Utożsamianie przestrzeni cennej pod względem przyrodniczym i krajobrazowym jedynie z przestrzenią prawnie chronioną jest błędem. Takie ujęcie powoduje pewnego rodzaju wypaczenie terminu „ochrona przyrody”, który nie może być stosowany jedynie dla terenów objętych różnymi formami ochrony. Przestrzenie niezdefiniowane jako formy ochrony w wielu wypadkach posiadają bowiem cechy reprezentacyjne środowiska przyrodniczego i kulturowego.

Celem wyznaczenia systemu ochrony przyrody i krajobrazu jest stworzenie spójnej sieci obszarów zapewniających należyte funkcjonowanie ekosystemom i zwiększenie różnorodności biologicznej. Konieczność ta wypływa m.in. z Krajowej strategii ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z programem działań1. Realizacja tej strategii powinna się odbywać w ramach planowania przestrzennego, w formie tworzenia systemu przyrodniczego obejmującego obszary chronione, rewitalizację terenów zdegradowanych i wyłączanie terenów z urbanizacji.
System ochrony przyrody i krajobrazu w Polsce tworzony jest na bazie odpowiednich regulacji europejskich, głównie dyrektywy siedliskowej (92/43/EEC). Rozpoczęty został poprzez tworzenie polskiego komponentu Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Docelowo sieć ta powinna objąć 20% powierzchni kraju, co jest wyznacznikiem wartości polskiej przestrzeni przyrodniczej. Ma ona w założeniu odgrywać podstawową rolę w ochronie różnorodności biologicznej na teryt...