Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW), która weszła w życie w 2000 r., jest obecnie wprowadzana do ustawodawstwa krajów członkowskich UE. Przed końcem 2009 r. kraje te przedłożyły Komisji Europejskiej plany gospodarowania wodami. Okazuje się, że wdrażanie RDW, oprócz pozytywnego następstwa, jakim będzie poprawa stanu wód, skutkuje też ograniczeniem przyszłego rozwoju sektora energetyki wodnej, gdyż interpretacja dyrektywy na poziomie poszczególnych krajów ma bezpośredni wpływ na akceptowanie lub odrzucanie nowych projektów budowy elektrowni oraz na politykę przyznawania koncesji i pozwoleń.
Obecną sytuację MEW w wielu krajach członkowskich UE można opisać raczej jako „próbę przetrwania” niż rozwój. W państwach tych podjęto działania, które mają bardzo zły wpływ na sektor. W Polsce w połowie 2009 r. przeprowadzono akcję pod hasłem „Moratorium dla MEW”, której celem było zakazanie budowy nowych MEW i dążenie do wycofania wydanych już pozwoleń. W Słowenii weszło w życie nowe rozporządzenie dotyczące przepływu nienaruszalnego, którego konsekwencją jest spadek produkcji z nowych MEW o 30-60%, co skutkuje nieopłacalnością ich budowy. We Francji ustanowienie nowej klasyfikacji rzek skutkuje zredukowaniem planowanej produkcji w elektrowniach wodnych do 2020 r. z 7 do 2-3 TWh.
Równocześnie UE poprzez przyjęcie dyrektywy o OZE w grudniu 2008 r. wyznaczyła prawnie wiążące cele zwiększenia wykorzystania energii z odnawialnych źródeł do 20% do 2020 r. Kraje członkowskie mają podjąć decyzję o tym, jakie to będą źródła do końca czerwca br. Energia wody jako niezawodne i najbardziej wydajne odnawialne źródło energii ma do odegrania rolę kluczową. Dla przykładu małe elektrownie wodne w Stanach Zjednoczonych, wspierane finansowo przez władze federalne, znalazły się w fazie prawdziwego rozkwitu. Podobne tendencje można zaobserwować również w innych krajach, zwłaszcza w Chinach i Japonii.
Motorem rozwoju technologii związanych z hydroenergetyką są potrzeby i naciski związane z nowymi rozwiązaniami przyjaznymi środowisku. Sektor cały czas ewoluuje i już w tej chwili ma w ofercie liczne propozycje, które wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom, np. elektrownie wielozadaniowe, w których produkcja energii jest powiązana z innymi zastosowaniami istniejącej infrastruktury, modernizowanie starych i niepracujących MEW oraz stosowanie nowych, innowacyjnych technologii. Rozwiązania te mają na celu poprawienie funkcjonowania elektrowni w środowisku.
Inwestowanie w sferę badań i rozwoju jest kluczowym sposobem znalezienia rozwiązań zarazem ograniczających wpływ na środowisko i maksymalizujących produkcję energii. Wynika z tego, że energetyka wodna powinna być ujęta w Strategicznym Planie w Dziedzinie Technologii Energetycznych (SET Plan), który odpowiadać będzie za przekazywanie większość funduszy unijnych na badania nad technologiami przyjaznymi środowisku. W przyszłości – wraz z rozwojem źródeł rozproszonych w sieci elektroenergetycznej – rola energetyki wodnej będzie wzrastać, szczególnie w kontekście zapewnienia stabilności sieci i bezpieczeństwa energetycznego.
 

Ewa Malicka,
TRMEW