnych lub gleby.
Na podstawie: Łukaszuk M.: Zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i produkcji pasz na przykładzie upraw roślin energetycznych. Prawny serwis informacyjno-doradczy „Woda i Ścieki” 3/2010
 
 
Opracowanie:
Małgorzata Małowska-Bandosz