Na stronach Ministerstwa Środowiska ukazał się projekt rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi. W uzasadnieniu wskazano, iż na podstawie identyfikacji zagrożeń na poszczególnych stanowiskach pracy zostały określone nowe zasady bhp, odpowiadające współczesnym warunkom pracy w zakładach zagospodarowania odpadów. Czy faktycznie projekt stanowi novum i czy jest oczekiwany przez branżę?
 
Danuta Rutkowska
rzecznik prasowy Głównego Inspektora Pracy

Wyniki naszych kontroli w zakresie przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów bhp w firmach zajmujących się zbiórką odpadów komunalnych, wskazują na potrzebę wydania aktu prawnego określającego wymagania bezpieczeństwa i higieny przy gospodarowaniu  tymi odpadami.
W ponad połowie kontrolowanych zakładów stwierdzono liczne zaniedbania w zakresie bezpieczeństwa pracy, w tym przy postępowaniu z odpadami komunalnymi. Ujawnione nieprawidłowości stwarzają duże zagrożenia wypadkowe i prawdopodobieństwo wystąpienia zachorowań na choroby zawodowe wśród pracowników zatrudnionych przy unieszkodliwianiu odpadów komunalnych. Ponadto są groźne dla lokalnego środowiska naturalnego. W ocenie PIP jedną z przyczyn takiego stanu jest właśnie brak odpowiednich regulacji prawnych.
Obowiązujące rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z 27 czerwca 1960 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w miejskich przedsiębiorstwach (zakładach) oczyszczania zawiera regulacje techniczne i organizacyjne odpowiednie do stosowanych ówcześnie technologii i urządzeń. Nie uwzględnia natomiast współczesnych technologii dotyczących kompleksowej gospodarki odpadami (tj. w zakresie zbierania, transportu, odzysku surowców wtórnych przez prawidłową ich segregację) oraz aktualnie stosowanych procesów unieszkodliwiania odpadów.
Trudno nam oceniać projekt, który nie wiadomo jeszcze, jaki w ostateczności przybierze kształt.
 
Krzysztof Krauze
dyrektor Zakładu Zagospodarowania Odpadów m. Poznania


W §8 ust. 1 proponowałbym przy wyrazie „zbieranie” dopisać odnośnik („zbieranie4”), aby było wiadomo, że chodzi o definicję z ustawy o odpadach. Chyba że to nie miało być „zbieranie”, tylko „odbieranie”.
Natomiast w §20 ust. 1 warto dopisać: „poprzez odpowiednie oznakowanie terenu”, czyli w całości §20 ust. 1 otrzymałby brzmienie: „Ruchem pojazdów na składowiskach odpadów powinien kierować zarządzający składowiskiem odpadów poprzez odpowiednie oznakowanie terenu”.
Projekt rozporządzenia stawia wysokie wymagania dotyczące odkażania sprzętu, narzędzi i pojemników, co zwiększy bezpieczeństwo pracowników, ale także przyniesie wzrost kosztów dla niektórych zakładów, które dotychczas nie posiadały np. myjni kół samochodowych z ich dezynfekcją. §7 precyzuje, czego nie wolno wykonywać w punktach zbierania odpadów – jest to ważne dla mieszkańców z nich korzystających. Natomiast §29 określa sposób załadunku na drogach publicznych, a to z kolei jest istotne dla kierowców i innych użytkowników dróg. Wymagania stawiane przez projekt nowego rozporządzenia są konkretne i ważne. Jeśli po ich wejściu w życie będą stosowane, skorzystają na tym wszyscy, tj. pracownicy, mieszkańcy oraz środowisko – a od niego przecież zależy zdrowie ludzi.
 
Mariusz Zdeb, prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Staszowie


Każdy nowy przepis regulujący pewną dziedzinę działania przedsiębiorstwa jest mile widziany – o ile, oczywiście, nie nakłada na firmę „wydumanych” i nieprzystających do rzeczywistości dodatkowych zobowiązań.
Projekt rozporządzenia dotyczącego bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi nie wprowadza zbyt wielu nowych wymagań. Zapisy w nim ujęte są obecnie praktycznie w 100% realizowane. Największym problemem jednak jest nie brak uregulowań prawnych, a mentalność pracowników pracujących np. przy odpadach. Pomimo możliwości korzystania ze wszelkiego rodzaju „zabezpieczeń” (rękawice, ubrania robocze, kamizelki odblaskowe itp.) bardzo często nie stosują ich w codziennej pracy. Upomnienia i kary w większości przypadków, niestety, nie odnoszą zamierzonego skutku.
Proponowane rozporządzenie ułatwi zaadaptowanie zamieszczonych w nim uregulowań dla potrzeb regulacji pracy przedsiębiorstwa (np. akty wewnętrzne).

 
Stanowisko Ministerstwa Środowiska
Projekt stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 23715 §2 Ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn. zm.), zgodnie z którym ministrowie właściwi dla określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac w porozumieniu z ministrem pracy i polityki socjalnej oraz ministrem zdrowia i opieki społecznej określają, w drodze rozporządzenia, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące tych gałęzi lub prac.
W projekcie rozporządzenia określono szczegółowe wymagania dotyczące zatrudnienia pracowników przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Zawarto tu m.in. szczegółowe zasady dotyczące wyposażenia, przechowywania i oznakowania sprzętu, narzędzi, odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej. Ze względu na charakter pracy pracodawca, zgodnie z projektem, powinien zwracać szczególną uwagę na konieczność i terminowość przeprowadzania badań pracowników, a także pomiarów jakości powietrza na terenie zakładu.
Projekt rozporządzenia zawiera również przepisy dotyczące wymagań w zakresie prowadzenia wszelkiego rodzaju raportów, obowiązku odkażania narzędzi i sprzętu oraz transportu odpadów, w tym poruszania się pojazdów po terenie składowiska odpadów komunalnych. Określono również wymagane zabezpieczenia, jakie powinien spełniać pojazd przeznaczony do transportu odpadów komunalnych podczas prac załadunkowych i wyładunkowych.
Dokument ten nie określa wszystkich zagadnień dotyczących bezpośredniego zagrożenia na poszczególnych stanowiskach pracy. Wiele kwestii zostało bowiem uregulowanych w przepisach odrębnych.

Przygotowała Katarzyna Terek