W efekcie, pewne technologie uznawane są lub mogą być jako spełniające a inne jako niewypełniające minimalnych wymagań technicznych dla procesów MBP. W tym kontekście warto pochylić się w szczególności nad dwoma procesami ? stabilizacji tlenowej i biosuszenia. Oba tematy znane są od dawna, jednak wydaje się, że dopiero pierwszy projekt rozporządzenia w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych, który procesy te ujął w ramy prawne, zapoczątkował dyskusję w Polsce. Z jednej strony spróbowano określić podstawowe wymagania technologiczne dla prowadzenia tych procesów, z drugiej zaś doprecyzować warunki formalno-prawne. Słowa ?spróbowano? i ?starano się? użyte są celowo, gdyż śledząc toczącą się obecnie dyskusję nad nowym projektem rozporządzenia w sprawie MBP, można zaobserwować, że nadal pojawia się wiele wątpliwości, w szczególności dotyczących stosowania różnych rozwiązań technologicznych i spełniania przez te technologie wymogów prawnych. 

Wspólny mianownik
Zacznijmy od tego, co łączy oba procesy. Po pierwsze, są to procesy biologicznego przetwarzania w warunkach tlenowych. Materiał poddawany przetwarzaniu wymaga zatem systemów napowietrzania oraz zapewnienia odpowiedniej granulacji. Jednocześnie oba procesy są egzotermiczne
? w wyniku przemian biologicznych (aktywności mikroorganizmów) uwalniana jest energia w postaci ciepła. Procesy te mogą być prowadzone w tej samej instalacji (po uwzględnieniu szczegółowych uwarunkowań) i zakwalifikowane są do grupy o kodzie D8. Oba procesy mogą być elementem biologicznego przetwarzania w instalacji MBP. Ze względu na potencjalnie negatywne oddziaływanie na środowisko (głównie w zakresie emisji do powietrza oraz gospodarki odciekami), oba procesy muszą być prowadzone w instalacjach spełniających określone parametry techniczne. Pozostałe uwarunkowania są odmienne dla obu procesów, co skutkuje, m.in. podczas projektowania czy eksploatacji, konicznością doboru odpowiednich rozwiązań.  Wymaga też uwzględnienia szczegółowych zapisów w pozwoleniu zintegrowanym oraz prowadzenia odpowiedniej sprawozdawczości. 

