Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, kontynuując politykę zwiększania absorpcji środków unijnych w ramach działań antykryzysowych, przekazało do uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji społecznych projekt założeń do projektu ustawy zmieniającej ustawę o Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych (FRIK). FRIK jest usytuowany w Banku Gospodarstwa Krajowego, a jego środki finansowe są lokowane na wyodrębnionym rachunku.
 
 
Edward Trojanowski, sekretarz generalny Związku Gmin Wiejskich RP
 
FRIK jest bardzo dobrym i potrzebnym instrumentem wsparcia ze strony Banku Gospodarstwa Krajowego, kierowanym do gmin. Moja gmina wcześniej wielokrotnie z niego korzystała. Jestem nieco zdziwiony, że środki Funduszu nie były do tej pory w całości wykorzystywane.
Proponowane zmiany, polegające na podwyższeniu kwoty kredytu do wysokości 1 mln zł, rozszerzeniu zakresu rzeczowego elementów dokumentacji, podlegających finansowaniu, o operaty środowiskowe i inne, a także na włączeniu powiatów jako beneficjentów pomocy, zapewne zwiększą zainteresowanie samorządów tą formą pomocy państwa dla rozwoju inwestycji samorządowych.
 
 
 
 

Józef Sebesta,przewodniczący Konwentu Marszałków Województw RP
 
FRIK jest niezwykle pomocnym instrumentem rozwoju lokalnego, który jednak nie jest wykorzystywany przez samorządy w pełni swoich możliwości. Projektowane zmiany dotyczące Funduszu powinny wpłynąć na przyspieszenie i zwiększenie wydatkowania funduszy unijnych, co ma ogromne znaczenie w kontekście obecnej sytuacji gospodarczej.
Bardzo ważną zmianą jest poszerzenie katalogu potencjalnych kredytobiorców. Obecnie z preferencyjnych kredytów mogą korzystać jedynie gminy oraz ich związki. Uprawnienie do korzystania z Funduszu powiatów zwiększyłoby liczbę projektów infrastrukturalnych realizowanych ze środków unijnych. Wprowadzenie powiatów do katalogu podmiotów korzystających z Funduszu pociąga za sobą konieczność zwiększenia maksymalnej wartości projektu z 500 tys. zł do 1 mln zł. Obecnie obowiązująca kwota jest zdecydowanie za mała i niewystarczająca na przygotowanie coraz to obszerniejszych dokumentacji projektowych.
Kolejnym istotnym założeniem jest rozszerzenie samego katalogu dokumentów, których przygotowanie może być finansowane ze środków FRIK. Znacznym obciążeniem finansowym dla jednostki w trakcie tworzenia projektu inwestycji jest przygotowanie dokumentacji przetargowej, prognoz oddziaływania inwestycji na środowisko itp. Możliwość finansowania tych wydatków z zaciągniętego w Funduszu kredytu z pewnością spowoduje wzrost liczby składanych tam wniosków o kredyt.
 
 
Augustyn Kubik, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego
 
Założenie jest takie, że FRIK ma udzielać preferencyjnych kredytów na pokrycie kosztów przygotowania projektów inwestycji komunalnych współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, realizowanych przez gminy oraz ich związki.
FRIK istnieje od 1 stycznia 2004 r. Analiza jego kilkuletniej działalności wykazała, że potencjał finansowy, którym Fundusz dysponuje, nie jest całkowicie wykorzystywany. Podstawowym powodem tej sytuacji jest niedostosowanie parametrów kredytów udzielanych ze środków FRIK do potrzeb jednostek samorządu terytorialnego. Zmiany społeczno-gospodarcze, jakie zaszły w Polsce na przestrzeni ostatnich kilku lat, spowodowały, że założenia projektu ustawy, na mocy której powstał FRIK, nie przystają w pełni do obecnej rzeczywistości.
Resort nie może pozostawać obojętny na tę sytuację – skuteczność instrumentu finansowego, jakim jest kredyt udzielany ze środków FRIK, może mieć pośredni wpływ na stopień skuteczności wykorzystywania funduszy strukturalnych. Więcej inicjatyw, projektów realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oznacza ich rozwój oraz większą absorpcję środków unijnych.
Do najistotniejszych zmian, które znalazły się w opracowanym przez MRR dokumencie, należą: rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy (proponuje się objęcie preferencyjnym kredytem również powiatów), podwyższenie o 100% maksymalnej kwoty kredytu (z 500 tys. zł do 1 mln zł), rozszerzenie katalogu kosztów związanych z przygotowaniem projektów oraz możliwość umorzenia udzielonego kredytu w szczególnych sytuacjach.
 
 
Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich
 
 
Uzasadnienie do poszerzenia możliwości korzystania z FRIK-u jest oczywiste. W związku z tym, że pieniądze te nie są w pełni wykorzystywane, przepisy należało zmienić w taki sposób, aby poszerzyć krąg zainteresowanych i zakres działań, które mogą być finansowane z FRIK-u. W założeniach zaproponowano kilka możliwości. Po pierwsze, z Funduszu będą mogły korzystać również powiaty, ponieważ realizują one też inwestycje komunalne, takie jak drogi powiatowe czy domy pomocy społecznej. W sytuacji, gdy gminy nie wykorzystują w całości środków z Funduszu, dopisanie powiatów jest jak najbardziej rozsądne. Po drugie, poszerzenie zakresu działań, dotyczące możliwości finansowania nie tylko samego projektu, ale także dokumentacji związanej z oceną oddziaływania na środowisko czy wydatków poniesionych na opłaty, wynikających z konieczności uzyskania niezbędnych decyzji administracyjnych. Po trzecie, pojawi się możliwość zaciągnięcia kredytu na inwestycje finansowane nie tylko ze środków UE, ale także te z norweskiego czy szwajcarskiego mechanizmu finansowego. Po czwarte, zwiększy się maksymalna wysokość udzielonego kredytu, co jest szczególnie uzasadnione, zwłaszcza że przedsięwzięcia mogą być bardziej skomplikowane, a dokumentacja droższa (np. związana z oceną oddziaływania na środowisko naturalne). Takie posunięcia są jak najbardziej celowe, tym bardziej że mimo teoretycznie stosunkowo szerokiego zakresu finansowania nawet połowa możliwości tego Funduszu nie była do tej pory wykorzystywana. Proponowana nowelizacja idzie w dobrym kierunku.
 
 
Przygotowała Katarzyna Terek