Sprawozdania roczne: krok po kroku

Wśród wymagań nałożonych na wprowadzających sprzęt Ustawą z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (DzU nr 180, poz. 1495, z późn. zm.) znajduje się grupa obowiązków odnoszących się do sprawozdawczości.

GIOŚ gromadzi informacje zawarte w sprawozdaniach w bazie danych o sprzęcie oraz zużytym sprzęcie i na ich podstawie sporządza coroczny Raport o funkcjonowaniu systemu gospodarki zużytym sprzętem.

Przedsiębiorcy uczestniczący w systemie zagospodarowania zużytego sprzętu obowiązki sprawozdawcze realizują samodzielnie – z wyjątkiem wprowadzających sprzęt, którzy zawarli umowy i tym samym przekazali obowiązek organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Roczne sprawozdania dla wprowadzających sprzęt i organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego

 

Na wstępie należy wyjaśnić, że zgodnie z nowelizacją ustawy o ZSEE, tj. Ustawą z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU nr 223, poz. 1464), wprowadzono poziomy zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego przeznaczonego dla gospodarstw domowych. Zostały one określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 22 grudnia 2008 r. w sprawie minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu (DzU nr 235, poz. 1615). Wprowadzenie poziomów zbierania miało istotny wpływ na modyfikacje, jakim poddano nie tylko roczne sprawozdania przesyłane przez wprowadzających sprzęt, ale również pozostałą sprawozdawczość.

 

Sprawozdania mogą być przekazywane w formie pisemnej na adres: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa. Ponadto w postaci dokumentu elektronicznego, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu Ustawy z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (DzU nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), na adres skrzynki podawczej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Wszystkie sprawozdania roczne powinny być złożone do GIOŚ do 15 marca roku następującego po tym, którego dotyczą.

Wszystkie rodzaje składanych do GIOŚ sprawozdań zawierają część wspólną. Jest to z pozoru mniej istotna informacja, a mianowicie „dane osoby sporządzającej wniosek”. Należy wyjaśnić, że osoba sporządzająca sprawozdanie to najczęściej nie „wprowadzający sprzęt” (osoba wskazana w KRS), a osoba fizycznie sporządzająca formularz sprawozdania, a poprawne jej wskazanie w sprawozdaniu wraz z aktualnym numerem telefonu służbowego często w przypadku wątpliwości może ułatwić kontakt pracownika GIOŚ weryfikującego poprawność danych zawartych w sprawozdaniu. Natomiast każde sprawozdanie w miejscu „data, podpis i pieczęć wprowadzającego sprzęt” musi być podpisane przez wprowadzającego, czyli np. osobę wskazaną w KRS do podpisywania tego rodzaju dokumentów. Dla sprawozdań częścią wspólną jest dział dotyczący danych „wprowadzającego sprzęt” i tu należy zawrzeć informacje na temat „firmy przedsiębiorcy”, czyli nazwę firmy oraz numer rejestrowy wprowadzającego sprzęt, pod którym firma figuruje w rejestrze GIOŚ. Ponadto trzeba ująć dane odnośnie oznaczenia siedziby i adres, a także numery NIP i REGON wprowadzającego sprzęt. Dodatkowo należy podkreślić, że w całej sprawozdawczości przesyłanej do GIOŚ posługujemy się numerami i nazwami grup oraz rodzajów sprzętu wymienionymi w załączniku nr 1 do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

 

Wzór wykazu zakładów przetwarzania określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z 8 czerwca 2009 r. w sprawie wzoru wykazu zakładów przetwarzania zużytego sprzętu (DzU nr 94, poz. 783).

W dziale I sprawozdania „Dane wprowadzającego sprzęt” należy zawrzeć dwie informacje: „firma przedsiębiorcy”, czyli nazwę firmy, oraz numer rejestrowy, a więc ten, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy u zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. W dziale II wprowadzający wskazuje dane prowadzącego zakład przetwarzania, z którym ma zawartą umowę, czyli: firma przedsiębiorcy, oznaczenie siedziby i adres, numer rejestrowy, numery NIP i REGON. W dalszej części sprawozdania trzeba wymienić dane wynikające bezpośrednio z umowy: „termin obowiązywania umowy” i tu należy podać datę (w formie dzień, miesiąc, rok), do której podpisana umowa obowiązuje, a w przypadku, gdy obowiązuje ona bezterminowo, wskazać słownie „umowa zawarta bezterminowo”.

Następnie w dziale III „Informacje o zakładzie przetwarzania” należy podać adresy zakładów przetwarzania, jeżeli przedsiębiorca posiada takich kilka, oraz adres zakładu przetwarzania, jeśli jest inny niż przedsiębiorcy. W miejscu „numer i nazwa grupy oraz numer i nazwa rodzaju sprzętu”– trzeba podać numery i nazwy grup oraz urządzeń, z których powstał zużyty sprzęt przyjmowany przez zakład przetwarzania zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy oraz zgodnie z informacją zawartą we wniosku wprowadzającego sprzęt o wpis do rejestru. Dane te dotyczą sprzętu objętego umową pomiędzy wprowadzającym a zakładem przetwarzania. Ostatnią wzmianką jest informacja o zdolnościach przetwórczych zakładu przetwarzania. Należy podaćwartości wynikające z decyzji wojewody (po zmianie kompetencji marszałka województwa), zezwalającej na prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania zużytego sprzętu, wydanej dla prowadzącego zakład przetwarzania. Zdolność przetwórcza powinna być wyrażona w Mg/rok.