Uwarunkowania formalno-prawne
Warunki prowadzenia procesów biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z 11 września 2012 w sprawie mechaniczno- biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (Dz.U. z 24 września 2012 r. poz. 1052). W związku z faktem, że 18 września 2014 r. ukazał się nowy, trzeci już w tym roku, projekt rozporządzenia w sprawie MBP, w niniejszej części uwzględnione zostaną także jego zapisy. Podstawowe uwarunkowania formalnoprawne wynikające bezpośrednio i pośrednio z zapisów rozporządzenia i projektu rozporządzenia zestawiono w tabeli 1. Jak wynika z zestawienia w tabeli 1, podstawowym celem procesów biologicznej stabilizacji  jest przygotowanie odpadów do składowania, natomiast procesy biologicznego suszenia zakładają ich przygotowanie do dalszego przetwarzania w celu wysortowania głównie frakcji palnej. To stanowisko podtrzymało Ministerstwo Środowiska, m.in. w zestawieniu uwag do projektu rozporządzenia w sprawie MBP z 13 lutego 2014, które ukazało się 25 czerwca 2014 r. wraz z raportem z konsultacji publicznych projektu Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Podstawowe wymagania technologiczne Ze względu na cel przetwarzania odpadów
w procesach biologicznych, instalację należy dostosować pod względem technologicznym. Warto zaznaczyć, że niemal każda instalacja służąca biologicznej stabilizacji nadaje się do prowadzenia procesów biologicznego suszenia, prawidłowość ta nie działa jednak w kierunku przeciwnym. Wynika to z z faktu, że w procesie biologicznej stabilizacji konieczne jest regularne uzupełnienie ubytku wody a instalacje do biosuszenia zwykle nie są  wyposażone w oprzyrządowanie umożliwiające zraszanie. Optymalne warunki pod względem wilgotności dla procesów tlenowej stabilizacji to 40-60% uwodniania. Szacunkowo podczas jednego tygodnia procesu ubywa ok. 10% wody. Zatem prowadząc proces przez kilka kolejnych tygodni w taki  sposób, aby osiągnąć oczekiwane parametry stabilizacji, wodę należy uzupełniać. Ponadto, odpady kierowane do procesów stabilizacji, wysortowane z odpadów komunalnych zmieszanych, bardzo często charakteryzują się wilgotnością w granicach dolnej normy (ok. 40-45%), zatem wymagają bardzo intensywnego nawadniania w pierwszych dniach procesu. Uzupełnienie wody jest tym bardziej niezbędne w przypadku biologicznej stabilizacji frakcji 19 12 12, wysortowanej z materiału po biologicznym suszeniu. Aby cały materiał poddany przetwarzaniu był ustabilizowany w równym stopniu, niezbędne jest też jego regularne przerzucanie. Celem biosuszenia jest jak najszybsze odprowadzenie z odpadów nadmiaru wilgoci, aby umożliwić efektywne wydzielenie frakcji palnej o jak najlepszej jakości. Prowadzenie tego procesu możliwe jest wwnawet w prostych reaktorach bez systemów nawilżania. Pamiętać należy, że procesom poddawane są zmieszane odpady komunalne, które zawierają m.in. ostre przedmioty czy też substancje niebezpieczne.  Dlatego też w projekcie ujęto obowiązek stosowania reaktorów z materiałów odpornych na uszkodzenia mechaniczne. Wykluczone wydaje się zatem używanie np. rękawów foliowych, które nie gwarantują tej odporności. W związku z faktem, że instalacja musi być wyposażona w system ujmowania i oczyszczania powietrza procesowego, konieczne jest też stosowanie np. biofiltrów. Zwymiarowanie instalacji zależy od wybranego wariantu eksploatacji ? biosuszenie może stanowić pierwszy etap przetwarzania w instalacjach MBP, zatem można skierować do niego strumień zmieszanych odpadów
komunalnych, który po podsuszeniu podlega dalszej obróbce. W drugim wariancie eksploatacji, do suszenia kierowana może być jedynie wybrana frakcja granulometryczna.  Jednak należy pamiętać, że integralną częścią instalacji wykorzystującej biosuszenie jest moduł ostatecznej stabilizacji
tlenowej frakcji co najmniej 0-80 mm klasyfikowanej pod kodem dx19 12 12. Moduł ten powinien obligatoryjnie uwzględniać możliwość nawilżenia  materiału oraz jego regularnego przerzucania. Musi też odpowiadać wymaganiom w zakresie BAT. Zwymiarowanie instalacji tlenowej stabilizacji powinno uwzględniać co najmniej 50% strumienia odpadów trafiających do części mechanicznej. Wielkość tę należy bezwzględnie dopasować do planowanych wariantów eksploatacji ? na ilość frakcji drobnej znacząco wpływa np. zastosowanie rozdrabniacza wstępnego, czy rozrywarki do worków. Ilość ta może być zmienna w ciągu roku ? przykładowo zimą w niektórych regionach zawiera znaczne ilości popiołów. Przedstawione podstawowe uwarunkowania dla procesów stabilizacji tlenowej i biosuszenia być może pozwolą rozwiać niektóre wątpliwości interpretacyjne, jakie pojawiają się wśród właścicieli instalacji, organów administracji publicznej, czy ochrony środowiska. Tym bardziej, że konsekwencją kwalifikacji danego procesu są szczegółowe zapisy wydawanych decyzji administracyjnych. Dlatego też to właśnie organy administracji publicznej powinny dysponować szczegółową wiedzą, aby w sposób krytyczny podchodzić do weryfikacji składanych wniosków i pozwolenia zintegrowanego. Wiedza ta jest niezbędna, by sprawnie prowadzić kontrole podmiotów, co ma ogromne znaczenie dla zarządzających zakładami, którzy obecnie w wielu przypadkach muszą szczegółowo wyjaśniać zasady funkcjonowania zakładu w różnych wariantach technologicznych i mają problem z uzyskaniem pozwoleń umożliwiających dynamiczne zarządzanie instalacją (m.in. stosowanie biosuszenia i stabilizacji tlenowej w tych samych częściach instalacji). Nadal też pojawiają się wątpliwości interpretacyjne związane z pojęciem ?reaktora?. Ustawodawca uszczegółowił zapisy w tym zakresie, co powinno wykluczyć z dyskusji wszystkie pseudoinstalacje i dekodery. Nasuwa się pytanie, czy dla każdego pojęcia ?hermetyczne?, ?odporne na uszkodzenia?, ?oczyszczanie powietrza? oznaczać będą to samo? Wydaje się, że w związku z jednoznaczną interpretacją Ministerstwa Środowiska, iż dla RIPOK-u MBP należy
wydać pozwolenie zintegrowane wspólnie dla części mechanicznej i biologicznej, a w konsekwencji sprawdzić dostosowanie instalacji do wymogów określonych w BAT i BREF, większość wątpliwych pseudosystemów zostanie wyeliminowana z rynku. Doprowadzi to też do poprawy warunków  konkurencji na rynku zagospodarowania odpadów, a w szczególności do poprawy jakości środowiska. 

Źródła
1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 11 września 2012 w sprawie mechaniczno- biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (DzU z 24 września 2012 r. poz. 1052)
2. Projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska z 13 lutego 2014 w sprawie mechaniczno- biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych.
3. Projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska z 12 sierpnia 2014 w sprawie mechaniczno- biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych.
4. Projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska z 18 września 2014 w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. 
5. Zestawienie uwag do projektu z 13 lutego 2014 Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania  zmieszanych odpadów komunalnych ? konsultacje publiczne.
6. Raport z konsultacji publicznych projektu z 13 lutego 2014 Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie mechanicznobiologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych ? konsultacje publiczne.