Odpowiedzialne inwestowanie
Realizacja inwestycji infrastrukturalnych wiąże się z licznymi konfliktami środowiskowymi i społecznymi. O tym, jak im zapobiegać, oraz jakie ryzyka są związane z projektem inwestycyjnym, mówiono podczas Forum Dyskusyjnego Ekoodpowiedzialność Polskiego Biznesu w listopadzie ub.r.
Spotkanie, które odbyło się w ramach Międzynarodowych Targów Ochrony Środowiska POLEKO (24 listopada 2010 r.), zorganizowała redakcja czasopisma „Ecomanager” wraz z firmą PwC. Partnerem forum były Międzynarodowe Targi Poznańskie. Patronat honorowy nad imprezą objęli minister gospodarki – Waldemar Pawlak, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Centrum Informacji o Środowisku oraz prezydent Poznania – Ryszard Grobelny. Tematem przewodnim spotkania było „Finansowanie inwestycji w sposób odpowiedzialny, czyli zrównoważony rozwój w praktyce”.
Otwierając konferencję, Agata Stafiej-Barosik, menadżer zespołu ds. zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności biznesu z firmy PwC, przypomniała, czym są zrównoważony rozwój i odpowiedzialny biznes oraz wymieniła obszary CSR. Ponadto zwróciła uwagę na to, że obecnie wartości firm nie mierzy się tylko wynikami finansowymi. – Istotne są także wartości niematerialne, takie jak marka czy też lojalność konsumentów – stwierdziła. Przedstawiła również wyniki badań, z których wynika, że dyrektorzy zarządzający reprezentujący najważniejsze sektory biznesowe na świecie dostrzegają uzależnienie rozwoju biznesu od zasobów i aspektów środowiskowych.
Ryzyka społeczne i środowiskowe
Z kolei Maciej Czura, doradca biznesowy w PwC, omówił kwestię ryzyk związanych z realizacją projektu inwestycyjnego oraz wyjaśnił, jak mogą one wpływać na prognozowane przepływy pieniężne. – W momencie realizacji projektu inwestycyjnego, na który pieniądze wykłada jakakolwiek instytucja finansowa, kredytobiorca musi oświadczyć, że prowadzi działania mitygujące ryzyka, związane z inwestycją – stwierdził. W przypadku realizacji inwestycji związanych z energetyką, gospodarką wodno-ściekową czy też gospodarką odpadami pieniądze można pozyskać zarówno z krajowych banków komercyjnych, jak i międzynarodowych instytucji finansowych. Zwrócił on uwagę, że EIB, EBRD, IFC wypracowały szczegółowe wymogi i procedury dotyczące kwestii społecznych i środowiskowych. – Kwestie te zajmują istotne miejsce w ocenie technicznej i merytorycznej wniosków, dokonywanej przez te instytucje finansujące. Niezgodność danego projektu z ich regulacjami często wyklucza możliwość uzyskania dofinansowania – podkreślił.
Na temat ryzyka środowiskowego i społecznego finansowanych inwestycji oraz kryteriów branych pod uwagę podczas oceny wniosków mówiła Anna Żyła, Główny Ekolog Banku Ochrony Środowiska. – Oceniając projekty przedłożone do finansowania, zwracamy szczególną uwagę na protesty mieszkańców, niespełnienie wymogów prawa przez Raport OOŚ, nieuwzględnienie wpływu na obszary Natura 2000, a także niedotrzymanie zakładanych parametrów procesu/poziomów emisji – stwierdziła.W BOŚ wprowadzono procedurę oceny ryzyka inwestycyjnego, która stanowi podstawę do podejmowania decyzji kredytowych. Uwzględniany jest m.in. stan formalno-prawny inwestycji, wpływ zastosowanej technologii na środowisko oraz potencjalne zagrożenia dla środowiska, które mogą wystąpić w czasie procesu inwestycyjnego i po jego zakończeniu.
Biznes a ekologia
Rolę administracji publicznej w promowaniu odpowiedzialnych inwestycji omówił Maciej Rossa, dyrektor Departamentu Informacji o Środowisku z GDOŚ. Zaprezentował on narzędzia oraz projekty, które mają na celu zwiększenie wiedzy społeczności m.in. na tematy związane z inwestowaniem na terenach chronionych. Jednym z nich jest budowa bazy danych o inwentaryzacjach przyrodniczych, która będzie służyła m.in. optymalizacji procesu opracowywania raportów środowiskowych.
Z dużym zainteresowaniem spotkało się też wystąpienie Dominiki Kulczyk-Lubomirskiej, wiceprezes Fundacji Green Cross Poland. Omówiła ona wyniki badań, których celem było zbadanie postaw biznesu wobec ochrony środowiska oraz doświadczeń firm związanych z podejmowaniem działań proekologicznych. – Niepokojące jest to, że sporo firm uważa, że ich wpływ na środowisko jest bardzo mały lub też w ogóle nie ma znaczenia, co z założenia jest błędne, bo oddziaływanie każdej jednostki na środowisko ma miejsce, można się tylko zastanawiać, w jakim stopniu – podkreśliła. Zwróciła także uwagę na to, że bardzo dużo jest jeszcze do zrobienia w kwestii małych przedsiębiorstw, które są najliczniejsze, a zarazem najmniej czułe ekologicznie bądź też nie mają wystarczającej na temat ochrony środowiska.
Siła dialogu
Spotkanie zakończył panel dyskusyjny, podczas którego uczestnicy dzielili się swoimi doświadczeniami z tzw. odpowiedzialnych inwestycjami. Zbigniew Blecha, senior project manager z firmy Martifer Renewables, zwrócił uwagę, że każda inwestycja ingeruje w środowisko w jakiś sposób, a odpowiedzialne zachowania inwestora dają szansę na sukces. – Wszystkie strony postępowania muszą być przekonane, że inwestor przemyślał temat, działa zgodnie z przepisami oraz szanuje środowisko. To udaje się, ale pod warunkiem, że inwestor tego chce, a druga strona ma świadomość, co zamierza osiągnąć. Jeśli przedstawi się tak projekt, by był on dobrze zrozumiany, to nie ma podstaw do protestów – podsumował. Z kolei Anna Żyła z BOŚ dodała, że jeżeli każdy inwestor będzie podchodził odpowiedzialnie do realizowanych projektów i zaprosi wszystkie strony do dialogu, to inwestycje przebiegną sprawnie.
Tematyka poruszana podczas spotkania nie należała do najłatwiejszych, ale mimo to zgromadziła wielu słuchaczy. Redakcja „Ecomanagera” jeszcze raz dziękuje wszystkim za udział w spotkaniu i już teraz zaprasza na II Forum Dyskusyjne Ekoodpowiedzialność Polskiego Biznesu podczas kolejnych Targów POLEKO. Zdjęcia ze spotkania oraz prezentacje prelegentów można znaleźć na stronie www.ecomanager.pl.
Małgorzata Masłowska-Bandosz