Efektywność współspalania
Termiczne metody unieszkodliwiana osadów ściekowych wiążą się z ich spalaniem w przeznaczonych do tego celu indywidualnych instalacjach lub ich współspalaniem, gdzie osady mogą być dodawane do mieszanki paliwowej, a następnie utylizowane w obiektach energetyki zawodowej, tj. elektrowniach lub elektrociepłowniach. Warunkiem efektywnego prowadzenia procesu współspalania w konwencjonalnych ciągach technologicznych przystosowanych do spalania węgla kamiennego lub brunatnego jest ich odpowiednie dostosowanie do parametrów nowej mieszanki paliwowej. Przeprowadzono teoretyczną analizę uwzględniającą różny udział masowy osadów ściekowych w badanej mieszance paliwowej (0-20%) i szeroki zakres zmian stosunku nadmiaru powietrza w komorze spalania (1,1-1,5). Badania wykazały, iż zarówno wzrost zawartości osadów ściekowych w mieszance paliwowej, jak i wzrost stosunku nadmiaru powietrza powoduje obniżenie sprawności kotła. Niemniej, co bardzo ważne, spadek ten nie jest duży. Powoduje go głównie wzrost straty wylotowej fizycznej. W oparciu o uzyskane wyniki przeprowadzono także analizę ekologiczną procesu współspalania osadów ściekowych oraz ocenę ekonomiczną tego przedsięwzięcia. Wykazano, iż zwiększenie udziału masowego osadu ściekowego w mieszance paliwowej przekłada się na znaczne obniżenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Zmniejszenie stężenia CO2 przynosi natomiast wymierne korzyści finansowe. Obniżeniu ulegają opłaty za korzystanie ze środowiska naturalnego ustalane przez ministra środowiska.
Na podstawie: Werle S.: Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych na drodze współspalania. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 2/2011
 
Kanalizacyjna alternatywa
Odciążona kanalizacja małośrednicowa, choć w Polsce rzadko stosowana, nie jest rozwiązaniem nowym. Koncepcja tego systemu została opracowana już w latach trzydziestych XX w. Czynnikiem, gwarantującym bezawaryjną pracę sieci małośrednicowej może być zastosowanie nowatorskich rozwiązań. Wykorzystywane obecnie rodzaje armatury w odciążonej kanalizacji małośrednicowej wywierają pozytywny wpływ na współpracę osadników gnilnych z rurociągami. Do takich urządzeń zaliczyć można filtry wylotowe, zapobiegające zamulaniu sieci, zawory zwrotne, zawory pływakowo-kulowe, odpowietrzniki czy czyszczaki. W przeciwieństwie do tradycyjnej kanalizacji grawitacyjnej nie stosuje się tu studzienek kanalizacyjnych, co w znaczący sposób ogranicza koszt budowy sieci. W celu ograniczenia nakładów inwestycyjnych zalecane jest używanie nowoczesnych metod wykonania systemu kanalizacyjnego. Szczególnie obiecujące wydaje się być wykonanie sieci za pomocą koparek łańcuchowych, wiercenia horyzontalnego lub płużenia. Dodatkowo trwają prace związane z dokładnym opisem hydrauliki przepływu ścieków w sieci odciążonej kanalizacji małośrednicowej, co ma pozwolić na łatwiejsze jej projektowanie. Wymienione czynniki w istotny sposób mogą wpłynąć na rozwój tej technologii w najbliższych latach, zwłaszcza po 2015 r., kiedy skończą się dotacje z Unii Europejskiej i gminy będą zmuszone wybierać najtańsze rozwiązania sieci kanalizacyjnej.
Na podstawie: Błażejewski R., Nawrot T., Rzeszutek J., Skubisz W.: Nowatorskie rozwiązania armatury i technologie wykonania grawitacyjnej kanalizacji małośrednicowej. „Instal” 3/2011
 
Niesprawna regulacja
Według obecnie obowiązujących przepisów, funkcję regulatora, chroniącego odbiorców przed monopolistycznymi praktykami przedsiębiorstw wod-kan, pełnią władze gminy. Ich główne zadania określone przez ustawodawcę to udzielanie zezwoleń na prowadzenie usług, zatwierdzanie regulaminów dostarczania wody i odprowadzania ścieków, wieloletnich planów modernizacji i rozwoju urządzeń wod-kan oraz taryf za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie określa natomiast szczegółowych zasad prowadzenia tej regulacji. Niejasności pojawiają się podczas określania wymaganego w regulaminie minimalnego poziomu świadczonych przez przedsiębiorstwo usług oraz treści zezwolenia na prowadzenie tych usług. Problemy decyzyjne występują także podczas weryfikacji proponowanego przez przedsiębiorstwo planu modernizacji i rozwoju urządzeń wodociągowych oraz kanalizacyjnych. Przedmiotem szczególnych analiz i ocen regulatora zatwierdzającego taryfy powinny być koszty odmajątkowe (amortyzacja, podatek, odsetki od kredytów). Przepisy jednak w niewielkim stopniu pozwalają na regulację polityki inwestycyjnej przedsiębiorstwa. Te i podobne wady przepisów prawnych skutecznie utrudniają władzom gminnym pełnienie funkcji regulatora. Niestety, prawdopodobieństwo sfinansowania opracowania nowej ustawy wydaje się obecnie bardzo małe.
Na podstawie: Bylka H.: Rozmyte funkcje gminnego regulatora. „Przegląd Komunalny” 3/2011
 
Oczyszczalnie roślinne
W ostatnim dwudziestoleciu obserwuje się w Polsce zainteresowanie młodego pokolenia mieszkańców terenów podmiejskich i wiejskich roślinnymi technologiami oczyszczania ścieków. Tego typu oczyszczalnie, w szczególności systemy hybrydowe, to grupa form przestrzennych konstrukcji ziemnych, naśladujących ekosystemy bagienne. W systemach tych przez znaczną część roku poziom wody jest sztucznie utrzymywany nieznacznie powyżej poziomu terenu, co powoduje stan nasycenia gruntu i skutkuje rozwojem charakterystycznych form gatunków roślinności bagiennej i wodolubnej. Technologia roślinna jest zdecydowanie bardziej przyjazna środowisku i jako taka powinna być realizowana na terenach wiejskich oraz podmiejskich z zabudową rozproszoną. Zastosowanie systemów hydrofilowych jest uzasadnione również pod względem ekonomicznym. Budowa zbiorczej kanalizacji sanitarnej w rozproszonych warunkach zabudowy jest zdecydowanie kosztowniejsza zarówno dla indywidualnego inwestora, jak i samorządów gminnych. Obecnie wykorzystywane są rozmaite technologie i materiały wykonania oczyszczalni hydrofitowych. Godne polecenia jest zastosowanie w miejsce osadnika gnilnego polskiego wynalazku – osadnika szybowego, eliminującego uciążliwość zapachową oczyszczalni oraz zwiększającego redukcję zanieczyszczeń. Z praktycznego punktu widzenia w przydomowych systemach oczyszczalni roślinnych najlepiej sprawdzają się najprostsze i najtańsze rozwiązania w postaci pojedynczej prostokątnej kwatery VF-CW z osadnikiem szybowym albo biotoaletą.
Na podstawie: Dąbek Z.: Niekonwencjonalne technologie utylizacji ścieków bytowych. Część trzecia. Systemy oczyszczalni roślinnych. „Forum Eksploatatora” 2/2011
 

Opracowanie: Martyna Matuszczak