Trzeci okres rozliczeń

By rozjaśnić i pozwolić zrozumieć przedsiębiorcom aktualne oraz planowane zmiany dotyczące nowych zasad EU ETS, w dniach 16-17 lutego br. w Warszawie odbyło się dwudniowe spotkanie skupiające specjalistów i praktyków z dziedziny handlu emisjami. Organizatorem konferencji pt. „Praktyczne zastosowanie dyrektywy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych” było Centrum Szkoleniowe, należące do Fundacji Rozwoju Rachunkowości.

 

Ogólne mechanizmy i praktyczne aspekty drugiego okresu rozliczeniowego przypomniał Sławomir Krakowiak, weryfikator EU ETS z firmy Bureau Veritas Certyfication Polska. W swoim wystąpieniu nakreślił on perspektywę związaną z trzecim okresem rozliczeniowym, a także zaprezentował kluczowe kwestie zarządzania emisjami CO₂ (w tym zasady monitorowania i sprawozdawczości) oraz wymagania stawiane weryfikatorom. Zaakcentował też potrzebę wypracowania spójnego w skali UE podejścia do akredytacji i nadzoru nad weryfikacją. Ponadto zwrócił uwagę na szanse i zagrożenia związane z omawianym systemem. – Komisja Europejska ma swój cel i stara się go konsekwentnie realizować – powiedział S. Krakowiak. – Czy polscy przedsiębiorcy, szukając argumentów przeciw działaniom Komisji, nie zapominają przypadkiem o tym, że mogliby skorzystać na proponowanym przez nią systemie? Może powinniśmy popatrzeć na niego trochę bardziej pozytywnie i nie wycofywać się od razu z wytyczanych celów, tylko bardziej powalczyć o wsparcie finansowe na realizację poszczególnych zamierzeń. Spróbujmy po prostu sięgnąć po więcej pieniędzy z unijnej kasy– dodał.

Zmiany w europejskim systemie handlu uprawnieniami do emisji, wprowadzone Dyrektywą nr 2009/29/WEz 23 kwietnia 2009 r. zmieniającą dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, przedstawiłWiktor Bartko, reprezentujący KOBiZE. Dyrektywa wprowadza szereg norm, które zostały określone tzw. pakietem klimatyczno-energetycznym. Wśród najważniejszych zmian znalazł się zapis, że aukcja będzie podstawowym sposobem rozdziału uprawnień w Europie, nie będzie krajowych limitów i planów rozdziału uprawnień i będą przydzielane darmowe uprawnienia, określone w art. 10a dyrektywy, czyli tzw. przydziały dla poszczególnych branż po benchmarku (wskaźniku emisyjności). Niestety, sektor elektroenergetyczny nie otrzyma tych przydziałów, z wyjątkiem derogacji (pkt 10c dyrektywy). Z tymi zapisami związany jest Krajowy Plan Inwestycyjny (KPI). Wiktor Bartko zwrócił uwagę na fakt, iż KPI i pkt 10c to dwa tematy, które nie mogą bez siebie istnieć. – Stanowią one równoważne inwestycje, jakie należy wykonać w energetyce krajowej, a ich wartość będzie ekwiwalentem tego, co Polska może dostać na darmowe uprawnienia dla sektora elektroenergetycznego. Jeżeli nie będzie KPI, to 10c zostanie zupełnie odrzucone – powiedział. W dalszej części swojego wystąpienia W. Bartko przedstawił najważniejsze zapisy ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Obecnie Polska skierowała do KE projekt, w którym przedstawiła wykaz instalacji objętych tym systemem po 2012 r. oraz liczbę uprawnień, które mają być przydzielone każdej z nich. Propozycje zawarte w tym dokumencie oczekują na akceptację Komisji.

 

W kolejnym wykładzie Marta Rosłaniec (również z KOBiZE) przedstawiła nowe zasady dla funkcjonowania przedsiębiorstw w trzecim okresie rozliczeniowym. W swoim wystąpieniu zaprezentowała m.in. warunki niezbędne do zakwalifikowania instalacji do derogacji, obligatoryjne elementy, które powinien zawierać wiosek derogacyjny, oraz szczegółowe ustalenia odnoszące się do kryteriów, na jakich będzie oparte tworzenie tzw. krajowych środków wykonawczych. Omówiła również rekompensaty za pośrednią redukcję emisji. – Narzędzie to stanowi dla przedsiębiorców bardzo dużą szansę na skorzystanie z dodatkowych możliwości zrekompensowania sobie obecnej sytuacji w systemie, jaki będzie funkcjonował od 2013 r. – podkreśliła M. Rosłaniec.

W dalszej kolejności Tomasz Karpiński, kolejny przedstawiciel KOBiZE, omówił zmiany w monitorowaniu i raportowaniu emisji po 2012 r. Podczas swojej prelekcji zapoznał uczestników spotkania z podstawowymi założeniami nowej legislacji. Wyjaśnił, że rozporządzenie UE będzie miało inny charakter prawny od dotychczasowej decyzji UE. Ponieważ ma ono działać wprost, musi być uniwersalne i dostosowane do różniących się od siebie struktur administracyjnych poszczególnych państw Unii. Ponadto prelegent przypomniał, że w bieżącym roku zostanie opublikowany pakiet dodatkowych dokumentów, poświęconych monitorowaniu i raportowaniu. Wśród nich znajdą się: rozporządzenie, przewodnik zawierający wskazówki i dobre praktyki, które nie mogły znaleźć się w rozporządzeniu, FAQ, czyli lista najczęściej zadawanych pytań z odpowiedziami oraz niezbędne formularze wraz z przykładami ich wypełniania.

 

Całe spotkanie podsumował Leszek Karski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który przypomniał, że po 2012 r. zniknie podstawa prawna dla EU ETS w postaci wiążącego międzynarodowego systemu handlu i pozostaną jedynie wewnętrzne uwarunkowania unijne. Wyraził też obawę, iż przerwa w międzynarodowym systemie wiążącym może niekorzystnie wpłynąć na zasadność EU ETS po 2020 r. Obecna konstrukcja handlu emisjami jest jednak zbyt atrakcyjna, aby jej zaniechać przy globalnym zarządzaniu środowiskiem. Społeczność międzynarodowa oczekuje zatem na nowe porozumienie, które zastąpi Protokół z Kioto.