Równocześnie trzeba pamiętać, że podstawą sprawozdawczości wprowadzającego sprzęt (za wyjątkiem sprawozdania o ilości i masie wprowadzonego sprzętu) jest zaświadczenie, które prowadzący zakład przetwarzania jest obowiązany dwa razy w roku kalendarzowym wystawić wprowadzającemu sprzęt, z którym ma zawartą pisemną umowę.

 

Wzór sprawozdania stanowi załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z 28 sierpnia 2009 r. w sprawie wzorów sprawozdań o zużytym sprzęcie (DzU nr 153, poz. 1226).

Podzielone jest ono na dwie podstawowe części: dane o osiągniętych poziomach zbierania oraz dane o osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu. W części pierwszej sprawozdania, prócz wskazania grup i rodzajów sprzętu, wyróżniamy także dwie podstawowe informacje, czyli osiągnięty poziom zbierania zużytego sprzętu pochodzącego: z gospodarstw domowych i od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe. Podział taki jest szczególnie istotny ze względu na wprowadzenie wspomnianego poziomu zbierania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych. Należy również przypomnieć, że zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o ZSEE za takowy uznaje się również ten z innych źródeł, który ze względu na charakter i ilość jest podobny do zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych. Natomiast sam poziom zbierania stanowi wyrażony w procentach iloraz masy zebranego zużytego sprzętu do masy sprzętu wprowadzonego do obrotu na terytorium kraju w poprzednim roku kalendarzowym. Przedsiębiorca wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych i sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw domowych wypełnia obie kolumny, a rozliczany będzie jedynie z poziomu zbierania sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych.

W drugiej części sprawozdania trzeba wskazać osiągnięte poziomy odzysku i recyklingu. Zostały one określone w art. 30 ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Natomiast wzory, na podstawie których należy wyliczyć osiągnięte przez przedsiębiorcę poziomy odzysku i recyklingu określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z 15 czerwca 2009 r. w sprawie sposobów obliczania poziomów odzysku i recyklingu zużytego sprzętu (DzU nr 99, poz. 837). Poziomy odzysku i recyklingu należy obliczyć łącznie dla sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych oraz dla sprzętu innego niż przeznaczony dla gospodarstw domowych.

Przez poziom recyklingu rozumiemy wyrażony w procentach iloraz masy odpadów powstałych ze zużytego sprzętu poddanych procesowi recyklingu oraz masy przekazanego do ponownego użycia zużytego sprzętu lub części składowych pochodzących ze zużytego sprzętu w stosunku do masy zebranego zużytego sprzętu przekazanego do prowadzącego zakład przetwarzania.

Z kolei poziom odzysku oznacza wyrażony w procentach iloraz masy odpadów powstałych ze zużytego sprzętu poddanych innym niż recykling procesom odzysku, masy odpadów powstałych ze zużytego sprzętu poddanych procesowi recyklingu oraz masy przekazanego do ponownego użycia zużytego sprzętu lub części składowych pochodzących ze zużytego sprzętu w stosunku do masy zebranego zużytego sprzętu przekazanego do prowadzącego zakład przetwarzania.

 

Ostatnim z trzech sprawozdań rocznych jest sprawozdanie o wysokości opłaty produktowej dla sprzętu. Jego wzór określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z 8 czerwca 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej dla sprzętu (DzU nr 94, poz. 784).

Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 65 ust 2 ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym należną opłatę produktową oblicza się jako iloczyn stawki opłaty produktowej (dla źródeł światła 18 zł, natomiast dla pozostałego sprzętu 1,8 zł) i różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odpowiednio zbierania, odzysku albo recyklingu zużytego sprzętu.

Sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej, podobnie jak sprawozdanie o osiągniętych poziomach zbierania, odzysku i recyklingu, także podzielone jest na dwa podstawowe działy. Jeden dotyczy opłaty produktowej z tytułu nieosiągnięcia wymaganego poziomu zbierania, a drugi opłaty produktowej z tytułu nieosiągnięcia wymaganego poziomu odzysku i recyklingu. Obowiązkowy (do osiągnięcia) poziom zbierania (dla sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych) określono we wspomnianym rozporządzeniu Ministra Środowiska z 22 grudnia 2008 r. i dla sprzętu oświetleniowego rodzaj 2-5 wynosi 40%, natomiast dla pozostałych grup sprzętu 24%. Z kolei wymagane poziomy odzysku i recyklingu wynikają bezpośrednio z art. 30 ustawy o zużytym sprzęcie i w zależności od danej grupy sprzętu określone są na różnej wysokości od 50 do 80%.

W związku z tym opłatę produktową za nieosiągnięcie wymaganego poziomu zbierania oblicza się jedynie w stosunku do zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych, a opłatę produktową za nieosiągnięcie wymaganego poziomu odzysku i recyklingu szacuje się w stosunku do całości zużytego sprzętu. Potrzebne do wyliczenia opłaty produktowej osiągnięte poziomy odpowiednio zbierania, odzysku i recyklingu zużytego sprzętu są zawarte w sprawozdaniu o osiągniętych poziomach zbierania, odzysku i recyklingu zużytego sprzętu.

Wysokość należnej opłaty produktowej dla wprowadzającego sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych będzie sumą dwóch opłat produktowych – jednej wynikającej z nieosiągnięcia wymaganego poziomu zbierania oraz drugiej – wynikającej z nieosiągnięcia wymaganego poziomu odzysku i recyklingu. Natomiast dla przedsiębiorców wprowadzających sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw domowych należna opłata produktowa będzie wyliczona jedynie za nieosiągnięcie wymaganego poziomu odzysku i recyklingu.

Zgodnie z art. 68 Ustawy z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym należną opłatę produktową należy wpłacić do 31 marca roku kalendarzowego, następującego po tym, którego opłata dotyczy, na odrębny rachunek bankowy wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

 

 

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska,

Warszawa