Przegląd prasy

Jednym ze sposobów oczyszczania ścieków powstających w gospodarstwach domowych mogą być gruntowo-roślinne oczyszczalnie ścieków. Składają się one z wielokomorowego osadnika gnilnego, w którym ścieki są wstępnie oczyszczone oraz filtra gruntowo-roślinnego. Stanowi on specjalne złoże, którego podstawą są rośliny wodolubne, spotykane na terenach podmokłych, takie jak: pałka wodna, kosaciec, trzcina pospolita oraz wierzba wiciowa. Roślinność ma za zadanie pobór związków biogennych oraz zmniejszenie ładunku odpływających zanieczyszczeń przez parowanie wody. Ponadto poprzez rozwiniętą strefę korzeniową zapewniają dogodne warunki dla rozwoju bakterii i innych mikroorganizmów mających istotny udział w oczyszczaniu ścieków. W celu wypełnienia powierzchni filtracyjnej stosowane są materiały nieorganiczne, najczęściej mieszanina żwirów i piasków. Jako wypełnienia złoża nie należy używać materiałów zawierających domieszki ilaste, pyłowe lub wtrącenia glebowe ze względu na ryzyko zakłócenia podpowierzchniowego przepływu ścieków w złożu. Ścieki oczyszczone za pomocą oczyszczalni gruntowo-roślinnej mogą być odprowadzone do gruntu lub środowiska wodnego. Eksploatacja oczyszczalni polega na wywożeniu osadów z osadnika gnilnego raz w roku lub co dwa lata. Zaletą oczyszczalni gruntowo-roślinnych jest bezobsługowa eksploatacja, wysoki stopień eliminacji substancji organicznych, a także niska cena. Ponadto charakteryzują się one naturalnym wyglądem, co wpływa na estetykę krajobrazu.

Na podstawie: M. Łukaszczuk: Gruntowo-roślinne przydomowe oczyszczalnie ścieków. Prawny serwis informacyjno-doradczy „Woda i Ścieki” 4/2010

 

Wykładziny z zaprawy cementowej są najczęstszym sposobem zabezpieczenia rurociągów wykonanych z żeliwa sferoidalnego przed korozją. Pierwiastki wchodzące w skład powłoki cementowej mogą przedostawać się do płynącej rurociągiem wody, dlatego istotne jest sprawdzenie, czy nie stanowią one zagrożenia dla zdrowia ludzi. Analizy wody pochodzącej z nowych rur wykonanych z żeliwa sferoidalnego z wewnętrzną wykładziną cementową dokonano w oparciu o materiał pochodzący z pompowni głównej Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Puławach. Badania przeprowadzono na próbkach wody pobieranej z instalacji badawczej i niepoddanej dezynfekcji oraz wody poddanej chlorowaniu. W obydwu przypadkach zawartość pierwiastków śladowych była niewielka, zazwyczaj poniżej progu detekcji urządzenia. Jednak zaobserwowano, że w wodzie chlorowanej znacznie wzrosła ilość pierwiastków znajdujących się w składnikach podstawowych cementu. Największe wartości odnotowano dla wapnia i potasu. Uzyskane wyniki wskazują na wyraźny wpływ wody chlorowanej na rozpuszczanie wykładziny cementowej w porównaniu z wodą niechlorowaną. W związku z odkryciem, że w skład powłoki cementowej zastosowanej w rurociągach żeliwnych wchodzą znaczne ilości pierwiastków śladowych, należy przeprowadzić również badania wody po dłuższym okresie eksploatacji rurociągów.

Na podstawie: B. Kowalska, D. Kowalski, M. Kwietniewski, A. Musz, J. Wąsowski: Ocena wpływu wykładziny cementowej w rurociągach żeliwnych na jakość przesyłanej nimi wody – badania wstępne. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 4/2010

 

Decyzja o tym, z jakiego materiału mają być wykonane rurociągi, jest trudna. Jeden z parametrów, które należy brać pod uwagę przy wyborze, stanowi awaryjność. Badania przeprowadzone na terenie Górnego Śląska wykazały, że w przypadku przewodów żeliwnych awaryjność wynosi 0,76 awarii/km/rok, przewodów stalowych 0,39 awarii/km/rok, natomiast polietylenowych i wykonanych z polichlorku winylu – 0,14 awarii/km/rok. Z uwagi na technologię budowy najmniejszą awaryjnością charakteryzują się przewody tranzytowe, a najmniejszą podłączenia. Istotnym kryterium wyboru są koszty inwestycyjne oraz całkowite koszty budowy i eksploatacji przewodu. Tworzywa sztuczne i rury kompozytowe generalnie stawiają znacznie mniejsze opory przepływowi wody niż stal, żeliwo oraz beton. Ma to bezpośrednie przełożenie na koszty pompowania wody. Ważnym parametrem, jakim należy kierować się przy doborze rur, jest ich żywotność. Przewody metalowe ulegają korozji, natomiast te wykonane z tworzyw sztucznych wraz z upływem czasu tracą swoje właściwości wytrzymałościowe. Przy wyborze materiału ważna jest także pora roku, w której będą wykonywane prace. Rur PVC nie powinno układać się w temperaturze powietrza poniżej 5°C. Ważne jest także utrzymanie jednorodności materiałów, z których zbudowana jest sieć wodociągowa, kompletność połączeń przy zmianie materiału itp. Dobór właściwego materiału jest zadaniem problematycznym, tym bardziej że nie ma sprawdzonego algorytmu, którym można się posłużyć.

Na podstawie: W. Dąbrowski, M. Niedziołek: Niektóre przesłanki wyboru materiału na rurociągi. „Forum Eksploatatora” 2/2010

 

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP), polegające na współpracy sektora prywatnego i publicznego w realizacji projektów infrastrukturalnych, staje się coraz bardziej popularne w sektorze wodociągowo-kanalizacyjnym. Usługi zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na terenie danej gminy mogą zostać powierzone podmiotowi prywatnemu. Zawarcie umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym musi być powiązane z przekazaniem majątku (wkładu własnego) przez podmiot publiczny. Jest to zwykle całość infrastruktury sieciowej związanej ze świadczeniem usług wodociągowo-kanalizacyjnych. Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym wniesienie wkładu własnego w postaci składnika majątkowego może nastąpić w drodze sprzedaży, użyczenia, użytkowania, najmu albo dzierżawy. W przypadku, gdy usługi wodociągowo-kanalizacyjne na terenie gminy są świadczone przez odrębną spółkę komunalną, wdrożenie formuły PPP często opiera się na umowach wielostronnych, obejmujących gminę, spółkę komunalną i partnera prywatnego. Wówczas gmina zawiera umowę z wybranym przez siebie partnerem prywatnym. Konieczne będzie też podpisanie odrębnej umowy pomiędzy spółką komunalną a partnerem prywatnym – wówczas pozyska on tytuł prawny do infrastruktury sieciowej. Przepisy ustawy o PPP dają również możliwość utworzenia przez podmiot publiczny i partnera prywatnego wspólnej spółki kapitałowej. W tej sytuacji teoretycznie możliwe byłoby wniesienie przez gminę infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej do takiej spółki w drodze aportu.

Na podstawie: M. Szambelańczyk: Partnerstwo publiczno-prywatne w sektorze wodociągowo-kanalizacyjnym. „Technologia wody” 2/2010

 

 

Opracowanie: